Bankaların eline teslim edildiklerini söyleyen süt üreticileri süt fiyatlarının artırılmasını istiyor. Açıklanan prim desteklerinin üreticiye faydası olmadığını belirten çiftçiler “1 litre süt ile 1,5 kilo yem alınabilmeli” diyor

Yem fiyatları sütün önüne geçti

Havva Gümüşkaya

Süt üretimi yapan çiftçiler artan maliyetlere rağmen süt fiyatının 2 lira 30 kuruşta sabit kalmasına tepkili. Yem, mazot, gübre ve elektrik fiyatlarında yaşanan zamlar nedeniyle süt fiyatlarının artmasını talep eden üreticiler, artık dayanacak güçlerinin kalmadığını söylüyor.

Son 11 ayda süt yemi yüzde 48, besi yemi yüzde 44, dolar kuru ise yüzde 38 arttı. Ancak süt fiyatları Ulusal Süt Konseyi tarafından 2019’un kasım ayında açıklanan düzeyinde kaldı. Ne zaman ödeneceği belli olmayan prim destekleri ise 40 kuruş olarak belirlendi.

İzmir Ödemiş’te süt üretimi yapan Ahmet Yılmaz, “Zarar ediyoruz, artık sesimizi duyun” dedi. 100 tane büyükbaş hayvanı olan Yılmaz, 40 ineğini sağdığını söyledi. Hayvanları için yemin bir kısmını kendine ait arazisinden üreten Yılmaz, yine de dışardan yem almak zorunda kaldığını belirtti.
Hayvanlarını ve yetiştirdiği otları satmayı düşünen Yılmaz: “Hayvanlar bana para bırakmıyor. Kaba yem de endüstriyel yem de yüksek fiyatta. Bir torba yem 115 lira, ilaçlar pahalı, mazot pahalı, gübre pahalı… Sesimizi duyuralım artık. Zarar ediyoruz!”

Yem fiyatlarının sütün önüne geçtiğine dikkat çeken Yılmaz, “Geçen yıl biraz fiyatlar yükseldi hemen dışardan hayvan getirdiler. Biz yıllardır 1 litre süt ile 1,5 kilo yem alınabilsin, diyoruz. Ama dinleyen yok. Yemin ham maddesi de ithal olduğu için dolara bağlı. Kur arttı yem fiyatları da patladı” ifadelerini kullandı.

BANKALARA MUHTAÇ EDİLDİK

Destek primlerinin 40 kuruşa çıkarılmasını ‘üreticinin gazını alındı’ olarak yorumlayan Yılmaz, “Peşin para yem alıyoruz, o destekleme en az Mayıs-Haziran’da gelecek. Bana bir faydası olmayacak bu işin çünkü o para yatana kadar ben yine bankaların eline düşeceğim, yine kredi çekeceğim. Yani 30 kuruş verseydi de nakit verseydi” dedi.

Yılmaz, bu yıl kredi çekerek 20 bin liralık silaj, 86 bin liralık yonca aldığını söyledi. Destek beklediklerini belirten Yılmaz: “Lafta değil gerçekten destek bekliyoruz. 1 litre süt 1,5 kilo yem alabilsin. Artık gücümüz yok.

GÜNLÜK ZARAR 100 LİRA

50 tane ineği olan Şakir Yılmaz da 1 litre sütün maliyetinin 3 lirayı bulduğunu vurguladı. Yılmaz “2 lira 30 kuruş sütün litre fiyatı ama bunun içinde komisyoncunun da payı var. Bu işin samanı silajı, işçiliği var. Elektrik, mazot var şu an da mağdur durumdayız“ dedi.

Çocukluğundan beri bu işe yaptığını belirten Yılmaz “1 kilo sütten 1,5 kilo yem alamazsam kendimi kurtaramıyorum. Orta ölçekli bir işletme işletiyorum ve günlük zararım 100 lirayı buluyor. Sütün litre fiyatının en az 3 lira 20 kuruş olması lazım. Yoksa bu gidişle bu hayvanları kesime göndereceğim. Çok zarar edince mecbur kalıyoruz” ifadelerini kullandı.

***

İLK MAĞDURİYET DEĞİL

Daha önce 10 kuruş olan destekleme primi 31 Mart seçimleri öncesi 25 kuruşa yükseltilmişti. Ancak seçim sonrası Tarım ve Orman Bakanlığı bütçede para olmadığını gerekçe göstererek 2019’un kasım ayında çiğ süt primini geriye dönük olarak litre başına 10 kuruşa düşürmüştü.

***

Dünyada çiğ süt fiyatları nasıl?

Türkiye’de 100 litre sütün fiyatı 230 lira. Ulusal Süt Konseyi’nde yer alan verilere göre Avrupa Birliği’nde 100 litre sütün fiyatı ortalama olarak 39,42 avro yani yaklaşık olarak 367 lira. (1 avro= 9,31 TL) seviyesinde.

Peki diğer ülkelerde 100 litre sütün fiyatı ne?

♦ Almanya: 32,23 avro
♦ Fransa: 35,54 avro
♦ Avusturalya: 32,46 avro
♦ Brezilya: 28,05 avro
♦ Japonya: 87,15 avro
♦ Yeni Zelanda: 31,36 avro
♦ Rusya: 33,64 avro
♦ ABD: 34,96 avro