Yeniden yeni Osmanlıcılık

ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye’den askerleri çekme kararı sonrasında ihaleyi Türkiye’ye vereceğinin sinyalini birlikte AKP iktidarı yeniden yeni Osmanlıcı rüyalar görmeye başladı. İktidar kanadından ABD’nin geride bırakacağı boşluğu bölgede doldurabileceklerine dair açıklamalar peş peşe geliyor. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Türkiye’nin Fırat’ın doğusuna operasyon hazırlıkları ve ABD’nin Suriye’den çekilme kararına ilişkin, “Türkiye, Suriye’ye gireceğim derse girer. Çekilme sürecini ABD ile birlikte koordine edeceğiz. Bu çekilmenin PYD’nin mevcut gündemine hizmet etmemesi gerektiğini de muhataplarımıza ilettik” dedi.

‘Rejim’e dünyayı dar ederiz’

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da önceki gün, İdlib’deki Türk askerlerine, Suriye hükümetinden herhangi bir saldırı olmadığını söyledi. Kalın, “Zaten rejimin böyle bir şeye cesaret etmesi söz konusu bile olamaz. Askerimize yönelik herhangi bir saldırı olursa dünyayı onlara dar ederiz” şeklinde konuştu.

‘Suriye’ye özgürlük getireceğiz’

Kalın’ın açıklamalarından birkaç saat önce ise Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Özgürlük mücadelesi yürüten toplumlar, Türkiye’nin yedi düvele yönelik mücadelesinden aldıkları feyzle cesaretlerini katlamıştır. Suriye’deki Arapların huzurunu ve Kürtlerin sorununu kendi meselemiz olarak görüyoruz. Şu anda Suriye’de niye varız? Oradaki Arap ve Kürt kardeşlerimizin özgürlüğünü geri vermek için” dedi.

İflas eden Yeni Osmanlıcılık

2010 Aralık’ında Türkiye’nin o dönemki Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu tarafından ilk olarak ortaya atılan ve uzun dönem AKP stratejisine etki eden “Yeni-Osmanlıcılık” hedefi, Suriye’de oluşan yeni durumla birlikte yukarıdaki açıklamaların da gösterdiği gibi yeniden gündemde. Bu hedef kabaca Türkiye’nin içerde demokratik reformlar yapmasını ve bu dönüşümü Ortadoğu’ya yansıtmasını, Ortadoğu’ya rol model olmasını içeriyordu. Komşularla sıfır sorun politikası bu bağlam içinde yer alıyordu. Fakat model olması beklenirken, lider olma hedefine soyunan AKP, başta Arap isyanları olmak üzere pek çok uluslararası gelişmeyi doğru yorumlamayınca çuvalladı. 2011’de Obama’nın ‘Irak’ta savaş bitti, çekiliyoruz’ demesi, Türkiye’nin boşluğu doldurma hedefini tetikleyen ilk somut adım olmuştu. AKP bu adımı, “Amerika ve Batı Orta Doğu’dan çekiliyor; o halde boşluğu ben doldurayım” biçiminde okudu fakat gelinen noktada hedeflerinin hemen hiçbirini gerçekleştirmedi.

***

‘Anlamadan bataklığa giriyorlar’

AKP’nin dış politikasında son birkaç günde ortaya çıkan bu söylemleri ve Yeni-Osmanlıcılık rüyasını Özgür Üniversite kurucusu, Doç. Dr. Fikret Başkaya ile konuştuk. Başkaya özetle şunları söyledi:

“AKP’nin politika yapmak bakımından ufku çok kısıtlı. Suriye politikası da bunun bir parçası; çünkü önlerine değil geriye bakıyorlar. Ancak tarih, geride çözüm aranmayacağını göstermiştir. Suriye politikası da bu bakımdan en başından iflas etmişti zaten. Ancak yine de bu heveslerini Osmanlı’yı yeniden ihya etmek, Saray kurmak, Saray’da yaşamak, fetih yapmak gibi adımlarla desteklemek derdi içerisindeler. Bu kadar hatadan sonra bile akıllarını başlarına alamıyorlar. Tek kaygıları ve amaçları seçim kazanmak; dolayısıyla bu anlayış, dış politikada da, iç politikada da seçim kazanma aracıdır her zaman. Fırat’ın doğusuna yapmak istedikleri müdahale de seçimlere endeksli gibi görünüyor. O arada batağa saplanıp saplanmayacağını ise zaman gösterecek.”

TEK HEDEFLERİ SEÇİM

“ABD, İkinci Dünya Savaşı sonrasında ABD değil. Yüzde 30’luk bir ekonomi kaybı var o günden bugüne. Dolayısıyla diplomatik alanda da güç kaybediyor; fakat hala dünyanın bir numaralı emperyalist gücü. Sonuçta, bu güç kaybı dış politikada kendini gösteriyor. Suriye’de aslında bu başarısızlığın tipik örneğini gördük. Rusya, Çin ve Suriye ittifakı bunu gösterdi.”

“Çekilme konusunda ise ABD iç siyasetinde de istikrarsızlık var. Amerika müesses nizamı ile Trump arasında çelişki var. Şimdi Türkiye bu durumları da tam anlamadan bataklığa giriyor. Dolayısıyla mevcut hükümetin tam da bunları okuyamadığı için başarı şansı yok. AKP yalnızca, dünyayı anlamadan seçim kazanmaya yönelik hamleler geliştiriyor.”