Türkiye’de her yıl 200 bini aşkın kişiye kanser tanısı konuluyor. Uzmanlar salgın nedeniyle kanser taramalarındaki düşüşe dikkat çekerek “Pandemi sonrası kansere bağlı ölüm oranları yüzde 10 artabilir” diyor.

Yeni salgın: Kanser

HABER MERKEZİ

Kanser günümüzde önemi giderek artan bir sağlık ve yaşam sorunu halini aldı. Erken tanı ve tedavi yöntemleriyle önemli yol kat edilse de kanser, tüm dünyada erkek ve kadınlarda can kayıpları nedenleri arasında kalp hastalıklarından sonra ikinci sırada geliyor. Uzmanlar 4 Şubat Dünya Kanser Günü nedeniyle uyarılarda bulundu.

Dünya Kanser Araştırmaları Fonu (WCRF) ile Amerika Kanser Araştırmaları Enstitüsünün (AICR) verilerine göre, 2020 yılında dünyada 18,1 milyon yeni kanser vakası belirlendi. Bunların 9,3 milyonu erkeklerde, 8,8 milyonu kadınlarda tespit edildi. Verilere göre, dünya genelinde göğüs kanseri vakası, tüm kanser vakaları arasında ilk sıraya yerleşti. Bunu akciğer, kolon, prostat ve mide kanseri izledi.

HER GÜN 635 VAKA

Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı’nın (IARC), verilerine göre ise 2020’de Türkiye’de 233 bin kişiye kanser tanısı konuldu. Bunun da 132 bin erkek 101 bininin kadın olduğunu söyleyen Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Bala Başak Öven, “Bu verilere göre, her gün 360 erkek, 275 kadın kanser tanısı alarak mücadeleye başlıyor” dedi.

Ülkede en sık görülen ilk 5 kanser türü akciğer kanseri, meme kanseri, bağırsak kanseri, prostat kanseri ve tiroid kanseri olduğunu ve bu 5 kanser türünün, tüm kanserlerin yüzde 50’den fazlasını oluşturduğunu işaret eden Prof. Dr. Öven, sözlerine şöyle devam etti: “Meme kanseri kadınlarda en sık görülen kanser türü olup her 8 kadından 1’i hayatı boyunca meme kanserine yakalanabiliyor. Yine sigara içiminin kadınlar arasında da artmasıyla beraber her iki cinsiyet için de akciğer kanseri en sık can kaybına neden olan kanser türü olarak görülüyor. Tarama testlerinin yaygın kullanılmasıyla beraber bağırsak kanserleri ve meme kanserlerinin sıklığı son yıllarda artmış görünüyor.”

COVID OLUMSUZ ETKİLEDİ

Türk Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu Derneği Başkanı Prof. Dr. Tezer Kutlu, Covid-19 nedeniyle kanser taramalarında büyük düşüş olduğunu dile getirdi: "Pandemi öncesinde Türkiye’de, kanser tarama sayısı 7 milyona kadar çıkmıştı. Bu sayı 2020’de 3 milyona düştü, 2021’de 4,5 milyona çıktı. Bu durum bütün dünyada böyle. Birçok ülkede salgın döneminde aksayan tanı ve tarama hizmetleri nedeniyle pandemi sonrasında kansere bağlı ölümlerde, kanser türüne göre yüzde 5 ila 10 arasında artış olacağı öngörülüyor."

RAHİM AĞZI KANSERİ ARTTI

Prof. Dr. Ünal, rahim ağzı ve baş boyun kanserlerinde artış olduğuna dikkat çekti. Çocukların aşı ile korunabilmesi için bağışıklama programlarının düzenli uygulanması gerektiğine vurgu yapan Prof. Dr. Ünal, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bunların başında örneğin Hepatit B aşısı geliyor. Karaciğer kanserine yol açan bir virüstür bu. Ve 1984 yılında Tayvan’da, Türkiye’de ise 1998 yılında bağışıklama programına alındı. Ve bütün doğan bebekler aşılanmaya başlandı. Ayrıca rahim ağzı kanserini de çok önemsiyoruz. İnsan Papilloma Virüsünün (HPV) yol açtığı bir hastalık ve bunun için cinsellik aktif olmadan önce çocukların aşılanmaları gerekiyor. 9 yaşından itibaren aşılamaya başlıyoruz. Çünkü hem rahim ağzı kanseri hem baş boyun kanserlerinde artış var ‘HPV’ dediğimiz virüse bağlı. Bunun da aşılaması söz konusu.”

yeni-salgin-kanser-976520-1.

***

Sağlıktaki eşitsizlik öldürüyor

Türk Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu Derneği, küresel kanser gerçeklerini şöyle sıraladı:

•2040 yılına kadar dünya çapında yeni kanser vakalarının sayısının 30 milyona çıkması bekleniyor.
•Tüm kanser ölümlerinin yaklaşık yüzde 70’i düşük/orta gelirli ülkelerde meydana geliyor. Bu ülkelerin imkânları, kanserle yaşayan insanların ihtiyaç duyduğu hizmetleri sunmak veya bu yükün sosyal veya ekonomik sonuçlarını yönetmek için yeterli değildir.
•Yaygın kanserlerin en az üçte biri önlenebilir. Genetik faktörler kanserlerin yüzde 5-10’unda rol oynar.
•Önleme, erken tanı ve tedavi için uygun stratejiler uygulanarak her yıl 3,7 milyona kadar hayat kurtarılabilir.
•Kanserin Dünya’ya toplam ekonomik maliyetinin 1,16 trilyon ABD doları olduğu tahmin ediliyor. Bu, üretkenlik ve hane geliri kaybı, yaşam kalitesinin düşmesi, sakatlık ve nihayetinde erken ölüm anlamına geliyor.

***

Kansere neden olan faktörler

yeni-salgin-kanser-976519-1.