Üzüntümüzle üzüldüler

İsveç hükümeti, Atatürk Havalimanı’nda gerçekleşen terör saldırısını Başbakan Stefan Löfven nezdinde salı akşamı resmi bir açıklamayla kınadı. İsveççede başsağlığı dilemenin yolu olan “Üzüntünüzle üzüldük” söylemi Başbakan Löfven’den de geldi. Türkiye’nin üzüntüsüne bütün İsveç’in üzüldüğünü söyleyen Löfven, “Bu korkak şiddet saldırısını güçlü bir şekilde kınıyoruz. Tekrar teröristlerin nasıl korumasız insanlara saldırdığını gördük” dedi. Löfven aynı zamanda, terörizme karşı Avrupa işbirliğinin ne kadar önemli olduğunun altını çizdi. İsveç Dışişleri Bakanı Margot Wallström, saldırının hemen ardından resmi hükümet açıklamasını beklemeden İngilizce bir mesajla benzer bir kınamayı, kendi Twitter hesabı üzerinden yaptı ve “Savunmasız sivillere saldırılar kabul edilemez” dedi. Wallström’ün ardından, İsveç İçişleri Bakanı Anders Ygeman da Twitter üzerinden olayı “Korkunç” olarak nitelendirdi. Her iki bakan da kurbanların yakınlarının üzüntülerini paylaştıklarını ifade ettiler. İsveç’in iki büyük telekomünikasyon şirketi saldırıdan sonra, iki gün boyunca İsveç-Türkiye arasındaki telefon görüşmelerini ve data servislerini karşılıklı iki ülke içinde ücretsiz hale getirdi. İsveç Dışişleri Bakanlığı ayrıca İstanbul’da bulunan İsveçlilerden kendilerini elçiliğe bildirmelerini istedi.

Salı günü yaşanan terör saldırısının şoku ve üzüntüsü haricinde İsveç, haftaya, Büyük Britanya kriziyle başladı. Büyük Britanya’nın Avrupa Birliği’nden ayrılması İsveç’te uzun hafta sonuna denk gelmişti. Önceki hafta cuma günü açıklanan referandumun sürpriz sonuçları, İsveç’te geleneksel yaz ortası kutlamalarına ve tatiline rastlamıştı. Üç gün boyunca kapalı olan piyasalar, pazartesi bu gelişmeye panik havasıyla tepki gösterdi. Stockholm Borsası pazartesi açılışında hızlı bir çöküş yaşadı. Pazartesi günü öğleden sonra acil bir toplantı yapıldı. Hükümet ve özel sektör liderleri ajandalarını değiştirdi. Piyasada oluşan kiriz ortamı için bir araya geldiler.

İsveç’in ticaret ve aynı zamanda Avrupa Birliği bakanı olan Ann Linde, özel sektörün tepe yöneticilerine AB prosedürlerinin nasıl işlediğini ellerinden geldiğince açıkladıklarını söyledi. Linde, aynı zamanda birçok şeyin belirsiz olduğunu da açıkça ifade etti. Bakan’a göre birliğin kendisi de bu ayrılığa hazırlıksızdı. Büyük Britanya birlikten çıkış sürecini yavaş tutmak istese de Avrupa Birliği bu trajik dönemeci hızlı almak istiyor. İsveç, Büyük Britanya’nın Avrupa Birliği’nden ayrılmasıyla birlik içindeki ikinci büyük ticari ortağını kaybetmiş oldu. Britanya’nın birlikten hızlı bir çıkışı İsveç’in çok işine gelmese de diğer birlik üyelerinin ayrılık gibi bir yolu izlemesini engellemek için “hayır” diyemeyeceği bir durum.

Brexit’in sadece ticarete değil, İsveç için iç siyasete de yansımaları olacağı düşünülüyor. Bu noktada hükümet zorlu bir sınav verecek. Seçime yarı yol kala sağ ve sol bloklar arası hâlâ bir eşitlik var. İsveç’in azınlık sol hükümeti, iyi işler çıkarıyor olsa da seçmeni kendisine doğru çekmeyi henüz başaramadı. Dagens Nyheter gazetesi ve İpsos Araştırma Şirketi’nin birlikte yürüttüğü son kamuoyu yoklamasına göre hükümeti oluşturan iki parti; Sosyal Demokratlar ve Çevre Partisi’ne ek olarak Sol Parti’yi de içine alan Parlamento’nun sol blok partileri, toplamda oyaların yüzde 38’ini alıyor. İsveç Meclisi’nin sağ bloğu oluşturan dört partisi yüzde 41 oy oranı topluyor. Bu son yoklamada kararsızlar yüzde 14 ve ırkçı parti İsveç Demokratları ise yüzde 17 görünüyor. Büyük Britanya’yı AB’nin dışına atan sağ yaklaşımlar, henüz İsveçli seçmeni sarmamış olsa da Avrupa’da sağ rüzgârlar esiyor