Veriler, AB'nin 'vize sorunu Türkiye’ye özel değil' iddiasını yalanlıyor

Umut SERDAROĞLU

Türkiye’de yaşanan vize krizinin etkileri devam ederken yaşanan sorunlar binlerce yurttaşı mağdur ediyor. Avrupa Birliği (AB) tarafından yapılan açıklamalarda vize krizinin Türkiye’ye özel olmadığı söylense de veriler bunun tam tersini gösteriyor. Schengen vizeleriyle alakalı bilgilerin paylaşıldığı önde gelen platformlardan SchengenVisaInfo’nun verilerine göre ambargo altındaki Rusya’da bile vize başvuru reddi yüzde 3,1’ken Türkiye vatandaşlarının 2021’de yaptığı başvurularının yüzde 13,4 oldu.

ULUSLARARASI İMAJIN ETKİSİ

Türk vatandaşlarının AB ülkelerine vize başvurularının reddedilmesi ve geç yanıt verilmesi tartışmalarına ilişkin değerlendirmelerde bulunan TBMM Dışişleri Komisyonu ve Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) üyesi Yunus Emre, “Vize başvurularının reddedilmesi Türkiye’nin uluslararası imajından bağımsız değildir” dedi. Açıklamasında AB’nin Türkiye’ye ‘aday ülke’ yerine ‘komşu ülke’ olarak baktığını ifade eden İstanbul Milletvekili Yunus Emre, "bu tanımlamanın da ülkemizin demokrasi, temel hak ve özgürlükler, yolsuzlukla mücadele gibi kriterlerdeki olumsuz imajıyla ilgili" olduğunu söyledi.

Ayrıca iktidarın gerekli düzenlemeleri yapmamasının vatandaşlarımızın batılı ülkelerin büyükelçilik ve konsolosluklarının kapısından ellerinin boş dönmesine neden olduğunu belirten CHP’li Emre, “Ne ülkemiz ne de vatandaşlarımız Hükümetin isteksizliği nedeniyle karşılaşılan böyle ‘örtülü bir yaptırımı’ hak etmemektedir” ifadelerini de sözlerine ekledi.

Öte yandan AB Delegasyon Başkanı Nikolaus Meyer-Landrut, vize başvurularının işleme koyulmasındaki gecikmenin ve vize restlerindeki artışın siyasi veya Türkiye vatandaşlarına özel olmadığını iddia etmişti.

Türkiye’de yaşanılan vize krizini SchengenVisaInfo Genel Yayın Yönetmeni Shkurta Januzi BirGün’e değerlendirdi.

HİÇ OLMADIĞI KADAR YÜKSEK

Schengen vizelerinde yaşanan sıkıntının birçok ülkede görüldüğünü kaydeden Januzi, “Ancak diğer ülkelerle karşılaştırıldığında Türkiye’den yapılan başvuruların reddedilme oranındaki artış hiç olmadığı kadar yüksek ve keskin olduğu görülüyor. Yine de sadece Türkiye vatandaşlarının başına gelen bir şey değil, çünkü Avrupa’ya seyahat etmek için Schengen vizesine ihtiyaç duyan diğer ülke vatandaşlarının da başına bu tür sorunların geldiğini görüyoruz. Aslında bunun temel nedeni pandemi nedeniyle dünya çapındaki Schengen konsolosluklarının uzun bir süre kapalı kalması ve aynı zamanda Schengen bölgesine seyahat etmek isteyen, AB üyesi olmaya vatandaşlar için çok sayıda giriş kısıtlamalarının getirilmiş olması” ifadelerini kullandı.

Shkurta Januzi, SchengenVisaInfo Genel Yayın Yönetmeni

Pandemi sonrası Schengen vizesine başvurularında hızlı bir artış yaşandığını aktaran Januzi, “Özellikle bu artış sonrasında konsoloslukların dünya çapında yeniden açılması ve giriş yasakları ve kısıtlamalarının tamamen kaldırılmasıyla yaşanmaya başladı. Sonuç olarak, vize memurlarının zaman içinde işleme koymakta ve yeni randevular için yer açmakta zorlandıkları, birikmiş başvurular oluştu” dedi.

TÜRK SIĞINMACI ARTIŞININ ETKİSİ

Januzi, aynı zamanda ekonomik kriz sonrası yurt dışına iltica eden kişilerdeki artışın etkisine de değindi. Januzi,”Türkiye’deki Schengen vizelerine yapılan başvurularda ret sayısındaki artış Türk sığınmacı sayısındaki artışlarla alakalı olabilir. Son zamanlarda Avrupa’ya iltica başvurusunda bulunan sığınmacılarda büyük bir artış var. Ancak AB veya bireysel üye devletler tarafından bu konuda özel olarak resmi bir açıklama yapılmadığı sürece bu tür fikirler yalnızca varsayım olarak kalır” dedi.

AB’ye sığınma talebinde bulunanlarda son zamanlarda yüksek bir artış gerçekleştiğini hatırlatan Januzi, “Ancak şunu belirtmek isterim ki Gürcistan vatandaşları 2017 yılında Schengen Bölgesi’ne vizesiz seyahat etmeye başladıktan sonra AB’ye sığınma talebinde bulunanların sayısı da yüksek oranda artmıştı. Sadece 2018’de 17 bin 980 Gürcistan vatandaşı AB Üye Ülkelerinde sığınma talebinde bulundu ve bu bölgedeki toplan sığınmacı sayısının yüzde 3’ünü oluşturmuştu. Durum, AB’ye vizesiz seyahatin başlamasını takip eden yıllarda Ukrayna, Arnavutluk, Sırbistan ve Kuzey Makedonya vatandaşları için de oldukça benzerdi. Ancak AB, bu ülkelerle vizesiz seyahati askıya almadı” şeklinde konuştu.

***

AMBARGOYA RAĞMEN RET ORANI DÜŞÜK

Son zamanlarda tartışılan bir başka konu ise Rusya’ya yönelik izlenen ambargo politikasına rağmen Rusya vatandaşlarının Türkiye vatandaşlarına oranla daha rahat vize alabiliyor olması. Konuya açıklık getiren Shkurta Januzi, yıllara göre Rusya vatandaşlarının karşılaştığı vize ret oranlarını paylaştı. Januzi, “Genellik dünya çapında yapılan toplam Schengen vize başvurularının dörtte birini Rusya oluşturuyor. Rusya’da reddedilme oranları ise Türkiye’ye oranla çok daha az. Schengen vizesine başvuran Rusya vatandaşlarının reddedilme oranları sırayısla şu şekilde: 2017’de yüzde 1,35, 2018’de yüzde 1,55, 2019’da yüzde 1,49, 2020’de yüzde 2,55, 2021’de ise yüzde 3,1” ifadelerini kullandı. Çin’de de Covid-19 nedeniyle vize başvurularındaki reddedilme oranlarında büyük bir artış yaşandığını dile getiren Januzi, “Bu pandemi ortasında Çin’in AB vatandaşları için sınırları yeniden açmayı reddetmesinden kaynaklı. Ret sayısı 2020’de yüzde 4,8’ken bu oran 2021’de yüzde 8,7’ye kadar çıktı” şeklinde açıkladı. Avrupa’ya seyahat izni almakta zorluk çeken ülkelerden Fasın’ın durumuna değiinenJanuzi, “Fas’taki vize reddi 2021’de yüzde 27,6’ya kadar yükseldi. Bunun en büyük sebebi Fas'ın AB'deki yasadışı Faslı göçmenlerin geri dönüşü için işbirliği yapmaması nedeniyle gerçekleşti” dedi.