Yıllardır rafta olan Hayvan Hakları Yasası ile ilgili tartışmalar sürüyor. İki hafta içinde Meclis’te olacağı söylenen yasanın yine ‘korkunç’ bir şekilde geldiğini kaydeden HAKİM Koordinatörü Biltekin, yetkililere çağrıda bulunuyor: Hayvanlardan, yaşamdan yana olun.

Yaşamdan yana olun!

Dilara ŞİMŞEK

Her geçen gün hayvana yönelik şiddet artıyor ancak bu saldırılar cezasız kalıyor. Hayvan haklarına ilişkin yasanın Meclis’e gelmemesi öfkeyi büyütüyor. 2004’te hayvan hakları ile ilgili çıkarılan ilk kanun yapılan şiddeti ‘suç’ değil ‘kabahat’ olarak kabul ediyor. Hayvan hakları savunucuları hayvanları eşya statüsünde kabul eden ve yetersiz yaptırımları olan bu yasanın değişmesi için yıllardır mücadele ediyor.

AKP Grup Başkanvekili Özlem Zengin’in geçen hafta yeni yasayla ilgili yaptığı açıklamalar ise tepkilere neden oldu. Zengin’in açıklamalarına göre evdeki hayvan sayısına sınırlama getirilecek ve yine cezalar yetersiz kalacak.

Hayvan Hakları İzleme Komitesi (HAKİM) Koordinatörü Fatma Biltekin,”Yıllardır beklediğimiz yasa korkunç bir şekilde” geliyor diyerek, Meclis’e ve tüm partilere şu çağrıda bulundu: “Rant sahiplerinin yanında değil; hayvanlardan, yaşamdan, demokrasiden yana olun.”

Biltekin ile sürece dair konuştuk.

Yıllardır Meclis’e gelmesi için mücadele edilen hayvan hakları yasası nedir?

2004 yılında ilk yasa çıktı. 2010 yılında birçok hayvan yasaklı ırk kapsamına alındı ve barınaklara hapsedildi. 2011 yılında tüm partilerin onayıyla yasa taslağı hazırlandı. Halka, kamuoyuna sunuldu ama çok fazla tepki aldı. Çünkü şu anki durumla aynı durum vardı. Evdeki hayvan sayısına karışıyorlardı, doğal yaşam parklarından bahsediyorlardı ama bu hayvanların tecrit edileceği anlamına geliyordu. 2012 yılında çok büyük eylem yapıldı. Türkiye’de ilk defa binlerce hayvan hakları aktivisti Galatasaray Lisesi önünde toplandı ve çok büyük eylem yapıldı. ‘Ölüm yasası’ diyorduk. 2014 yılından 2018 yılına kadar hayvan hakları aktivistleri ‘yeni bir yasa lazım’ diyerek bir ülke genelinde birçok eylem yaptı. 2018 yılına geldiğimizde Adalet Bakanlığı ‘bir tane yasa hazırladık’ dedi ama çok korkunç bir yasaydı, ölüm yasalarından biriydi. Bunun içerisinde şunlar vardı: Hayvana şiddet suç kapsamına alınıyordu ama cezalar çok düşüktü, tecavüz suç kapsamına alınmıyordu sadece iki bin lira ceza öneriyorlardı. Bu da çok tepki aldı. Yasanın geri çekilmesi için eylemler yapıldı ve yasa geri çekildi. 2019 yılında hayvan hakları aktivistlerinin baskısıyla Meclis Araştırma Komisyonu kuruldu. Bu komisyon ekim 2019’da bir tavsiye raporu yayımladı Hayvan hakları aktivistleri için mükemmel olmayan bir tavsiye raporuydu ancak Türkiye gibi bir ülkede olabilecek en iyi önerilerin olduğu ve şeffaf yürütülen süreç vardı. Son açıklamalara göre de korkunç bir teklif olacak.

yasamdan-yana-olun-839060-1. YASA KORKUNÇ ŞEKİLDE GELİYOR

Hayvan Hakları Yasası’nın 2 hafta içerisinde Meclis’e geleceği söyleniyor. Gelecek yasa hayvanların haklarını koruyacak mı, taleplerinizi ve beklentileriniz karşılayacak mı?

Medyaya yansıyan haberlere göre aklımızla dalga geçen bir taslak var. 2014 yılında insanların evlerindeki hayvan sayısına karışılacağı için sokaklara döküldükleri, o kadar tepki çeken taslak üzerinden gidildiği söyleniyor şu an. 2014’teki ölüm yasasının üzerinden gidiliyor. O zaman neden araştırma komisyonu kuruldu? 5 partinin birlikte çalıştığı komisyon var, onayladıkları rapor var. Bu rapor üzerinden neden gidilmiyor? Evdeki hayvan sayısına karışılacağı büyük tepkilere sebep olacağı belliydi. Neden önümüze şu an bu geliyor? ‘Devrim niteliğinde’ yasa geleceğini Özlem Zengin söylüyordu. Devrim dediği şey hayvana şiddetin yine suç kapsamına alınması ama cezaların alt sınırının 6 aydan başlaması. Yani 6 aydan 4 yıla kadar… Hayvan öldürmeyi bununla sınırlıyorlar. 6 aydan başlayan bir alt sınırın hapis cezası olmayacağını biliyorlar. İnfaz kanuna göre 2 sene ceza aldığınızda sadece 15 gün tutuklu kalıyorsunuz, 3 sene ceza aldığınızda 6 ay tutuklu kalıyorsunuz. Biz de bu yüzden talebimizi 3 sene olarak değiştirdik. Bir hayvanı öldüren işkence eden kişi hapise girecek mi? Hayır girmeyecekler, bunu biliyoruz. Bunu herkes biliyor ama ‘hapse girecekler’ diyerek çok daha iyi bir şeymiş gibi gösteriyorlar. Hayvanların lehine olan birçok şey var.

Özlem Zengin yunus parklarının yasaklanacağını söyledi ama mevcut tesislerin kapanması lazım. Zengin’in açıklamalarının satır altlarında şöyle anlam çıkıyor, ‘yasaklayacağız ama düzenleme getireceğiz.’ Bu aslında yunus parkları sahiplerinin talebi. ‘Yönetmelik çıkarın ve mevzuata bağlayın’ diyorlardı. İçerde hayvanları sömürmeye devam edecekler.

Yıllardır beklediğimiz yasa korkunç şekilde geliyor. Daha önceki deneyimlerimizden dolayı yine böyle korkunç bir yasanın geleceğini bekliyorduk. Tüm Meclis’e partiye şu çağrıyı yapmaya devam ediyoruz: Rant sahiplerinin yanında değil hayvanlardan, yaşamdan, etikten, demokrasiden yana olun.

TOPLUMU İLGİLENDİREN MESELE

Yasayla ilgili sürece dâhil edildiniz mi, görüşleriniz alındı mı?

Süreç içerisinde muhalefet partileriyle görüşmeye devam ettik. Ama iktidar partisini, milletvekillerini de özellikle arayıp Zoom görüşmeleri yapmak istediğimizi söylediğimizde olumlu cevaplar alamadık. Kimler ulaşıyor bilemiyoruz. Araştırma komisyonu varken görüşlerimiz alındı ama ondan sonraki süreçte yasa hazırlanırken dikkate alınmadık.

TOPLUM MESELESİ

“Hayvan hakları meselesi sadece hayvan hakları aktivistlerini ilgilendiren değil; toplumu ilgilendiren bir mesele. Sosyal medyada yetkililere sormamız, baskı kurmamız gerekiyor” diyen HAKİM Koordinatörü Fatma Biltekin, kanuna ilişkin taleplerini şöyle sıraladı:

► 6. madde olan sahipsiz hayvanların rehabilitasyonu yapılmak üzere alındığı yere bırakılması maddesi. Bu maddenin asla değiştirilmemesini, hiçbir şekilde ekleme ya da çıkarılmamasını, aynen olduğu gibi bırakılmasını talep ediyoruz.
► Yunus parklarının kapatılmasını, hayvanların rehabilite edilecekleri alanlara alınmasını; hayvanat bahçelerinin kapatılmasını ve mevcut tesislerin rehabilite merkezlerine dönüştürülmesini istiyoruz.
► Kürkün yasaklanması, üretilmesi, ülkeye girilmesinin engellenmesini istiyoruz.
► Hayvan deneylerinde fen bilimleri fakültelerinde öğrenciler hayvan deneyi yapmak istemeyen öğrenciler akademik kariyerlerine devam edemiyor ya da deneyi yapmaya zorlanıyorlar. Alternatif yöntemlere geçilmesini istiyoruz.
► Yasaklı ırk kavramı kesinlikle ortadan kalkmalı.
► Hapis cezalarının en az 3 yıl olması lazım, tecavüzün de hapis cezası olmalı.
► Terketmeye 10 bin lira ceza istiyoruz.
► Av yasaklanmalı, hayvan dövüşleri yasaklanmalı.
► Hayvan üretimi ve ticaretinin yasaklanmasını istiyoruz.