Değerli Okurlarım! Geçen haftaki yazımda sizden yoğun olarak gelen sorulara umumu ilgilendiren yönleriyle cevap vermeye çalışmıştım. Yeni kanunun yürürlüğe girmesiyle beraber...

Değerli Okurlarım! Geçen haftaki yazımda sizden yoğun olarak gelen sorulara umumu ilgilendiren yönleriyle cevap vermeye çalışmıştım. Yeni kanunun yürürlüğe girmesiyle beraber çalışma hayatı, emeklilik ve sağlık ile ilgili hak ve yükümlülük şartlarının değişmesi bildiklerimizi rafa kaldırdı. Bu yüzden kafalar çok karışık. Bu hafta da yine çok yoğun soru yağmuruna tuttunuz. Ortak soru sayısı da bir hayli fazla...Yine daha geneli ilgilendirenlere yer verdim..

İşveren daha az sigorta primi ödemek için kazancımı düşük gösteriyordu. Yeni yasada bunu engelleyici düzenlemeler var mı?

Bu Kanunla ücretlerin bankalar vasıtasıyla ödenmesi öngörülerek, Kuruma da bankalardan bilgi ve belge isteme hakkı getirilmiştir. Bu durumda, işverenlerin çalıştırdıkları işçilerin prime esas kazançlarını olduğundan daha az göstermeleri imkanı ortadan kalkacaktır.

Halen çiftçilik yapmaktayım. Benim sigortalılığım nasıl olacak?

Yeni düzenleme ile; tarımsal faaliyette bulunanların asgari ücretin yarısı üzerinden prim ödeyerek 30 gün hizmet kazanmaları ve sağlık hizmetlerinden yararlanmaları imkanı getirilmiştir.

Eşim 6 yıllık Devlet memuru iken vefat etti. Çocuklarıma aylık bağlandı ancak bana bağlanmamıştı. Bu Kanundan sonra bana da aylık bağlanacak mı ? Bağlanacaksa geçmişe yönelik toplu bir para ödenmesi söz konusu mu ?

Evet, eşinizin 6 yıllık hizmet süresi bu Kanuna göre ölüm aylığı bağlanması için yeterli olduğundan, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra yapacağınız başvuru üzerine tarafınıza aylık bağlanabilecektir.

Önceki sosyal güvenlik mevzuatına göre; hizmet süresinin 10 yıldan az olması nedeniyle aylık bağlanamayan dul ve yetimlere artık ölenin  5 yıl hizmetinin bulunması halinde dul ve yetimlerinin 1 Ekim 2008 tarihinden sonra yapacakları başvuru üzerine müracaat tarihini takip eden aybaşından itibaren aylık bağlanacaktır. Bu durum 5510 sayılı Kanunla getirilen yeni bir hak olduğu için geçmişe yönelik bir ödeme söz konusu olmayacaktır.

Eşiniz 5 yılı doldurmadan, örneğin 3,5 yıllık devlet memuru iken vefat etmiş olsaydı bu durumda da askerlik süresini borçlanarak 5 yılı tamamlamanız durumunda- eğer borçlanabileceğiniz hizmet süreleri de varsa, bununla birlikte-borçlanma tutarlarını  ödedikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren aylık bağlanabilecektir.

Görevli olduğum bir sırada geçirmiş olduğum bir kazadan dolayı malul olarak görevimden ayrıldım. Emekli Sandığı vazife malullüğüm kabul edilmedi. Bu Kanun bana bir hak getiriyor mu?

Hayır, bu Kanun geçmişteki vazife malullüğü durumlarını değiştirecek herhangi bir düzenleme getirmemektedir.

Devlet memurlarında da maluliyet için sigortalılar gibi  % 60 oranında çalışma gücü kaybı mı aranacak?

Hayır, devlet memurları vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybetmiş olmaları  halinde de malul sayılacaklardır.

%  55 oranında sakatım ve halen vergi indiriminden yararlanmak suretiyle sigortalı olarak çalışıyorum. Yeni kanunla benim emekli olma şartlarım değişiyor mu?

Yeni Kanunda; Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olanlardan, sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlananların emekli olma şartlarında herhangi bir değişiklik yapılmamış ve müktesep haklar korunmuştur.

Hizmet yetersizliği sebebiyle 5434 sayılı Kanun uyarınca kendilerine veya hak sahiplerine  aylık bağlanamayanlara, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğünden sonra  borçlanma yapmak suretiyle aylık bağlanabilir mi?

5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 2008 yılı Ekim ayı başından önce kamu idarelerindeki görevlerinden ayrılanlardan, ayrıldıkları tarihte 5434 sayılı Kanunun ilgili hükümlerine göre malullük veya emekli aylığı bağlanabilmesi için yeterli hizmet süresi bulunmayan ve görevden ayrıldıktan sonra herhangi bir sigortalılık haline tabi olarak çalışmamış olanların, 2008 yılı Ekim ayı başından önce ölenlerin 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre, yeterli hizmet süresi bulunmadığı için aylık bağlanamamış olan dul ve yetimlerinin borçlanacakları hizmetleri ile birlikte prim ödeme gün sayısı bakımından Kanun hükümlerine göre aylığa hak kazanmaları ve müracaatları halinde, borçlanma işlemleri bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanuna göre hesap edilerek, kendilerine ödemenin yapıldığı tarihi takip eden ay başından itibaren 5434 sayılı Kanun hükümleri uyarınca aylık bağlanacaktır.

Hiç çalışmam yok.  İsteğe bağlı sigortalı olabilir miyim?  Sağlık hizmetlerinden yararlanabilir miyim?

Yeni düzenleme ile Türkiye"de yasal olarak ikamet edenlerden 18 yaşını dolduran ve talepte bulunanlar isteğe bağlı sigortalı olabilecektir.

İsteğe bağlı sigortalı olmak için SSK’da aranan 1080 gün  ile Emekli Sandığında aranan 10 yıllık hizmet süresi şartları kaldırılmış ve bunlara genel sağlık sigortası primi ödemeleri suretiyle sağlık hizmetlerinden yararlanma imkanı getirilmiştir.

 Kısmi süreli çalışıyorum. Eksik sürelerimi isteğe bağlı ödeyebilir miyim?

Yapılan yeni düzenleme ile 30 günden az süreli işlerde çalışanlara eksik sürelerini isteğe bağlı sigortalı olarak tamamlamaları imkanı getirilmiştir.

Bu Kanuna göre devlet memuru olarak isteğe bağlı iştirakçilik hakkım kaldırılıyor mu? Artık isteğe bağlı iştirakçilik Bağ- Kur kapsamında mı değerlendirilecek?

5510 sayılı Kanunun Geçici 4. maddesi uyarınca;

5434 sayılı Kanuna göre iştirakçi iken gerek 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce gerekse yürürlüğe girdiği tarihten sonra görevinden ayrılanlar ile bunlardan Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra devlet memuru olarak yeniden çalışmaya başlayanlardan,

657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ve diğer personel kanunları ile kendi kuruluş kanunlarına göre Emekli Sandığı iştirakçisi olarak en az 10 yıl çalıştıktan sonra görevinden istifaen ayrılmış olanlar ya da müstafi sayılanlar görevlerinden ayrıldıkları tarihten itibaren 6 ay içinde yazılı olarak müracaat etmeleri halinde eskiden olduğu gibi isteğe bağlı iştirakçilikleri sağlanacak ve bu süreler 4/(c) kapsamında (memuriyet hizmeti gibi) değerlendirilecektir.

NOT:Değerli Okurlarım! Sorularınızı mümkün olduğunca bu köşede cevaplamaya çalışacağım. Sorularınızı cihangiral pay@mynet.com e-mail adresine, gazetemizin 0212 249 8843 numaralı faksına veya “Kemeraltı Cad. No:1-3 Kat:4 Karaköy-İST.” adresine gönderebilirsiniz. Sorularınızın açık, anlaşılır ve ayrıntıları içermesi doğru cevabı almanız açısından önemlidir.