“Kapsayıcı Eğitim Projesi” sığınmacıların eğitime erişiminde var olan sorunları çözemedi. Öğretmenler, “Yabancılar dışlandı. Öğrenciler arasında kültür farklılığı, dil ve iletişim problemleri doğdu” dedi.

Yabancı öğrenciler okullarda dışlanıyor

MUSTAFA MERT BİLDİRCİN

Suriye’de 2011 yılında başlayan iç savaş nedeniyle ülkelerini terk ederek Türkiye’ye yerleşen Suriyeli sığınmacıların eğitimde yaşadığı sorunlar, aradan geçen dokuz yıla karşın çözülemedi.

Milli Eğitim Dergisi’nde yayımlanan, “Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Bulunduğu İlkokullarda İstenmeyen Öğrenci Davranışlarının İncelenmesi” araştırması, Türkiye’deki sığınmacıların eğitime erişimde yaşadığı sorunları bir kez daha gözler önüne serdi. Araştırmada, Türkçe bilmediği halde Türkiyeli öğrencilerle eğitim gören yabancı uyruklu öğrencilerin, sözel dersleri anlamadıkları için boş kaldıkları ve “İstenmeyen davranışlar” sergiledikleri belirtildi.

ÖĞRETMENLER OLUMSUZ ETKİLENDİ

MEB’in UNICEF ile ortak yürüttüğü proje kapsamında Geçici Eğitim Merkezleri’nin (GEM) kapatılarak tüm Suriyeli öğrencilerin Türkiyeli öğrencilerle aynı okula alındığı kapsayıcı eğitim modeli sorunu çözmedi. Araştırmaya göre, yabancı uyruklu öğrencilerin Türk okullarına alınmasıyla en çok öğretmen-öğrenci ilişkileri olumsuz etkilendi. Araştırma kapsamında görüşülen sınıf öğretmenleri, “Yabancı öğrencilerin Türk okullarına alınması öğretmen-öğrenci ilişkisini nasıl etkiledi?” sorusuna yüzde 80,4 oranında, “Olumsuz” yanıtını verdi. İlkokullardaki Türkçe öğreticilerinin yüzde 87,5’inin yanıtı ise “Olumlu” oldu.

SEVİYE FARKI OLUŞTU

Öğretmenlere, yabancı uyruklu öğrencilerin Türk okullarına alınması sonucu ortaya çıkan olumlu ya da olumsuz durumlar da soruldu. Yabancı öğrencilerin okullarına alınmasının olumlu sonuçlar doğurduğunu bildiren öğretmenler, “Samimi ve demokratik bir sınıf ortamı oluştu. Zamanla birbirimize alıştık ve her şey yoluna girdi” görüşünde birleşti. Olumsuz görüş bildiren öğretmenler ise sınıf düzeninin bozulduğundan yakınarak “Öğrenciler arası akademik seviye farkı oluştu, ek süre gerekli oldu” dedi.

Öğretmenlerin bir bölümü Türkiyeli ve yabancı öğrencilerin birbirleriyle genel olarak çabuk kaynaştığını söylese de “Yabancılar dışlandı. Öğrenciler arasında kültür farklılığı, dil ve iletişim problemleri doğdu” görüşü öne çıktı.

GELECEK KAYGISI SORUNLARI ARTIRDI

Yabancı öğrencilerde görülen disiplin sorunlarını nedenleri ile incelendi. Öğretmenler, yabancı öğrencilerde disiplin sorunlarına yol açan nedenleri, “Türkçe dil becerileri konusunda hazırbulunuşluk seviyelerinin düşük olması ve kendilerini ifade etmede yetersiz olmaları, savaş ve şiddet ortamından kaçıp gelmeleri, kültürel farklılıkların olması, gelecek kaygısının olması ve eğitimde bir amaca sahip olmamaları” şeklinde sıraladı.