Yerel mahkeme, AYM’nin Enis Berberoğlu kararını tanımadı!

İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi’nin milletvekilliği düşürülen Enis Berberoğlu hakkında verdiği kararının ‘yerindelik denetimi kapsamında kaldığı’ gerekçesiyle, yeniden yargılamaya yer olmadığına karar verdi.

Mahkeme, Berberoğlu’na verilen 5 yıl 10 aylık hapis cezasında direndi.

Mahkeme verdiği kararda, Anayasa Mahkemesi’nin Kurulusu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunu'na atıf yaptı ve şöyle dedi: “Anaysa Mahkemesi esas inceleme sonunda başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi halinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir. Ancak yerindelik denetimi yapılamaz, idari eylem ve işlem niteliğinde karar verilemez.”

Anayasa Mahkemesinin ihlal kararının tespitinden sonra hiçbir seklide yerindelik denetimi yapamayacağı iddia edilen kararda, şu ifadeler kullanıldı:

“Mevcut Anayasa Mahkemesi kararı bu kapsamda incelendiğinde Yargıtay 16. Ceza Dairesinin kesinleşen hapis cezasına ilişkin başvurucunun hak ihlali tespit ettikten sonra, yerindelik denetimi yapılacak şekilde mahkememize yeniden yargılama kararı verilmesi ve hemen durma kararı verilmesine dair vermiş̧ olduğu karar, mahkememizin görev ve yetki alanı içerisinde verilmiş̧ olan karara müdahaledir.”

“Zira sanık müdafileri tarafından daha önceden yargılamanın durması ve infazın durması talepleri temyiz aşamasında incelenmiş̧ olup, bu taleplerin reddine karar verilmiştir.”

“Yeniden Anayasa Mahkemesi tarafından bu talepler hakkında yerindelik denetimi oluşturacak şekilde yeniden yargılama kararı ve durma kararı verilmesine ilişkin mahkememize yol gösterme kararı yerindelik denetimi kapsamındadır. Burada yapılacak işlem Anayasa Mahkemesinin hak ihlalini tespit ettikten sonra bu ihlalin yerindelik denetimi olmayacak şekilde ortadan kaldırılmasını sağlamaya ilişkin olmalıdır. Ancak Anayasa Mahkemesi tarafından verilen kararda, hak ihlali tespit edildikten sonra bu ihlalin ortadan kaldırılmasına ilişkin yapılması gerekenlere hükmedilirken yeniden yargılama kararı verilmesi ve durma kararı verilmesi tamamen yerindelik denetimi kapsamındadır. Anayasa Mahkemesinin yerindelik denetim yapma yetkisinin bulunmaması, vermiş̧ olduğu mevcut kararda hak ihlali tespitinden sonra yeniden yargılama kararı verilmesi ve durma kararı verilmesine dair yapmış̧ olduğu yol gösterme işlemi de yerindelik denetimi yapma kapsamı içerisinde kaldığı anlaşılmakla yeniden yargılama yapılmasına yer olmadığına karar verilmiştir.”

KILIÇDAROĞLU'NDAN TEPKİ

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi'nin, Anayasa Mahkemesi'nin hak ihlali kararı sonrasında Enis Berberoğlu'na ilişkin yeniden yargılamaya yer olmadığına ilişkin kararına tepki gösterdi.

Meclis Genel Kurulu'ndan konuşan Kılıçdaroğlu, şunları söyledi:

"İnsanlığın temeli adalettir. Devletin de dinin de temeli adalettir. Bir kişi adaletsizlikle karşı karşıya kaldığı zaman ona tepki göstermek de bizim görevimizdir. Sayın parlamento adaleti sağlayan parlamentodur. Adaleti nasıl sağlayacağız. O kurallara uyulduğunda adalet gerçekleşmiş olur.

Bizim ülkemizin bir Anayasası var. Bu bizi bağlar, gereğini yerine getirmek zorundayız. Yoksa hukuk devleti olamayız. Anayasa Mahkemesi kararına 600 milletvekili olarak uyuyuoruz. Bizi kim denetliyor, Anayasa Mahkemesi denetliyor. Yoksa hukuk devleti olamayız.

Anayasa Mahkemesi'nin aldığı bir karara yasama organı uyuyor, bir yargı organı diyor ki 'Ben Anayasa Mahkemesi kararlarına uymayacağım' diyor. Üst mahkemenin verdiği karara alt mahkeme uymayacağım diyorsa orada bir sorun var. Orada bir çürüme var. Bu çürümeye müdahale etmemiz lazım. Tuz kokar arkadaşlar. Bir kaosa zemin hazırlanır. Bu bir kavga alanı değildir, adalet alanıdır. Biz adaleti ayaklar altına alan bir karar olduğu zaman sessiz mi kalacağız, iyi oldu vurun mu diyeceğiz? Hepimize düşen sorumluluklar var. Balık baştan kokar demişler, niye balığı baştan kokutuyoruz? Yasama organının çıkardığı yasayı, yargı organı 'bunu uygulamam' diyemez. Denetlenmeyen güç, güç değildir.

Anayasa Mahkemesi karar veriyor, 'Ben uymam' diyor. Peki kime gideceğiz? Sıfırdan yeniden dava süreçleri mi olacak? Bütün milletvekili arkadaşlarımdan istirhamımdır, Anayasamıza sahip çıkalım. Bir mahkemenin, bir üst mahkemenin kararını uygulamayacağım diyorsa orada tuz kokmuş demektir. Hepimizin vicdan sorgulaması lazım. Her birimize düşen temel kavramlar vardır. O çerçevede ben her halükarda, hangi partiden, hangi ilin milletvekili olursak olalım adaleti yüceltmek zorundayız."

NE OLMUŞTU?

Berberoğlu, durdurulan MİT tırları görüntülerini Cumhuriyet gazetesine verdiği iddiasıyla yargılandığı davada, "siyasi ve askeri casusluk maksadıyla devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından gizli kalması gereken bilgilerini açıklamak" suçundan 5 yıl 10 ay hapis cezası aldı.

Yargıtay 16. Ceza Dairesi, 20 Eylül 2018'de Berberoğlu'nun hapis cezasını onadı, milletvekilliği sona erinceye kadar cezasının infazının durdurulmasına ve salıverilmesine karar verdi.

Yargıtay kararı üzerine tahliye edilen Enis Berberoğlu hakkındaki kesinleşmiş ceza, TBMM Genel Kurulu'nda 4 Haziran 2020'de okunmuş ve CHP'li Berberoğlu'nun milletvekilliği düşürülmüştü. Ertesi gün gözaltına alınan Berberoğlu, yeniden tutuklanarak cezaevine gönderilmiş, aynı gün koronavirüs tedbirleri kapsamında izinli olarak cezaevinden çıkarılmıştı.

Bu gelişmeler ardından ise Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, Berberoğlu'nun, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine oy birliğiyle hükmetmişti.