Vatandaşlık numarasına değil kredi puanına bakılıyor: İstikrar kalkanı fos çıktı

OZAN GÜNDOĞDU

Hükümetin önce 100 milyar liralık dediği daha sonra 200 milyar liraya çıktığını iddia ettiği istikrar kalkanı paketi giderek şaibeli hale geliyor. Yüzde 73’ü gelir değil de faiziyle beraber geri toplanacak kredilerden oluşan destek paketinde krediler de herkese çıkmıyor. Salgının yarattığı ekonomik yıkım ortadayken Albayrak’ın Twitter’dan yazdığı hamasi mesaj ise tepkiyi büyüttü. Albayrak “Milletimizi bölemeyecekler, ülkemizi parçalayamayacaklar. Ay yıldızlı bayrağımızın göklerde dalgalanmasına mani olamayacaklar. Ezanlarımızı susturamayacaklar. Hükmünde galip olan sadece Allah’tır. Biz bunu biliriz” şeklindeki mesajı sosyal medyada durup dururken neden böyle bir mesaj atıldı yorumlarına neden oldu. Albayrak’ın bu tweetinin altına çoğu sert tepkilerden oluşan 3 bin 500 mesaj atıldı.

KREDİ PUANI DÜŞÜK OLANA DESTEK YOK!

Tepki gösteren yurttaşlar Temel İhtiyaç Destek Kredisi’ne başvurduklarını, tüm şartları sağladıklarını ancak kredi çıkmadığını dile getiriyor. Bu yurttaşlardan kendilerine ulaştıklarımız durumun kabul edilebilir olmadığını, tüm umutlarını temel ihtiyaç destek kredisine bağladıklarını söylüyorlar. Yurttaşlardan biri neden size kredi çıkmadı diye sorduğumuzda “verdiği söz yalan çıktı herkes alacak dedi şimdi sicili bozuk icrası olanlar alamıyor, benim de sicilim bozuk emekliyim 2111 lira maaş alıp 1300 lira kira ödüyorum, sıkıntım var” cevabını verdi. Bir diğer yurttaş ise Berat Albayrak’ı eleştirmekten tedirgin oluyor ancak dertlerini de anlatmak istiyor. “Canları sağ olsun Berat Bey’i eleştirmek gibi bir haddim de yok zaten” diye sözlerine başlayan yurttaş “ama şu an SGK kaydım bile yok eşim EYT’li (Emeklilikte yaşa takılan) durumda. Benim bir taşınmazım yok ama borcumu öderim, ama borç bile vermiyorlar” diyor. Borç arayan bir başka yurttaş ise bebeği olduğu için çok daha zor durumda ve şöyle diyor: “5000 altı geliri olan herkese diye reklam yapıldı sonradan şartlar eklendi. İnanın üçüncü kiram geldi. İşsizlik ödeneği ne zaman alırız belli değil. Kaymakamlığa yazdım bin lira gönderdi. Ama bin lirayla nereye gideriz. Faturalar uçuk. Bebek masraf. Yardım değil borç verecekler. Açık dosyam olmasa niye bir ay bekleyeyim gider özel bankadan alırım”

KREDİ ÇIKTI AMA TUTARI SÜRPRİZ OLDU

Üstelik tek sorun bu da değil. Destek paketindeki kredi tutarları 5 bin, 7 bin 500, 10 bin lira olarak açıklanmasına rağmen kredi çıkan yurttaşların pek çoğuna bu tutarlar yerine 3 bin lira çıkıyor. Yurttaşlar ise “bu parayla ne yapacağız” diye soruyorlar. Üstelik bir biçimiyle kredi çekenler de kirayı faturaları ödediler ancak 6 ay sonra başlayacak taksit döneminde ne yapacakları henüz belirsiz.

Temel ihtiyaç destek kredisinde tablo buyken esnaf kredisinde sorunlar daha da büyük. Esnafa bu dönemde destek adı altında yıllık yüzde 7,5 faizli, yüzde 0,75 dosya masraflı 25 bin TL kredi dağıtılıyor ancak esnaftan da kredi puanı düşük olanlara destek çıkmıyor. Bu durumdaki esnaflar ise tefecilerin pençesine düşüyor.

Ayrıca Halk Bankası’ndan kredi talebi onaylanan esnaflar da büyük bir yükün altına sokulmuş durumda. 25 bin TL kredi kullanan esnafın 6 ay sonra başlayacak ve 30 ay boyunca aylık kredi tutarı 884 lira 70 kuruş. Bu tutarın ayrıntıları ise şu şekilde;

►Anapara: 694 lira 44 kuruş

►Faiz: 96 lira 88 kuruş

►Banka komisyonu: 41 lira 67 kuruş

►Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi: 11 lira 77 kuruş.

Böylece 25 bin liralık kredi çeken yurttaş toplamda 28 bin 21 lira ödüyor. Bunun 1000 lirası banka komisyonu 1792 lirası faiz, 229 lirası ise vergiden oluşuyor.

ÖDEYEMEZSE DİYE SENET İMZALATILIYOR

Bu borcun altına sokulmuş esnafın 6 ay sonra hangi ek gelirle borcunu ödeyeceği belirsiz. Halk Bank ise bu riski gördüğü için borç verdiği esnafa bir de senet imzalatıyor. 25 bin liralık Parafkart, 25 bin liralık da Esnaf Destek Kredisi alarak toplamda 50 bin lira borcun altına sokulan bir yurttaş eğer üzerinde ipotek gösterebileceği bir varlığı yoksa 75 bin liralık senet imzalamak durumunda kalıyor. Esnaf, kredinin vadesini 3 ay geciktirirse bu senet avukatlar aracılığıyla mahkemeye sunuluyor ve böylece 50 bin liralık borç bir anda 75 bin lira ve avukat masraflarına fırlıyor. Buna karşın Albayrak, sık sık esnafımızı yalnız bırakmadık nutuklarına devam ediyor.

ZATEN İHTİYACI OLANLAR BU KESİMLER

CHP İstanbul Milletvekili Özgür Karabat konuya ilişkin gazetemize açıklama yaptı. Destek diye sundukları paket gelir desteği değil borç diyen Karabat “İnsanlara gelir değil yüzde 7,5 faizi ve masraflarıyla geri toplayacakları borç veriyorlar. Onu da herkese değil kredi puanı yüksek olanlara veriyorlar. Yani geri ödenemez diye korkuyorlar ve rahatlıkla geri ödeyebilecek olan insanlara veriyorlar. Ancak son 2 yıldır ülke zaten bir ekonomi krizden geçiyor. Bu nedenle pek çok esanfımızın kredi puanı salgından önce bozuldu. Salgınla beraber iyice zor duruma düşen esnafa şimdi de kredi puanı düşük diye borç dahi verilmiyor. Esnafın senet borcu var, kredi borcu var, kira gideri duruyor. Halbuki en çok ihtiyacı olan insanlar kredi puanı düşük olanlar” dedi.