Ziraat Bankası’nın British Virgin adalarında kurulan şirkete 2014 yılında verdiği 1,6 milyar dolarlık kredinin 2020 Mart ayı itibarıyla geciken anapara taksit ve faizleri toplamı 726 milyon dolara çıktı.

Vergi cennetinde  milyar dolarlar batıyor

NURCAN GÖKDEMİR

Kamu bankalarının kredilendirme politikalarından kaynaklanan sorunlar, dev faturalar ortaya çıkartıyor. Ziraat Bankası’nın ‘vergi cenneti’ olarak bilinen British Virgin adalarındaki bir şirkete 2014 yılında verdiği 1,6 milyar dolarlık kredinin Mart ayına kadar geciken taksitler ve faiz ödemesinin toplamı 726 milyon dolar oldu. Şirket borçlarına karşılık bankaya 17,5 milyon TL ödedi.

Sayıştay’ın Ziraat Bankası’nın 2019 yılı faaliyetlerine ilişkin hazırladığı ve TBMM’ye sunulan denetim raporunda, İstanbul Kurumsal Şubesi’nin müşterisi olan bir firmaya kullandırılan kredilerin geri dönüşünün sağlanamadığı tespiti yer aldı.

KREDİ BORÇ ÖDEME İÇİN

Rapora göre, şirket ile kredi ilişkisi, 25 Temmuz 2014 tarihli Yönetim Kurulu kararı ile tahsis edilen 1,650 milyon ABD Doları limit çerçevesinde 31 Temmuz 2014’te başladı. 1 milyar 636 milyon 770 bin 735 ABD Doları tutarındaki kredi, firmanın başka bir firmaya olan borçlarının yeniden finansmanı amacıyla verildi. 3 yıl ödemesiz olan kredinin vadesi toplam 10 yıl olarak belirlendi.

Kredinin geri ödemesinin esas olarak hisseleri elde tutulan firma tarafından gerçekleştirilecek temettü (kar payı) dağıtımı yolu ile yapılması öngörüldü. Ancak temettü gelirleri ve gelir beklentileri ile kredi geri ödeme planları arasında nakit akım uyumu sağlanamadı.

RİSKLİ KREDİLERİN DÖRTTE BİRİ

Firma risklerinin 2018 tarihinden itibaren İkinci Grup -Yakın İzlemedeki Krediler içerisinde izlendiği belirtilerek, şunlar kaydedildi:

“2019 yılsonu itibarıyla İkinci Grup -Yakın İzlemedeki Krediler içerisinde takip edilen bütün nakdi risk toplamının tek başına yaklaşık dörtte biri oranında bir büyüklüğe sahiptir. Firmaya kullandırılacak tüm kredilerin teminatı olarak kefalet yanında alınmış olan 1.636 milyon ABD Doları hisse rehininden oluşmaktadır.

Firmanın 2019/Aralık ayı itibarıyla birleşik riski reeskont faizleri ile birlikte yaklaşık 1,6 milyar ABD Doları olup, riskin yaklaşık yüzde 73 oranında 1 milyar 154 milyon 576 bin 501 ABD Doları Ziraat Bankası'na aittir.”

BORÇ MİLYAR DOLAR, ÖDENEN MİLYON TL

Firmanın ödemesiz dönem sonunda vadesi Temmuz/2017 olan ilk taksit ödemesi ödeme güçlüğü ortaya çıkınca bir yıl süreyle ertelendi. Ancak 2018’de de taksitler ödenmedi sadece faiz borcuna karşılık 17,5 milyon TL ödeme yapıldı.

2020 Mart ayı itibarıyla kredinin geciken son üç yıllık anapara taksiti ve faizleri tutarı toplamı 726 milyon 572 bin 712 ABD Doları oldu.

BAŞKA SEÇENEK ARAŞTIRIN

Sayıştay raporunda, firma kredilerinin geri ödenebilmesi için tahmini temettü gelirlerine uygun vade yapısı ve taksit tutarının yeniden belirlenmesi veya kredi geri dönüşü sağlayacak başkaca seçeneklerin araştırılması istendi.