Yasak kalktı gerçek tablo açığa çıktı: Ekonomi yeni iş yaratamıyor
İş arayanların sayısı bir ayda 631 bin artarken yalnızca 125 bin kişi için yeni istihdam yaratılabildi. Yasakların kalktığı temmuz ayında işsiz sayısı 506 bin kişi arttı, işsizlik oranı ise yüzde 12 olarak açıklandı.
Ekonomi Servisi
İşten çıkarma yasaklarının sona erdiği temmuz ayında işsizlik fırladı. Salgınla birlikte yeni iş yaratma yeteneğini kaybeden ülke ekonomisinde milyonlar bir yandan hayat pahalılığıyla bir yandan da işsizlikle mücadele ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) temmuz ayına ilişkin işgücü istatistiklerini yayımladı. Haziran ayında rekor bir şekilde azalan işsiz sayısı temmuzda 506 bin kişi arttı. Salgın nedeniyle 17 Nisan 2020 tarihinde başlayan işten çıkarma yasağı 30 Haziran’da kaldırılmıştı. TÜİK’in açıkladığı temmuz verileri işten çıkarma yasaklarının ardından işgücü piyasasında yaşanan kıyımı ortaya çıkarmış oldu.
TÜİK dar tanımlı verilerine göre ülke genelinde temmuz itibarıyla 15 yaş ve üzeri 3 milyon 902 bin kişi işsiz. Aynı dönemde dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 12,0, TÜİK’in âtıl işgücü olarak adlandırdığı geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 23,6 olarak açıklandı. Geniş tanımlı işsizlik Temmuz 2019'dan Temmuz 2021’e 1 milyon 790 bin kişi artarak 8 milyon 421 olarak hesaplandı.
Salgına dair aşılamaların arttığı, yasakların kalktığı temmuz ayında iş arayanların sayısı da arttı. Salgın nedeniyle iş aramaktan vazgeçtiği için işgücüne dâhil edilmeyenler temmuz itibarıyla yeniden işgücü piyasasına girdi. Bu nedenle işgücüne dâhil olmayanların sayısı bir ayda 546 bin kişi azaldı, işgücü 631 bin kişi arttı. Ancak aynı dönemde yalnızca 125 bin kişilik yeni istihdam yaratılabildi. İşgücüne katılma oranı ise yüzde 51,2 olarak gerçekleşti.
Normalleşmenin başladığı temmuz ayında turizmin açılmasıyla hizmetler sektöründeki istihdamda artış yaşandı. Hizmetler sektöründe 454 bin istihdam edilirken sanayi de yaşanan istihdam kaybı dikkat çekti. Yasakların son bulduğu temmuzda sanayi sektöründe çalışan 287 bin kişi işsiz kaldı. İnşaat sektöründe ise 60 bin kişilik bir istihdam kaybı meydana geldi.
TÜİK verileri incelendiğinde cinsiyete göre işsizlik oranlarına bakıldığında kadın işsizliğinin tüm türlerde erkeklerden yüksek olduğu görülüyor. Mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı erkeklerde yüzde 10,8 iken kadınlarda yüzde 14,4. Geniş tanımlı işsizlik ise erkeklerde yüzde 20,4 ve kadınlarda yüzde 29,6 düzeyinde. Temmuz 2021 itibarıyla dar tanımlı kadın işsiz sayısı 1 milyon 527 bin ve geniş tanımlı kadın işsiz sayısı 3 milyon 667 bin civarında.
İşsizlik rakamlarının ardından SOL Parti’den yapılan açıklamada halka rekor büyüme masalları anlatılırken sorunun giderek daha vahim bir aldığı vurgulandı. Yapılan açıklamada “İşsizlik ülkemizde çok ağır ekonomik, politik ve psikolojik sorun olmaya devam ediyor. İşsiz halk haklı olarak ‘İşsizsem ne anladım bu büyümeden’ diyerek tepkisini dile getiriyor” denildi.
1,1 MİLYON MESLEK LİSELİ İŞGÜCÜNE DÂHİL DEĞİL
TÜİK verilerine göre temmuzda 15-24 yaş arasındaki genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 23,1 olarak hesaplandı. İşgücüne katılım ise yüzde 40’ta kaldı. Ülke genelinde 15-24 yaş arasındaki 11,9 milyon gençten 6,8 milyonu işgücüne dâhil edilmiyor.
Öte yandan AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçtiğimiz hafta bir meslek lisesi açılışında yaptığı konuşmada öğrencilere seslenerek üniversite okumalarına gerek olmadığını söyledi. “İlla üniversiteyi bitirmeniz şart değil. Rekordan rekora koşan özel sektörümüz ara eleman sıkıntısı yaşıyor” diyen Erdoğan, “Siz ara eleman olarak istihdam imkânı sağlayacaksınız” ifadelerini kullandı.
Ancak 15-34 yaş aralığında meslek ve teknik lise mezunları arasındaki işsizlik oranı yüzde 16,3. Ülkede 15-34 yaş arasında 3 milyonun üzerinde meslek lisesi mezunu var. Bu grubun 1 milyon 100 bini iş bulma ümidi olmadığı için iş aramıyor, işgücüne dahi dâhil edilmiyor. 319 bini ise işsizler ordusu içerisinde yer alıyor.
EN YÜKSEK İŞSİZLİĞE SAHİP 3. ÜLKE
DİSK-AR, işsizlik ve istihdamın görünümü raporunda Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) verilerine yer verdi. Eurostat verilerine göre AB ülkelerinde işsizlik oranlarına bakıldığında Türkiye’nin yüzde 12 ile üçüncü sırada yer aldığı belirtildi. Türkiye’den sonra AB ülke leri arasında işsizlikte ikinci sırada olan ülke yüzde 14,3 ile İspanya. AB ülkelerinde işsizlik oranının en yüksek olduğu ülke yüzde 14,6 ile Yunanistan oldu.