‘Yardım mı, himaye mi?’ tartışması
Halkın sokaklara döküldüğü, 300 bin kişinin evsiz kaldığı Lübnan’da ortaya çıkan siyasi boşluk, yardım seferberliği yürüten ülkelerin yönlendirmesine açık hale geldi.
DIŞ HABERLER SERVİSİ
Ekonomik kriz, yolsuzlukla boğuşan ve patlamanın ardından hükümetin istifasıyla siyasi boşluk yaşayan Lübnan, 300 milyon dolara yakın yardım sözü veren ülkelerin müdahalesiyle karşı karşıya. Patlamayla yaklaşık 15 milyar dolar zarara uğrayan ülkede halkın talepleri gereği erken seçime gidilmesi ve Batı’nın beklentilerini karşılayan bir hükümet kurulması için talepler sıralanıyor.
Lübnan basınında, Hizbullah’ın etkisini azaltan bir hükümet kurulma süreci konusunda başta Fransa olmak üzere ABD ve Avrupa ülkelerinin “ekonomik” temelli bir baskı oluşturduğu görüşleri paylaşılıyor. İran da bu ülkeleri Beyrut Limanı’ndaki patlamayı siyasallaştırmaktan kaçınmaya çağırıyor. İran Dışişleri Bakanlığı, “Patlama siyasi amaçlar için bir bahane olarak kullanılmamalıdır. ABD, Lübnan’a yaptığı yardım konusunda dürüstse, yaptırımları kaldırmalı” açıklaması yaptı.
IMF Başkanı Kristalina Georgieva da Lübnan’a yardım göndermek için ‘reform’ şartı dayatmış, “Ülkede politikaya yön verenlerin kararlı bir biçimde davranmalı, gerekli olan reformları uygulamaya koymalı. Bu reformlara bağlı kalmak ülkeye milyarlarca doların giriş yapmasını sağlayacak” demişti.
FRANSA GERİLİMİ
Fransa Dışişleri Bakanlığı, Lübnan’da istifasını açıklayan hükümet yerine hızlı şekilde yeni hükümet kurulması için çağrıda bulunduğunu açıkladı. Lübnanlıların dile getirdiği reform ve taleplerin dikkate alınması gerektiğini belirten bakanlık, “halka kendini ispatlayacak ve ülkenin temel sorunlarına çözüm bulma misyonuna sahip hükümetin hızlı şekilde kurulması gerekiyor” dedi. Patlamanın hemen akabinde Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un ülkede yeni bir hükümet kurulma süreci için Lübnan yönetimine süre tanıması da ülkenin yeniden “himaye” altına girip girmeyeceği tartışmalarını körüklemişti.
‘GÖREVDE KAL’
Başbakan Hasan Diyab, “patlamanın devlet yönetiminde kök salmış yolsuzluğun sonucu” olduğunu söyleyerek istifasını duyurmuş, “Ülkenin kurtarılması için bir kapı açmak istiyoruz” demişti. Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn, Diyab’dan yeni hükümet kuruluncaya kadar görevini sürdürmesini istemişti.
***
Yetkililer geçen ay uyarmış
Lübnanlı güvenlik yetkililerinin geçen ay cumhurbaşkanı ve başbakanı, Beyrut Limanı’nda depolanan 2 bin 750 ton amonyum nitratın bir güvenlik riski oluşturduğu konusunda uyardığı ortaya çıktı. Reuters haber ajansının elde ettiği dokümanlara göre, Devlet Güvenlik Genel Müdürlüğü tarafından konuya ilişkin hazırlanan rapor, 20 Temmuz’da Cumhurbaşkanı Mişel Aun ve Başbakan Hasan Diyab’a özel bir notla birlikte sunuldu. Raporun yazılma sürecine dahil olan ancak adını vermek istemeyen yetkili, “Bu malzemeyle (amonyum nitrat) ilgili bir tehlike vardı, çalınması halinde bir terörist saldırıda kullanılabilirdi. Patlaması halinde bunun Beyrut’u yok edebileceği konusunda onları uyardım” dedi.