Uzun vadeli bir salgın planı şart

Berkay SAĞOL

CovId-19’un Omicron varyantının hızlı yayılması sebebiyle birçok ülke yeni önlemler açıkladı. İsviçre’de ülkeye giriş yapacak herkese form doldurma ve belirli aralıklarla test yaptırma zorunluluğu getirilirken İngiltere’de aşı pasaportu dahil bir dizi kısıtlama hayata geçirildi, evden çalışma uygulamasına yeniden başlanacağı duyuruldu. Hollanda’da da kısmi kapanma 1 ay daha uzatıldı. Birçok ülke hızlıca aşıların hatırlatma dozunu tamamlama kararı aldı, bazı ülkelerde çocukların da aşılanmasına başlandı.

Türkiye ise yalnızca hatırlatma dozu için gerekli 6 aylık süreyi 3 aya indirmekle yetiniyor. Omicron varyantının ülkede kısa sürede baskın hale gelmesi beklenirken, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın önceki gün yapılan Bilim Kurulu toplantısından sonra tek açıkladığı önlem bu oldu. Günlük aşılama sayısı günde 100 binlere kadar düşmüşken bu sayının artması için hiçbir bir adım atılmıyor.

GÜNÜ KURTARIYORLAR

Türk Tabipler Birliği (TTB) Pandemi Çalışma Grubu üyesi ve Toplum Sağlığı Genombilim Uzmanı Dr. Tomris Cesuroğlu, Türkiye’nin salgınla ilgili kapsamlı ve ileriye dönük bir politikasının olmadığını belirtti. Cesuroğlu, “Sürekli duruma göre reaksiyon veriliyor. Bu ciddi bir sorun. Salgını yönetme iradesi olmalı ve net hedefler konulmalı, bu hedefler doğrultusunda çerçeve çizilmeli. Böyle günlük olarak reaksiyon vermek yerine uzun vadeli, kapsamlı, ciddi bir plan yapılmalı. Bunu biz TTB olarak yaptık ancak Sağlık Bakanlığı yapmadı” dedi.

Türkiye şartlarında salgın yönetiminin hedeflerinin ne olması gerektiği konusunda TTB Pandemi Çalışma Grubu olarak çok kapsamlı teknik bir çalışma yaptıklarını söyleyen Cesuroğlu, TTB’nin bunu ‘Covid-19 Salgın Yönetimine Kapsamlı Bakış ve Kritik Öneriler’ başlığıyla yayımladığını hatırlattı.

Dr. Tomris Cesuroğlu

BİR AYA İNSE NE OLUR?

Ülkede toplumun yüzde 55’inin tam aşılı olduğuna dikkat çeken Cesuroğlu, “Omicron nedeniyle hatırlatma dozlarını erkene çekmek önemli; ama nüfusun yüzde 45’i aşısızken bu süreyi altı aydan üç aya indirmenin salgın yönetimine faydası sınırlıdır. Bir aya indirseniz ne olur?” ifadelerini kullandı. Toplumun kalan yüzde 45’inin aşıya gelmesini beklemek yerine aşının halkın ayağına gitmesi gerektiğini vurgulayan Cesuroğlu, “Organize sanayi bölgeleri, büyük şantiyeler, üniversiteler ve okullarda aşı kampanyaları düzenlemek gerekiyor. Bazı meslek grupları ve çalışma alanlarında çalışan herkesin aşılı olması için gerekli hukuki düzenleme yapılmalı. Hedef konmadığı sürece aşı dozlarını tekrar düzenlemenin çok bir anlamı yok” değerlendirmesini yaptı.

YAPILMASI GEREKENLER

Dr. Cesuroğlu; Omicron varyantı, kış şartları ve düşük aşılama oranı da göz önüne alındığında toplumsal hareketliliği kontrol altına almaya yönelik düzenlemelerin kaçınılmaz olduğunu belirterek, yapılması gerekenleri şöyle anlattı:

“Kapalı ve kalabalık ortamlara girmek isteyen 18 yaş üzeri yetişkinlerin Covid-19’a karşı yeterli düzeyde bağışık olduğunu gösteren bir sistem kurulmalı. Bunun için ilk koşul tam aşılanmış olmak, ikinci koşul ise PCR testi pozitifliği ile hastalığı geçirmenin üzerinden 6 aydan uzun süre geçmemiş olması. Tüm kapalı alanlar, şehirlerarası ve şehir içi toplutaşıma araçları gibi ortamlarda bu sistem devreye sokulmalı. Geçiş sürecinde eksik aşıların tamamlanmasına fırsat vermek için son 48 saatte alınmış örnekte negatif PCR sonucu olanların bir ay süre ile bu ortamlara girmesine izin verilebilir.

Yeme içme ortamları, toplutaşıma ve işyerleri gibi tüm kapalı ortamlarda kişiler arasında 1,5 metre mesafe tutulacak şekilde yarım kapasite çalışma sağlanmalı, işyerlerinde dönüşümlü mesai uygulamasına geçilmeli. Salgının geldiği bu kritik noktada, bazı meslek gruplarında ve işyerlerinde çalışabilmek için tam aşılanmış olma şartı getirilmeli. Fabrikalarda, büyük şantiyelerde, organize sanayi bölgelerinde aşılama kampanyaları düzenlenmeli. Ek hastalıkları bulunan çalışanlara aşıdan bağımsız en azından kış ayları boyunca ücretli izin verilmeli.”

ÇOCUKLARA AŞI HAKKI TANINMALI

Dr. Tomris Cesuroğlu, eğitimin kesintisiz ve güvenli bir şekilde devam etmesi için TTB Pandemi Çalışma Grubu’nun önerilerini şöyle sıraladı: “12-17 yaş grubu için uluslararası otoritelerden onay almış olan aşılar okullarda kampanya ile sunulmalı. 5-11 yaş grubu için uluslararası otoritelerden onay almış, çocuklar için uygun dozda aşılar tedarik edilmeli, 5-11 yaş grubu çocuklara aşılama hakkı verilmeli. Dünyada yaygın olarak kullanılan hızlı antijen testleri ülkemizde de hizmet sokulmalı. Yakın temaslı öğrencilerin okula devam edebilmesi ve okul günü kaybının minimuma indirilmesi için de hızlı antijen testlerinden yararlanılmalı.”