Yapılan indirim, zamları karşılamıyor
Havva Gümüşkaya
Siyasi iktidar, hemen her seçim döneminde önce elektrik ve doğalgaz fiyatlarında indirim açıklamaları yapıyor. En son 31 Mart yerel yönetim seçimleri ve 23 Haziran İstanbul seçimlerinde de aynı taktiği uygulamıştı.
Elektrik ve doğalgazda yapılacağı açıklanan indirim son yıllarda katlanarak artan faturaların yükünü azaltmaya yetmeyecek.
Elektrik fiyatlarına son bir yılda yüzde 26,3, 2019-2023 döneminde ise yüzde 222,7 oranında zam geldi. Geçen yıl mesken aboneleri için 1,3733 TL olan ilk kademe bedeli 2023 Ocak ayında 1,73458 TL oldu. İkinci kademe birim fiyatı ise 2,06 TL’den 2,60187 TL’ye çıktı.
İktidar, seçim yatırımı olarak BOTAŞ’ın doğalgaz satış tarifelerinde konutlar ve küçük işletmeler için yüzde 10, elektrik santralları için yüzde 8,8 indirim uygulamıştı. Ancak, seçimlerden sonra yapılan zamlarla, 2019 içinde doğalgaz satış fiyatları konut ve küçük işletmeler için yüzde 41,1, büyük sanayi için yüzde 14,1, elektrik santralları için yüzde 3,8 arttı. Covid-19 salgını dönemi olan 2020’de ise konut ve küçük işletmelere satış fiyatı aynı kalırken büyük sanayide kullanılan doğalgazda yüzde 8,8, elektrik santrallarında ise yüzde 11,6 indirim yapıldı.
HER AY ARTIŞ
2021 içinde ise politika değişti ve doğalgaz fiyatlarına her ay zam yapıldı. Makina Mühendisleri Odası Enerji Çalışma Grubu’nun raporuna göre satış fiyatları konut aboneleri için yüzde 47,15, küçük sanayi işletmeleri için yüzde 76,92, büyük sanayi işletmeleri için yüzde 345,54, elektrik santralları için de yüzde 290,38 arttı. Zam furyası, 2022 içinde sürdü. BOTAŞ, bu dönemde doğalgaz satış fiyatlarını konutlar için yüzde 119,37, küçük ve orta işletmeler için yüzde 219,20, büyük sanayi için yüzde 41,31, elektrik santralları için ise yüzde 226,09 artırdı.
Yerel seçimlerin yapıldığı 2019 ile 2023 arası dönemde, BOTAŞ doğalgaz fiyatları konutlarda yüzde 153,9, küçük işletmelerde yüzde 238,6, büyük sanayide yüzde 599, elektrik santrallarında ise yüzde 805,5 artırdı. Aynı dönemde enflasyondaki artışın yüzde 211,8 olduğu dikkate alındığında, BOTAŞ’ın, konut haricindeki doğalgaz satış fiyatlarında yaptığı artış enflasyon oranından yüzde 34,8-yüzde 605,6 daha fazla oldu.
