Yeni termik santral üniteleri erken ölümleri artıracak

Haber Merkezi

Afşin A santraline eklenecek iki ünite 1900 erken ölüme neden olacak.

Maraş’ta bulunan Afşin A Termik Santralı bölgede yaşayanların sağlığına, doğaya ve gezegene büyük zararlar vermesine rağmen genişletilmek isteniyor.

Greenpeace Akdeniz tarafından Enerji ve Temiz Hava Araştırma Merkezi’ne (CREA) yaptırılan analize göre, Afşin A Santralı’na eklenecek iki yeni ünite 1900 erken ölüme neden olacak. 500 kilogramı 1500 kilometrelik mesafe içinde olmak üzere, bölgede yılda 960 kilogram cıva birikimi yaratacak. Santralın salacağı parçacık madde (PM) kirliliği, Karadeniz Bölgesi’ne kadar yayılacak. Bölgede yaşayan yurttaşlar ve Greenpeace Akdeniz, projenin iptalini talep ediyor.


Elbistan Sağlık Grup Başkanlığı'nın kayıtları, Afşin A Santralı’nın açılışını takiben bölgedeki kanser vakalarının 8 kat arttığını ortaya koyarken, şimdi Afşin Santralı’ne iki ünite daha eklenmesi planlanıyor.

1984 yılında hizmete giren Afşin A Santrali, bölgede erken ölümlere ve hastalıklara sebep olan hava kirliliğine yol açıyor, beslenme ve geçim kaynağı olan tarımsal üretimi zayıflatıyor, Ceyhan Havzası’nın can suyu olan Ceyhan Nehri’nin debisini düşürerek kaynağını kurutuyor.

ERKEN ÖLÜMLER ARTTI

Afşin A Santralı’nda hali hazırda dört ünite bulunuyor. Greenpeace Akdeniz’in 2018 yılında yaptığı çalışma, iki aktif santral olan Afşin A ve Afşin B’nin 1984 - 2018 arasında 17 bin insanın erken ölümüne sebep olduğunu ortaya çıkarmıştı. Çalışmada, o dönemde planlanmakta olan yeni 6 santralın, ekonomik ömürleri boyunca çalıştıkları takdirde bu sayının 32 bine kadar yükselebileceği belirtilmişti.

SICAKLIKLAR ARTTI

Santrallar aynı zamanda bölgenin ortalama sıcaklığını artırarak iklim krizi yaratıyor. İki santralın üzerine kurulu olduğu Elbistan Ovası’nda, 1987 yılında ortalama sıcaklık 33 derece iken bu rakam 2010 yılında 38 dereceye yükseldi. Bu da tarımsal ürün yetişmesinde büyük kayıplara sebep oldu.

HAVAYA ZEHİR SAÇIYOR

Greenpeace Akdeniz’in 2020 yılında santralların etki sahasının içerisinde yaptığı hava kalitesi ölçümlerine göre, santrallar adeta zehir saçıyor. 1 ay süren ölçümlerde hava kirliliği, Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) önerdiği seviyeden tam 7 kat daha kirli çıkmıştı.

YENİ SANTRALLARIN PAYI AZALIYOR

Global Energy Monitor‘ün bu yıl sekizincisini yayımladığı “Yükseliş ve Çöküş 2022: Kömürlü Termik Santrallerin Küresel Takibi”’ raporuna göre, yapımı süren ve planlanan kömürlü termik santral kapasitesi 2021’de yüzde 13 oranında azaldı. Söz konusu azalma olumlu karşılansa da Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) 2030’da kadar kömür kullanımının 2019’a oranla yüzde 75 azaltılması gerektiğini ortaya koyan tavsiyesi için yeterli değil.

İklim biliminin açıkça gösterdiği gibi önümüzdeki on yıl içinde kömürü azaltmak için daha hızlı hareket edilmesi gerekiyor. Çin, Güney Kore ve Japonya, ülke dışındaki kömürlü termik santral projelerine finans sağlamama sözü verdi; bu önemli bir adım olarak değerlendirildi. Ancak Çin’in dünyanın geri kalanının toplamından daha fazla termik santral projesi devreye alarak küresel çabayı gölgelediği belirtiliyor. Türkiye’de ‘kılçıksız yatırım modeli’ 2010’dan beri toplam 87 GW’lık kömürlü termik santral planı iptal edilen Türkiye’de kömür santralı proje stoku küçülmeye devam etti. 2021’de de 10,6 GW’lık kömürlü termik santral planı iptal edildi. Türkiye’de inşaatı devam eden ve devreye alınan santrallerin uluslararası finansman alan santrallar olduğu düşünüldüğünde, Çin ve G20 ülkelerinin yeni kömür santrali finansmanını durdurma taahhütleri, Türkiye’de yeni projelerin finansman bulmasını zorlaştıracak.