Uzmanlar TL’nin dolar karşısındaki tarihi değer kaybını yorumladı
Türk Lirası dolar karşısında tarihin en büyük değer kaybını yaşadı. Ekonomistlere göre kur artışının en önemli nedeni güvensizlik ve son yıllarda uygulanan ekonomi politikaları.
Havva GÜMÜŞKAYA
Türk Lirası'nın dolar karşısındaki değer kaybı tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı. Pandeminin ekonomik etkilerinin hissedilmeye başlaması ile dolar/TL, Ağustos 2018’de yaşanan Rahip Brunson krizindeki 7,24 seviyesini geçerek rekor yeniledi.
Merkez Bankası'nın döviz rezervlerinin azalması ve yaklaşan yüklü dış borç geri ödemeleri TL üzerindeki baskıyı artıran gelişmeler olarak değerlendiriliyor.
TCMB'nin açıkladığı Haftalık Para ve Banka İstatistikleri'ne göre Merkez Bankası'nın brüt döviz rezervleri önceki hafta 1,3 milyar dolar düşerek 52,7 milyar dolara indi.
Toplam rezervleri ise 1 milyar 464 milyon dolar azalarak 86 milyar 447 milyon dolara geriledi.
KORONA KRİZİ VE YAPISAL SORUNLAR BİRLEŞTİ
Ekonomistlere göre salgın nedeniyle yaşanan kur artışının Türkiye’de sert hissedilmesinin bir diğer sebebi yapısal sorunlar ve ekonomiye olan güvensizlik.
Ekonomist Uğur Civelek, döviz rezervlerin spekülatif ataklara karşı caydırıcı olması gerektiğini belirterek, “Rezervler güçlü olması gerekirken biz, kullanarak döviz kurunu düşürmeye çalıştık. Merkez Bankasının net döviz rezervleri eksilerde. Türk lirası yıprandıkça enflasyonist beklentiler de bozuluyor, faizleri bu seviyelerde tutmak da zorlaşıyor. Bunların tamamı ekonomik güveni azaltıyor” dedi.
Ağustos 2018’i işaret eden Civelek, ders alınmasını gerektiğini ancak alınmadığını söyledi.
Kur yükselişinin önüne geçmek için uygulanabilecek politikalardan bahseden Civelek, 4 seçeneği şu şekilde değerlendirdi:
- IMF’ye gitmek belki bir süre zaman kazandırır, kurdaki yukarı hareketi duraklatır ancak hükümet “gitmem” diyor bu yol kapalı gözüyor,
- Swap anlaşmaları bir diğer seçenek. Onun için de ABD ile swap anlaşmaları yapılması lazım. Bunun da siyasi koşulları var. S-400 krizinden bölgedeki tüm jeopolitik konularda geri adımlar demek.
- Faizleri yükseltmek, şok faiz vermek. Ancak bu da yapamıyor,
- Kambiyo rejiminde değişiklik, yerleşikleri dövizle olan ilişkilerine yeni düzenlemeler yapılabilir ancak bunu da yapamıyor. Piyasaya devam diyoruz. Geriye izlemek dışında pek seçenek kalmıyor.
'HUKUKTAN UZAKLAŞAN ANLAYIŞ DEĞİŞMEDEN EKONOMİ DÜZELMEZ'
Ekonomist Uğur Gürses ise kur yükselişinin önüne geçmek için ekonomik önlemlerden önce siyasi yapının değişmesi gerektiğinin altını çizdi.
Gürses, “Türkiye’de artık işler ekonomik önlemin önüne geçmiş durumda. Halkı kutuplaştıran. Hukuktan uzaklaşan bir siyasi anlayış değişmeden ekonomi düzelmez” ifadelerini kullandı.
SORUŞTURMALAR AÇILDI, AMA DEVAMI YOK
Londra merkezli bazı finansal kuruluşların, Türk Lirası'na değer kaybettirmek için manipülatif ataklar yaptığına dair iddiaları değerlendiren Gürses, “Daha önce Rahip Brunson, olayında da bu tip haberler çıktı, soruşturmalar açıldı ancak devamında kesildi. Bir açıklama yapılmadı. Piyasada her zaman spekülatör olur. Ancak bu kriz yönetiminin bir parçacı olarak kullanılıyor. Vatandaşta ‘her şey iyiye gidiyor ama dış güçlerin oyunu’ algısı yaratılmaya çalışılıyor. Aslında bu tam tersi bir yaklaşım, bu kötü yönetim ve bir bahane bulma.”