Yayıncılar acil önlem istiyor

KÜLTÜR SANAT SERVİSİ

Dövizdeki yükseliş nedeniyle, kâğıt, mürekkep, tutkal gibi neredeyse bütün üretim girdileri ithal olan yayıncılık sektörü büyük bir krizle karşı karşıya kaldı.
Sektörün içinde bulunduğu krizden çıkması için acil önlem almak gerektiğini dile getiren Yayıncılar Meslek Birliği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hakan Tanıttıran imzasıyla yapılan açıklamada “Önümüzdeki altı ayda gerekli önlemler alınmazsa Türkiye’de önüne geçilemeyecek bir kültürel çölleşmeye adım atacağız” denildi.


Tanıttıran yayıncıların içinde yaşadığı krizi şöyle özetledi:

“Birkaç ay önceye kadar 750-800 dolara alınan birinci hamur kağıdın şimdi 1250 dolar olduğunu belirten Tanıttıran, “Birbirini besleyen ve büyüten sarmal bir krizin içindeyiz. Pandemi nedeniyle tüm dünyada kâğıt zamlandı zaten. Bizler bunun getirdiği zorluğu yönetmeye çalışırken, dövizdeki akıl almaz yükseliş, sadece kâğıt maliyetlerini değil, mürekkep, tutkal, nakliye gibi üretim, elektrik, doğalgaz gibi ofis giderlerini de doğrudan etkiledi. Yayıncılar, aynı gün içinde bir matbaanın iki kez fiyat artırdığına tanık oldu. İthal kitap getiren yayınevleri ile teliflerini dövizle ödeyenler inanılmaz bir durumla karşı karşıya kaldı” dedi.
Türkiye’de ilk 1000 yayınevi içinde, en büyük yayıncının sektördeki payının yüzde 1 ile 2 arasında olduğunu söyleyen Tanıttıran, bu krizden çok sayıda yayıncının etkilendiğini ve gerekli önlemler alınmazsa kültür kitabı yayıncılığının da ders kitabı yayıncılığının da büyük darbe alacağını belirtti. Tanıttıran yayıncılık sektörünün acil taleplerini ise şöyle sıraladı:

FSEK değişikliği derhal gerçekleşsin: Yayın dünyasının sıcak satış dediğimiz üretilmiş mamul kitabın satılmasıyla, yaşadığımız krizi atlatması mümkün görünmüyor. İvedilikle ikincil kullanım ve benzeri gelirlerin tanımlanması gerekiyor.

2018’de yayın dünyası ile hükümetin fikir birliğine vardığı ve muhalefet partilerin tümünün de desteklediği 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, Bakanlar Kurulu’nun imzasıyla TBMM gündemine geldi. Ancak Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçince tasarı kadük oldu.

Tasarıyla özel kopyalama harcı dediğimiz şahsi kullanım tazminat bedeli tanımlanmıştı. Bununla, devlet tarafından toplanan paraların bize ödenmesi gerekiyordu. Ayrıca kamuya ödünç verme de tanımlanmıştı. Kütüphanelere, okullara alınan kitapların okutulma başına eser sahibine belli bir bedel ödenmesi öngörülüyordu.

Meclis’e sunulan ama bugün rafa kalkmış, tasarının acilen yeniden gündeme getirilip yasalaşmasını talep ediyoruz.

Sübvanse mekanizması geliştirilsin: Sübvanse mekanizmasının acilen geliştirilmesi gerekiyor. Kâğıt ithalinin devlet eliyle yapılması dahil olmak üzere Kültür Bakanlığı’nın yayıncılık sertifikası verdiği kurumlara, basacağı kitapların kâğıtlarını sübvanse ederek satması sağlanmalıdır.

Kâğıtta KDV kaldırılsın: Kâğıt ithalinde uygulanan, kitap kağıdında yüzde 8, Bristol’de yüzde 18 KDV uygulanması acilen sıfırlanmalıdır.

AB dışı ithalatta vergi sıfırlansın: Kâğıt ithalinde Gümrük Birliği’nden kaynaklanan imtiyazlar, AB dışındaki ülkelerden yapılan ithalata da uygulanmalıdır.