Yarım asırlık sanat serüveni

Işıl ÇALIŞKAN

Türkiye’nin önde gelen sanat kurumlarından İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV), yarım asrı geride bıraktı. Yolculuğuna tek bir İstanbul Festivali’yle başlayan vakıf, aradan geçen 50 yılda güncel ve klasik müzik, sinema, sahne sanatları, güncel sanat ve tasarım alanlarında düzenlediği binlerce etkinlikte 12 milyonu aşkın izleyiciyi ağırladı. Kurum 50’nci yılını tüm yıla yayılacak bir dizi sanat etkinliğiyle kutluyor. Film gösterimleri, konserler, sergiler, gösteriler, atölye çalışmaları, söyleşiler ve dahası… İKSV Genel Müdürü Görgün Taner ile İKSV’nin 50 yıllık sanat serüvenini konuştuk.

Dile kolay… İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) 50 yaşında! Geriye dönüp baktığınızda ne görüyorsunuz?
Elli yıllık geçmişe baktığımda, güncel ve klasik müzik, sinema, sahne sanatları, güncel sanat ve tasarım alanında düzenlediği binlerce etkinlikte 12 milyonu aşkın izleyiciyi ağırlayan, Türkiye’de festival ve bienal olgusunun yerleşmesine, benimsenmesine çok önemli katkılarda bulunan, kurulduğu günden bu yana Türkiye’nin kültür-sanat hayatının son derece önemli bir parçası olmuş bir kurum görüyorum.

Ekonomik krizin İKSV’ye etkisi nasıl oldu, oluyor? Bugün bir kültür sanat vakfı olarak ayakta kalmak nasıl mümkün oluyor?
Türkiye’de kültür-sanat gibi kırılgan bir alanında var olmaya, ayakta durmaya çalışmak hiçbir zaman kolay olmadı. Pandemi ve ekonomik koşullardaki değişim de son yıllarda birçok alanla birlikte kültür-sanat sektörünü de son derece olumsuz etkiledi. Pek çok kurum gibi İKSV için de mücadele dolu bir süreç oldu. Etkinliklerimizi sınırlı bir program dâhilinde, sınırlı sayıda izleyicinin katılımıyla gerçekleştirebildik. Dünya çapındaki tüm kültür kurumları gibi İKSV de bu dönemde farklı destek mekanizmalarıyla ayakta kalmaya çalışıyor. Pandeminin İKSV’nin gelir-gider dengesindeki olumsuz etkisi nedeniyle İKSV’nin kurucu sponsoru Eczacıbaşı Topluluğu, 2020’de İKSV’nin içinde bulunduğu finansal sıkıntının giderilmesi yolunda önemli bir adım atarak vakfa, üç yıla yayılacak şekilde, toplam 35 milyon TL tutarında ek bir maddi destek sağlama kararı aldı. Kâr amacı gütmeden çalışan bir kurum olarak zor zamanlarda ayakta kalmaya çalışma refleksimiz kuvvetli. TC Kültür ve Turizm Bakanlığı ve diğer kamu kurumlarının, sponsor olarak katkıda bulunan özel kuruluşların, Lale Kart üyelerimizin, etkinliklerimizi takip eden izleyicilerimizin destekleriyle, çalışmaya devam ediyoruz.

DAYANIŞMA SANAT İÇİN OLMAZSA OLMAZ

İKSV her yıl kültür sanat emekçileri için birçok teşvik ve destek ödülü sunuyor. Bu katkılara bu yıl da devam edecek misiniz?
İKSV’nin ellinci yılında önüne koyduğu önemli bir vizyon, yarının kültür-sanatında iz bırakmak. Eser siparişleriyle, ortak yapımlarla, ödüllerle, atölyeler, fonlar, sanatçı değişim programlarıyla sanatçıları, özellikle de genç sanatçıları desteklemeye öncelik veriyoruz. Bu yıl, farklı destek, teşvik ve ödüller aracılığıyla kültür-sanat alanına 15 milyon TL’ye yakın katkı aktarmayı hedefliyoruz. Bu katkıları önemsiyoruz çünkü kültür-sanatın geleceğine katkıda bulunmanın son derece önemli bir nokta olduğuna inanıyoruz. İşbirliği ve dayanışmayı öne çıkaran bu tür destek mekanizmaları, kültür-sanat ortamının ayakta kalabilmesi için büyük önem taşıyor.

Görgün Taner - İKSV
Genel Müdürü

50’nci yıl etkinlikleri kapsamında düzenleyeceğiniz park konserleri ücretsiz ve herkese açık olacak. Ayrıca Eczacıbaşı Genç Bilet projesi kapsamında İKSV etkinliklerinde öğrenci biletlerinin 10 TL olacağını duyurdunuz. Sanata erişimin lüks haline geldiği günümüzde sanatseverler için başka erişim imkânları sunacak mısınız?
İKSV olarak, 50’nci yılımızı 5 Haziran Pazar akşamı İstanbul’un farklı parklarında İstanbul Büyükşehir Belediyesi işbirliğiyle gerçekleştireceğimiz konserlerle kutlayacağız. Ücretsiz olarak gerçekleştirilecek konserler tüm İstanbulluların katılımına açık olacak. Bu etkinliğin yanı sıra, Haziran ve Temmuz aylarında İstanbul Müzik Festivali ve İstanbul Caz Festivali kapsamında, Beylikdüzü’nden Yıldız Parkı’na, Küçükçekmece’den Müze Gazhane’ye İstanbul’un çeşitli park ve açık hava mekânlarında düzenleyeceğimiz ücretsiz konserlerle, etkinliklerle İstanbullularla buluşmaya devam edeceğiz. Bu yıl ayrıca, Eczacıbaşı Genç Bilet projesi sayesinde İKSV’nin tüm etkinliklerindeki öğrenci biletleri 10 TL olacak ve 25 bin öğrenci bu projeyle kültür-sanatla buluşacak. İlk duyurulan iki etkinliğimiz için sunulan öğrenci biletleri ilk günden tükendi, çok yoğun bir ilgi var. Eczacıbaşı desteğiyle bu yıl çok daha fazla öğrencinin etkinliklerimizi takip edebileceğini umuyoruz.

50’nci yıla özel bir dizi etkinlik gerçekleştiriyorsunuz. Bu etkinlik seçimleri neye göre yapıldı?
İKSV’nin kültür-sanatın pek çok farklı alanına ilgi duyan geniş bir izleyici yelpazesi var. 50’nci yıl özel etkinliklerimizi de bu çeşitliliği gözeterek belirledik. Bu yıl Zürih Balesi’nden Anna Karenina’yı, Nick Cave & The Bad Seeds’i İstanbul’da izleme fırsatını yakalayacağız. Bu yıl ayrıca iki yeni tiyatro oyunun prodüksiyonunu üstleniyoruz. Özen Yula’nın yönetmenliğini, Filiz Ali’nin müzik direktörlüğünü yaptığı müzikli tiyatro Alelade Âşıklardan Farkımız ve Serdar Biliş’in Tanpınar’ın unutulmaz eserinden uyarlayacağı Saatleri Ayarlama Enstitüsü, 2022 sonbaharında prömiyer yapacak. Yaz aylarında şehrin farklı noktalarında ücretsiz klasik müzik ve caz konserlerimiz olacak. Şu sıralar Salon İKSV tekrar kapılarını açmaya hazırlanıyor. Film, Müzik, Caz, Tiyatro festivallerimizin yanı sıra sonbaharda, geçen yıl pandemi nedeniyle gerçekleştirilemeyen 17. İstanbul Bienali’ni düzenleniyoruz. Yine farklı mekânlarda, ücretsiz gezilebilecek bir sergi olacak. Yani bu yıl yine herkes mutlaka kendi zevkine göre bir İKSV etkinliği bulacak.

İKSV OLMADAN ANILAR EKSİK

Sizce İKSV olmasaydı İstanbul’da ne eksik olurdu?
Bu soruya, vakfın elli yılının büyük bölümüne şahit olmuş biri olarak yanıt vermem oldukça güç. İKSV, İstanbul’un ve Türkiye’nin kültür-sanat hayatının ayrılmaz bir parçası. Birden fazla kuşak sanatçı ve izleyici üzerinde etkileri var. İKSV, sanatı yaşamsal bir ihtiyaç olarak gören birçok insanın hayatında, anılarında çok çok önemli bir yere sahip. İKSV olmasaydı bu anıların birçoğu eksik olurdu demekle yetineyim.

İKSV’nin geleceğe yönelik hedefleri neler?
Vakfın temel amaçları elli yıldır geçerliğini koruyor. Dünyadaki kültür-sanat üretiminin seçkin örneklerini, yeni akımları İstanbul'daki sanatseverlere sunmak, Türkiye'nin kültürel zenginliğini dünyaya tanıtmak ve İstanbul'u uluslararası kültür-sanat sahnesinin önemli merkezlerinden biri haline getirmek bu değişmeyen hedeflerden bazıları. Bunların yanı sıra İKSV önümüzdeki dönemde yeni üretimleri desteklemeye, başarılı genç sanatçıları ödüllendirmeye, gençlerin hayatlarına kültür ve sanatla ilham katmaya ve yarının kültür-sanatının gelişmesi için gerekli ortamı yaratmaya odaklanacak. Kültür-sanatla daha mutlu bir toplum, daha umutlu gençler ve daha güzel bir geleceğe ulaşacağımıza olan inancımızla çalışmaya devam ediyoruz.

***

Sayılarla 50 yıl:

• Binlerce etkinlikte 12 milyonu aşkın izleyici
• 80’den fazlası ilk defa İKSV tarafından kullanılan 320 farklı mekânda etkinlik
• 6700’ü aşkın yapıtın ilk gösterimi
• İstanbul Tiyatro Festivali ortak yapımcılığında 31’i yerli ve 11’i uluslararası olmak üzere toplam 41 proje
• Yurtdışında Türkiye’nin kültür-sanat üretiminin sergilendiği 300’ü aşkın etkinlik
• Kültür politikaları alanında 9 rapor, 10 politika metni, kültür yönetimi alanındaki 5 eğitim programına ülke genelinden 170 katılımcı