Yanlış tespitten doğru çıkmaz

EMEK SERVİSİ

İşçi sınıfının kanayan yarasına dönüşen Kod-29 uygulaması, farklı kodlara bölünse de işçi lehine bir düzenleme ortaya çıkmadı. Salgın sürecinde özellikle sendikalı işçilere saldırı aracına dönüşen Kod-29’a karşı Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bu kodu 9 parçaya böldü. Sendikalar ise kodda düzenleme yapılmasının “haksızlığın, hatanın itirafı” şeklinde yorumlarken geriye yönelik olarak Kod-29 uygulamasına maruz kalan işçiler için tekrar denetim yapılması, işçilere haklarının iade edilmesi talebini yükseltti.

Soyut gerekçelerle işçi çıkartılacak

SGK verilerine göre son 3 yılda 600 binin üzerinde işçi Kod-29’la işinden tazminatsız atıldı. Patron için fırsata dönüşen kod aynı zamanda sendikalı işçiye de silah olarak kullanıldı. Salgın sürecinde Kod-29 zulmüne en çok maruz kalan sendikalardan olan Birleşik Metal-İş Genel Başkanı Adnan Serdaroğlu Kod-29’un parçalanarak 9 farklı kod çıkarılmasıyla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: “Kod-29’un farklı kodlara bölünmesi hiçbir şekilde işçi lehine bir uygulama değil. İşverenleri daha çok rahatlattılar. Ahlak ve iyi niyet kurallarının madde madde ayrılmasını sağladılar. İşveren ahlak kuralları değil de iyi niyet kurallarına uyulmamış gibi davranarak işten çıkarmalara devam edecek. Verilen işi yapmadı, amirine karşı geldi gibi daha soyut gerekçelerle işçi çıkartacak. İşten çıkartmalar için daha çok alternatifi oldu işverenin. Bunun altını çizmek gerek.”

Serdaroğlu Kod-29 çıkışlarının geçmiş yıllarda denetimlerden geçtiğini ancak günümüzde tamamen patronun keyfi tutumuna kaldığını belirterek şöyle konuştu: “Kod-29 tazminatsız çıkıştır. Eskiden bu çok daha farklı süreçlerden geçiyordu. Önce sendika varsa disiplin kuruluna gidiliyordu yoksa bir takım tutanaklar tutuluyordu, ihtarlar veriliyordu, bir işleyiş vardı. Ancak şimdi hiçbir işleyişe tabi olmadan direkt çıkartıyor ve ‘git dava aç suçsuzluğunu ispatlamaya çalış’ diyor.

İşçi için Geriye dönük inceleme yapılmalı

Sedaroğlu Kod-29’a karşı şu talepleri yükseltti: “Kod-29’la çıkartılanların tamamıyla ilgili geçmişe yönelik inceleme yapılmalı. Ekmekçioğlu’nda 2 kez müfettiş çağırarak bunu yaptırdık ve İŞKUR bu arkadaşlarımızın Kod-29’la çıkışlarının usulsüz olduğunu söyledi. Arkadaşlarımızın tazminat davaları devam etse de işsizlik maaşından yararlanmalarını sağladık. Kod-29’la çıkarılan işçilerin tamamına yönelik geriye dönük inceleme yapılmalı ve bunların tamamına tazminat ve işsizlik sigorta ödemeleri gibi hakları teslim edilmeli.”

Tüm işçilerin Kod-29 mağduriyeti giderilsin

Tüm Taşıma İşçileri Sendikası (Tümtis) Genel Başkanı Kenan Öztürk de Kod-29’a karşı işçi ve sendika tepkilerine dikkat çekti. Kod-29’da düzenlemeye gidilmesinin geçişte bu koda maruz kalan işçilerin haksızlığa uğradığının itirafı olduğunu belirten Öztürk şunları söyledi: “Şimdiye kadar Kod-29’la çıkarılan bütün işçilerin bu durumu düzeltilmeli ve bu insanların işsizlik sigortasından yararlanmaları sağlanmalı. Bu insanların kıdem ihbar hakları ile ilgili de yeni bir düzenleme yapılıp bu mağduriyet giderilmelidir. Kod-29 işçinin yıllarca açlığa mahkum edilmesi anlamına geliyor. Geriye dönük inceleme yapılmalı. Kod-29’la ilgili geriye dönük düzenleme yapılmalı, bu işçilerin işsizlik sigortasından yararlanmaları sağlanmalı, kıdem ihbar haklarıyla ilgili mutlaka buradaki mağduriyet giderilmeli.”

Kod-29’luların kayıpları karşılansın

Salgının en çok etkilediği sektörlerden birisi de turizm, eğlence ve hizmet oldu. Oteller, barlar, restoranlar, kafeler kapandı. Burada işlerin durması nedeniyle istihdam fazlalığı ortaya çıktı ve patronlar bir şekilde kadrolarını azaltma yoluna gitti. Turizm, Eğlence ve Hizmet İşçileri Sendikası’ndan (TEHİS) Hazal Sakarya’da Kod-29 zulmünün sıkı denetimlerden geçmesi, bu koda maruz kalan işçilerin haklarının teslim edilmesi ve uygulamanın sonlanması gerektiğini belirtti. Sakarya şöyle konuştu: “Sendikamızın örgütlenme faaliyeti gösterdiği konaklama ve eğlence iş kolunda geçen yıl kayıtlı 913 bin işçi çalışırken pandemi ile birlikte işçiler istifaya zorlanarak ve Kod-29 ile işten çıkarılmaları sonucu 851 bin işçi çalışıyor gözükmekte. Kod-29 patronların hizmetine sunulmuş, işçilere karşı kullanılan bir sopa gibi çalışma alanlarında örgütlenme faaliyetlerinin önünü kesmek için kullanılıyor. Sendikal mücadele, işçi komiteleri ve meclisleri çalışmalarının önünü Kod-29 ile kesmeye çalışıyorlar. Sendikamız, genel olarak sınıf mücadelesi yürüten tüm kurumları Kod-29’a karşı mücadelede ortaklaşmak gerektiği fikrinde. Kod-29 ile işten çıkartılan arkadaşlarımız derhal işlerine iade edilsin. Çalışmadıkları süre hesaplansın ve geriye dönük maaş ödemesi yapılsın.”