Trump ile Erdoğan’ın, rahip Brunson’ın serbest bırakılması için gizli anlaşma yaptığı, İsrail’de tutuklu olan Türk vatandaşı Ebru Özkan’ın bu kapsamda tahliye edildiği öne sürüldü. İddiayı Dışişleri yalanladı, İsrail doğruladı

Vitrinde ‘hukuk devleti’, arkasında gizli anlaşma

ABD’li rahip Andrew Brunson’ın serbest bırakılması için ABD Başbakanı Donald Trump ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bir anlaşma yaptığı iddia edildi. İddianın gündeme gelmesi ardından Dışişleri Bakanlığı yalanlama açıklaması yaptı.

Washington Post gazetesi ABD Başkanı Donald Trump’ın 14 Temmuz’da İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’yu arayarak İsrail’de gözaltına alınan Ebru Özkan adlı Türk vatandaşının bırakılmasını istediğini yazdı. Talebin Erdoğan ile Trump arasında ABD’li rahip Andrew Brunson’ın bırakılması anlaşması çerçevesinde olduğu belirtildi. ‘Takas’ anlaşmasının, 11-12 Temmuz’da NATO zirvesinde yapıldığı iddia edildi.

Trump aracı oldu

Gazetenin dört muhabirinin imzasının bulunduğu habere göre ABD Başkanı Donald Trump ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan arasındaki ‘takas’ anlaşması, 11-12 Temmuz tarihleri arasında Brüksel’deki NATO zirvesinde yapıldı. Gazetenin iddiasına göre Brunson’ın serbest kalması karşılığında ABD Başkanı Trump da İsrail’de tutuklu bulunan Türkiye vatandaşı Ebru Özkan’ın Türkiye’ye dönmesi için aracı oldu.

Trump, Ebru Özkan’ın serbest bırakılması için 14 Temmuz’da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu aradı. “Hamas’a para ve kıymetli eşya vermek” suçlamasıyla 11 Haziran’da tutuklanmış olan Özkan, 15 Temmuz’da İsrail tarafından serbest bırakıldı.

Bundan 10 gün sonra yani 25 Temmuz’da, 2 yıldır İzmir’de cezaevinde tutulan Brunson’ın cezası ev hapsine çevrildi.

ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence ve ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, bu kararın ‘yeterli olmadığı’ yönünde açıklamalar yaptı.

‘Öfkeli görüşme’

Washington Post, Brunson’ın serbest bırakılması yerine tutukluluğunun ev hapsine çevrilmesinin ardından Trump ile Erdoğan arasında ‘öfkeli’ bir telefon görüşmesi gerçekleştiğini yazdı.

İsminin yazılmaması kaydıyla Washington Post’a konuşan bir Beyaz Saray yetkilisi, “Türkiye gerçek bir fırsatı kaçırdı. Papaz Brunson pazarlık kozu değildir” ifadesini kullandı.

‘Anlaşma bozuldu’

İngiliz The Guardian gazetesi de, Washington’un Erdoğan ile yapılan anlaşma uyarınca Brunson’ın salıverilmesini beklediğini, hatta bir kaynağın bu beklenti doğrultusunda Reuters haber ajansına konuştuğunu haberleştirdi.

Gazetenin iddiasına göre Brunson’ın salıverilmemesinin üzerine Pence ve Trump bir araya gelip ‘anlaşmanın bozulduğu ve bu yüzden geniş yaptırımların getirilmesi gerektiği’ne karar verdiler. İkilinin Türkiye’ye yönelik yaptırım açıklamaları da bu kararın alınmasının ardından geldi.

Dışişleri yalanladı

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, Türk vatandaşı Özkan’ın İsrail’de gözaltına alındıktan sonra serbest bırakılmasına ilişkin basında yer alan bazı iddialar hakkındaki soruyu yazılı cevapladı.

Aksoy, “Rahip Brunson’ın serbest bırakılması karşılığında Ebru Özkan’ın İsrail’deki tutukluluk haline son verildiğine ilişkin iddialar kesinlikle asılsız ve gerçek dışıdır” ifadesine yer verdi.

‘İsrail doğruladı’

İsrail ise Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasının aksi yönünde bir bilgi paylaştı. Reuters ajansına konuşan ve ismi verilmeyen İsrailli bir yetkili, Trump’ın İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’dan ülkede tutuklu bulunan bir Türk vatandaşının serbest bırakılması konusunda istekte bulunduğunu doğruladı. Yetkili, “Başkan Trump’tan bu yönde bir istek geldiğini teyit edebilirim” dedi.

Ne olmuştu?

İzmir’deki Protestan cemaatine ait Diriliş Kilisesi’nin ABD’li rahibi Andrew Craig Brunson, 2016’nın ekim ayında eşiyle birlikte ifadeye çağrılmış, ifadelerinin ardından gözaltına alınmışlardı. Eşi Norine Brunson, 13 gün sonra serbest bırakıldı; ancak Papaz Brunson ‘FETÖ’ üyesi olduğu iddiasıyla tutuklandı.

İzmir F Tipi Cezaevi’nde yatmaktayken “Devletin gizli kalması gereken bilgilerini siyasi veya askeri casusluk amacıyla temin etme”, “Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni ortadan kaldırmaya teşebbüs etmek”, “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ni ortadan kaldırmaya teşebbüs etmek” ve “Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs” suçlamaları da Brunson’ın davasına eklendi.

Brunson hakkındaki iddianamede, şahsın hem ‘FETÖ’ hem PKK adına suç işlediği öne sürüldü. Brunson hakkında “örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlediği” gerekçesiyle 15, “devletin gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askeri casusluk amacıyla temin etmek” suçlamasından 20, toplamda 35 yıla kadar hapis cezası istendi.

Davanın 18 Temmuz’da görülen duruşmasında da tahliye kararı çıkmamıştı.

Ardından ABD Başkanı Donald Trump, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a hitaben tweet atıp pastörün rehin tutulduğunu ve bu konuda bir şeyler yapması gerektiğini söylemişti. Brunson ise 25 Temmuz’da ev hapsine alınmıştı.