Yıldırım’ın okumadığı Sayıştay raporları

Seçilmiş İBB Başkanı CHP’li Ekrem İmamoğlu ve AKP Adayı Binali Yıldırım arasında gerçekleşen açık oturuma Sayıştay’ın İBB raporu damga vurdu.

AKP’li Yıldırım’ın ‘Sayıştay raporunu okumadım’ sözleri üzerine, Sayıştay’ın İstanbul için hazırladığı rapor tekrar gündeme geldi. BirGün başta olmak üzere birçok gazete, Sayıştay raporundaki israfı defalarca manşet yaptı.

İşte Binali Yıldırım’ın ‘okumadığım’ dediği o Sayıştay raporu:

İhale kanununa aykırı işlemler

• Sayıştay raporlarına dayandırılan bilgilere göre, ihale kanununa aykırı işlemler yapıldı. Pek çok ihalede yaklaşık maliyetler olması gerekenin üstünde hesaplanarak kamu zarara uğratıldı. İhale kapsamında değerlendirilmeyecek işler de bir iş kalemi olarak tanımlandı. Bu kapsamda şehir içi ve şehirlerarası kültürel ve sosyal görevlerde 900 bin kilometre yol kat edilerek iş kalemi olarak eklendi.

İBB’ye ait taşınmazlar işgal edildi

• Rapora göre, İBB’ye ait 2378 adet taşınmaz kanuna aykırı olarak işgal edildi. Üstelik bu işgal edilen yerlerden kiralar da toplanamadı. 2017 yılında yaklaşık 208 milyon TL’lik alacağın sadece 44 milyon TL’si tahsil edildi. 2017’de İstanbulkart yoluyla sosyal yardım alan 140 bin 179 aileye yaklaşık 147,5 milyon TL yardım yapıldı. Ancak aileler bu kartla sadece anlaşmalı 9 market zincirinde kullanabildi.

İspark’ların çoğu ruhsatsız

• İspark tarafından işletilen 225 otoparkın sadece 52 tanesinin ruhsatlı olduğu, İspark dışında kalan 719 adet otoparkın ise ruhsatsız olduğu tespit edildi. Yine, Bayrampaşa Otogarı’nda 868 iş yerinden sadece 300 tanesinin ruhsatlı olduğu tespit edildi.

27 milyon TL’lik destek kaydedilmedi

• İSPARK bünyesindeki yüzlerce otoparkı ruhsatsız olarak işleten ve bu yolla kamu zararına neden olan AKP’li belediye yönetiminin muhasebe işlemlerini de hatalı yaptığı ortaya çıktı. Sayıştay raporuna yansıyan usulsüz işleme göre İBB tarafından taşeron firmalara yapılan hakediş ödemelerinden kesilen 27 milyon TL’lik asgari ücret desteği tutarı, genel bütçeye gelir kaydedilmedi. Sayıştay’ın 27 milyonluk tespiti hakkında denetçilere bilgi veren belediye yönetimi ise suçu SGK Genelgesi’ne attı.

• KİPTAŞ’ın 2016 yılı faaliyeti nedeniyle İBB’ye aktarması gereken 219 milyon TL’lik net kar payı 2017 yılı sonuna gelindiğinde aktarılmadığı, önceki yılların karıyla birlikte yaklaşık 266,5 milyon TL’nin hala tahsil edilemediği belirlendi.

• İBB, İSKİ ve İETT’nin çok sayıdaki taşınmazı özel şirket olan elektrik dağıtım şirketlerine bedelsiz tahsil edildi. İETT mülkiyetinde bulunan ve kayıtlı değeri 157 milyon TL olan taşınmazın söz konusu şirketlerin fiili kullanımında olduğu, İETT’ye herhangi bir bedel ödenmediği kaydedildi.

• Yine Sayıştay raporlarında, İSKİ’nin su fiyatlandırmasına ait tarifelerinin gerçekçi ve şeffaf bir biçimde tespit edilmediği belirtildi. Tarife içinde yer alması gereken tutarlar bakım bedeli adı altında tekrar tahsil edildi. Kaçak su kullanımı da tarife içine sokularak, kaçak kullanılan su bedelleri kurallara uyan abonelerden alındı.

Yolsuzluğa 15 Temmuz bahanesi

• ‘İsraf’la anılan İSKİ’nin bazı şirketlere verdiği işlere yönelik Sayıştay denetçilerine yaptığı savunmalar “Bu kadar da olmaz” dedirtti. Sayıştay, “15 Temmuz” savunmasının yapıldığı bir iş için “İşin bitim tarihi 15 Temmuz’dan çok önce” karşılığını verdi. Sayıştay denetçilerinin “Vahim” dediği bir başka olayda da bir şirkete ihalesiz verilen işin, iki ay önceden notere onaylattırıldığı ortaya çıktı.

• İBB’nin, kamuya ait taşınmazları, iktidardan en fazla ihale alan Cengiz-Kolin Ortaklığı ile Sabancı Holding ve Alman E.ON Şirketi Ortaklığı’na bedelsiz olarak kullandırdığı ortaya çıktı. Sayıştay’ın İBB ile bağlı şirketlerinde yaptığı denetimlere ilişki raporlarda kamu kaynaklarının kötü kullanımına ilişkin sayısız örnek yer alıyor. Sayıştay’ın “kamu yararına aykırı” dediği olayda, 2004 yılında özelleştirme kapsamına alınan TEDAŞ adına çok sayıdaki lojman, trafo, bina ve arsa Limak’ın ayrılmasından sonra Cengiz-Kolin Ortaklığı’nda kalan Boğaziçi Elektrik Dağıtım A.Ş. (BEDAŞ) ve Sabancı Holding-E.ON’a ait İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım A.Ş. (AYEDAŞ)’ye tahsis edildi.

Uçaktan 5 kat daha fazla yakan araçlar!

• İSKİ’ye ilişkin Sayıştay raporu bununla da bitmedi. 2017 Denetim Raporu, kurumdaki ‘gelişigüzel’ yönetimi gözler önüne serdi. Kuruma ilişkin raporda, 100 km’de ortalama 4-5 km yakıt tüketmesi gereken Renault Clio tipi aracın, görünürde 63 lt’yi aşan yakıt tüketimi gerçekleştirdiği saptandı. Yani 175 yolcu kapasiteli bir uçak, 100 km’de kişi başına 2,57 lt yakıt tüketirken, yolcu kapasitesi 5 olan İSKİ’ye ait Clio, aynı mesafede kişi başına 5 kat fazla, yani 12,6 lt benzin tüketiyor. Sayıştay, gerçekleşmesi mümkün olmayan bu durumun incelenmesi gerektiğinin altını çizdi.

Milyonluk metrobüsler, garajda çürüdü

• Eski İBB Başkanı Kadir Topbaş döneminde, 2008 yılında, Hollanda’nın APTS adlı firmasından 65 milyon Euro bedelle alınan metrobüslerin bazıları garajda çürürken, bazılarının da günde bir kez sefere çıkığı anlaşıldı.Tanesi 1 milyon 260 bin Euro bedelle alınan metrobüslerin Beylikdüzü ila Zincirlikuyu arasında hizmet vereceği ifade edilmişti. İBB Meclisi’nin CHP’li Üyesi Hakkı Sağlam’ın aktardığı bilgilere göre, ilk bilirkişi raporu 2012 yılında verildi. İstanbul Üniversitesi Mühendislik bölümü hocalarınca hazırlanan ilk bilirkişi raporunda zararın 198 milyon olduğu söylenmişti.

***

Reytingde birinci oldu

Öte yandan Ekrem İmamoğlu-Binali Yıldırım canlı yayın buluşmasının reyting sonuçları açıklandı. Sonuçlara göre, ortak yayın zirvede yeraldı. Yenilenen İstanbul seçimleri öncesindeki tarihi buluşma sadece İstanbullular değil, tüm Türkiye tarafından merakla bekleniyordu.

***

Tartışmayı kim nasıl gördü?

Gazeteci Uğur Dündar: ”İmamoğlu anketlere göre ‘Büyük Buluşma’ya önde gelmişti, öyle bitirdi. Format seyirciye beklenen heyecanı vermedi. Bu tartışma, İmamoğlu’nun da, Yıldırım’ın da önceden konsolide ettiği seçmeni etkilemez. Küçükkaya tarafsızdı. Son haftaya bu şekilde girilir.”

Gazeteci İsmail Saymaz: ”İmamoğlu’na bir puan yetiyordu. Risk almadı, bir puanı aldı.”

Sunucu Metin Uca: “Dün gece, yaşlı, yorgun, mutsuz olmanın ötesinde tartışmalı mal varlığının hesabını veremeyen Binali Yıldırım’ın, üstüne eğreti duran zorlama adaylığının ağırlığı ile siyaset dili ve inandırıcılıkta da rakibinin 20 yıl gerisinde olduğu ortaya çıktı.”

Sanatçı Yekta Kopan: “Dün akşam kafayı takacak çok şey vardı. Ama benim için tartışma, adaylardan birinin Sayıştay Raporu’nu okumadığını söylemesiyle bitti. O rapor bizden alınan vergilerin nereye gittiğini söylüyor. O rapor hepimizin emeği hakkındaki en net belge. Ve biri ‘okumadım’ diyor.”

Gazeteci Emin Çapa: “Bu arada İstanbul Belediyesi verilerinin kopyalanması olayı gerçekten çok önemli. Çünkü o hareket, YSK kararının hızlanmasına neden oldu. Acaba ne var verilerde? Bir şehrin kanalizasyon, ulaştırma, temizlik işlerini yapan belediyede ne sır olabilir ki? AKP niye bu kadar korkuyor?”

***

Cihaner, Yıldırım’ı yalanladı

AKP’li Binali Yıldırım, CHP’li Ekrem İmamoğlu ile katıldığı ortak yayında belediyelerin burs vermesini CHP’nin engellediğini öne sürdü. CHP PM Üyesi ve eski başsavcı İlhan Cihaner, “Belediyelerin burs vermesine CHP’nin engel olduğu büyük bir yalan. Savunmamız gereken parasız bilimsel eğitimdir” diyerek Yıldırım’ın atıfta bulunduğu AYM kararını paylaştı.

Cihaner, Yıldırım’ın iddiasına Twitter üzerinden yanıt verdi. Cihaner “Belediyelerin burs vermesine CHP’nin engel olduğu büyük bir yalan! Çıkarılan yasa üniversiteler ve diğer kurumların burs vermesine engel olduğu İçin AYM’ye gidildi. İptal kararı Belediyelerin burs vermesine de engel değildir. Savunmamız gereken parasız bilimsel eğitimdir” dedi.

***

Dünya basınına da yansıdı

Türkiye’de 17 yıl sonra ilk kez bir seçim öncesinde adaylar ortak yayında soruları yanıtladı. Canlı yayın Türkiye’de olduğu kadar dünya basınının da ilgisini çekerken, NY Times, “Çok nadir görülen bir tartışma programı gerçekleşti” şeklinde gelişmeyi aktardı. ABD’nin çok okunan gazetelerinden New York Times’ta Carlotta Gall imzalı haberde, “Türk vatandaşları İstanbul’un iki esas adayını ilk kez canlı yayında izleyerek nadir yaşadıkları bir demokratik deneyime şahit oldu. Ülkede 17 yıl sonra ilk kez bu tür bir açık oturum düzenlendi” ifadesi kullanıldı.

Bloomberg de açık oturuma geniş yer ayırdı. Haberde adayların birbirine soru sorduğu bölüme dikkat çekildi. Haberde, “Açık oturum genelde sakin bir şekilde geçti fakat İmamoğlu rakibinin kendisini tekrar tekrar engellemesi üzerine eleştirdi” ifadesi kullanıldı.

***

Adayları sıkıştı yandaşlar savundu

AKP’nin adayı Binali Yıldırım seçilmiş İBB başkanı Ekrem İmamoğlu ile katıldığı canlı yayında belediyedeki usülsüzlükleri ortaya döken Sayıştay raporlarının hatırlatılması üzerine önce bu tür raporların olmadığını iddia etti. Ardından da okumadığını itiraf etti.

Yıldırım’ın sözleri üzerine yandaş medya hep bir ağızdan bu iddianın doğruluğunu savunmaya başladı. Yandaş medya açıklanmayan 2018 ve 2019 yıllarına ait raporlar üzerinden Yıldırım’ın iddiasını kanıtlamaya çalıştı. Oysa ki Sayıştay’ın açıkladığı raporlar 2017 ve öncesine ait. 2018’in raporları Ağustos ayı içerisinde hazırlanacak.