Yeni anayasa tartışmaları: AKP'nin yol haritasında ne var?

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son grup toplantısında bir kez daha siyasi partiler ve toplum kesimlerine yeni anayasa teklifi konusunda beraber çalışma çağrısı yaptı. Diğer yandan gözlerin çevrildiği AKP'de de yol haritası belirlenmeye çalışılıyor.

Bu çerçevede anayasa hukuku alanında uzman akademisyenlerden görüş alınması, daha önce yapılan anayasa çalışmalarının incelenerek teklif metninin altyapısını oluşturmak için ön çalışma yapılması planlanıyor.

Cumhurbaşkanlığı'nda görevli bir hukuk profesörünün ön çalışmanın koordinasyonunu yürüteceği belirtiliyor.

Cumhur ittifakını oluşturan AKP, MHP ve BBP'nin (Büyük Birlik Partisi) anayasa değişikliği için parlamentoda çoğunluğu olmamasına karşın, Erdoğan'ın yeni anayasa çağrısına ilişkin tartışmalar sürüyor.

AKP'nin salı günü yapılan Merkez Yönetim Kurulu'nda yeni anayasa konusunda izlenecek yol haritası masaya yatırıldı. Erdoğan çarşamba günkü grup toplantısında da, anayasa teklifinin "kendisini süreç dışında tutacak siyasi partiler olsa da tüm toplum kesimleri ile görüşerek 1 yıl içinde hazırlanması ve tartışılmaya başlanması" hedefini açıkladı.

BBC Türkçe’nin aktardığına göre, Erdoğan'ın 2023 hedefi olarak açıkladığı yeni anaya konusunda izlenecek yol haritasına ilişkin AKP kulislerinde şu değerlendirmeler yapılıyor:

ESKİ TASLAKLARDAN YARARLANILACAK

Yeni anayasa çalışması yapılırken, partinin daha önce yaptığı anayasa taslaklarından yararlanılacak. Parlamenter sistem döneminde hazırlanan ve 2012'de TBMM'de kurulan Anayasa Uzlaşma Komisyonu'na AKP'nin sunduğu öneriler ve hatta komisyonda uzlaşılan düzenlemeler yeni anayasa teklifi için revize edilecek.

Yeni anayasa konusunda çalışma yapmak için Meclis grubunda bir komisyon veya çalışma grubu kurulması bu aşamada düşünülmüyor.

Ancak anayasa hukuku alanında uzman akademisyenlerden görüş alınması, daha önce yapılan anayasa çalışmalarının incelenmesi, sivil toplum ve meslek örgütlerinden görüş alınması dahil, anayasa teklifinin altyapısını oluşturmak için bir ön çalışma yapılması planlanıyor.

Bu konuda Cumhurbaşkanlığı'nda görevli bir hukuk profesörünün ön çalışmanın koordinasyonunu yürüteceği belirtiliyor.

DESTEK VEREN PARTİLERLE ORTAK ÇALIŞMA YAPILACAK

AKP içindeki ön çalışmanın tamamlanmasının ardından yeni anayasa teklifine destek vermek isteyen siyasi partilerin de teklif hazırlanırken önerilerin alınması planlanıyor. Ancak anayasa teklifi metninin MHP ile birlikte şekillendirilmesi hedefleniyor.

Parlamentodaki diğer muhalefet partileri destek vermese bile, MHP ve destek verebilecek diğer partilerin imzasıyla teklifin Meclis Başkanlığı'na sunulması düşünülüyor.

Anayasa değişikliği Meclis'ten geçmese bile, bir yandan "yeni anayasa" talebini seslendiren muhalefet partilerinin açığa düşürüleceği, bir yandan da seçmenden bir sonraki seçim için "anayasa değiştirecek çoğunluk desteği" istenmesi için koz olarak kullanılacağı ifade ediliyor.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu - İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener

MUHALEFETİ BÖLECEK MADDELER KONABİLİR

AKP'nin yeni anayasa önerisine şimdiye kadar parlamentodaki partilerden sadece MHP destek verdi. Ancak, geçmişte olduğu gibi yeni anayasa teklifine muhalefetin de desteğini almak için bazı önerilerin konulabileceği ifade ediliyor.

Böylece muhalefet partilerinin yönetimleri destek vermese de bazı milletvekillerinin gizli oylamada desteğinin alınabileceği hesabı yapılıyor.

Muhalefet partilerinde de AKP ve MHP'nin anayasa değişikliğine destek sağlamak için hem milliyetçi, hem de muhafazakar kesimlerin desteğini alacak hükümler koyabileceği endişesi dile getiriliyor.

Cumhuriyetin temel niteliklerinin tanımlandığı Anayasa'nın ilk 3 maddesinde değişiklik yapılmasa da diğer maddelerde dinsel veya milli hassasiyetlere dönük yapılacak bir düzenlemeyle, İYİ Parti, Saadet Partisi, Gelecek Partisi, DEVA Partisi tabanının hedef alınabileceğine dikkat çekiliyor.

AKP ve MHP'nin anayasa değişikliği için çoğunluğu bulunmuyor. Ancak, ilerleyen süreçte, muhalefet partileri ile uzlaşma sağlanarak yeterli çoğunluğun sağlanması halinde anayasa değişikliğinin her koşulda referanduma sunulacağı ifade ediliyor.

Böylece en geniş destekle kabul edilmesi sağlanarak, meşruiyetinin tartışılmasının önüne geçileceği ifade ediliyor.

YENİ ANAYASA ÇAĞRILARI MUHALEFETTE KARŞILIK BULMADI

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yeni anayasa çağrısı parlamenter sistem öneren muhalefet partilerinde karşılık bulmadı.

Erdoğan'ın "başkanlık sistemini tahkim etmek için" yeni anayasa önerisi getirdiğini düşünen muhalefet sözcüleri, Erdoğan'ın başta ekonomi olmak üzere ülkenin yakıcı sorunlarını konuşturmamanın yanı sıra gündemden düşmeyen erken seçim tartışmalarını önünü kesme amacıyla bu öneriyi getirdiğini savunuyor.

Muhalefet kulislerinde Erdoğan'ın hukuk ve yargı reformu sözünün üzerinde üç aya yakın zaman geçtiği ancak hiçbir adım atılmadığına işaret edilerek, "Kaybettiğini kendisi de görüyor. Ama halka somut bir şey sunamıyor. Doğalgaz rezervi, uzay projesi, yeni anayasa söylemleri ile bir anlamda sanal projelerle, 2023'ü garantilemek istiyor. Ama halkın gündemi yoksulluk, bunların karşılığı yok" yorumu yapılıyor.