YKS sonuçları çöküşü gösterdi

Mustafa BİLDİRCİN

ÖSYM’nin yayımladığı 2022 YKS Sayısal Verileri çalışmasına göre, YKS’nin TYT oturumuna 3 milyon 8 bin 287, AYT oturumuna ise 1 milyon 852 bin 678 aday katıldı. Sınava başvurup da girmeyen aday sayısı ilk oturum için 226 bin 31, ikinci oturum için de 203 bin 788 oldu.

Veriler, eğitim sisteminin içinde bulunduğu olumsuz tabloyu ortaya koydu. Sınavın ilk oturumu olan ve öğrencilerin derslere yönelik temel yeterliliklerini ölçen oturumdaki 40 soruluk Türkçe testinde doğru yanıt ortalaması 17’de, temel matematikte ise 6,9’da kaldı. 20 soruluk fen bilimleri tesitinin ortalaması 3,2, sosyal bilimler testinin ortalaması 7,9 oldu.

AYT’DE DİP GÖRÜLDÜ

Sınavın ikinci oturumu olan ve öğrencilerin üniversite tercihlerinde belirleyici rol oynayan AYT’de ise durum daha da kötüye gitti. Toplam 1 milyon 852 bin 678 adayın katıldığı oturumun 40 soruluk matematik testindeki doğru yanıt ortalaması yalnızca 7,2 ile ifade edildi. Doğru yanıt ortalaması 24 soruluk Türk Dili ve Edebiyatı testinde 6,6, 12 soruluk felsefe grubu testinde ise 2,1 olarak kayıtlara geçti.

BARAJ OLSAYDI

Bu yıl ilk kez kaldırılan baraj geçerli olsaydı yine binlerce öğrenci tercih yapamayacaktı. 180 olan AYT barajına göre sayısalda 677 bin, sözelde 343 bin, eşit ağırlıkta ise 506 bin kişi barajın altında kalacaktı. 160 olan TYT barajına göre ise ilk oturumda bile 339 bin kişi barajın altında kalacaktı.

ÖNEMLİ OLAN SIRALAMA

Eğitim Uzmanı Onur Soğuk şunları söyledi: “Önemli olan elbette sıralamalar. Öğrenciler puanlardan ziyade sıralamalara bakmalı. Tabii tercih dönemi biraz uzun sürecek ama kılavuz henüz açıklanmadı. Paniklemeden hareket etmeliler. 5 yıldır yapılıyor YKS. Ben ilk kez bu yıl matematiğin etkisinin oldukça az olduğunu gördüm. Geçmiş yıllarda matematik daha fazla etkiliyordu. Bu da öğrenci aleyhine bir durum oluşturdu.”

ÖSYM’nin son iki yıldır netler yerine doğru ortalamalarını açıkladığını vurgulayan Soğuk, “Bu durum sınava ilişkin bize net bilgi vermiyor. 40 soruda Türkçe ortalaması 17,7 olmuş ama net muhtemelen 12’lerdedir. Ama bunu öğrenemiyoruz. Kaotik bir süreç bizi bekliyor. YKS çalışanı koruyan bir sistem değil” dedi.

STANDART YOK

Merkezi sınavlarda 50 yıldır bir standart yakalanamadığını aktaran Rehberlik Uzmanı Salim Ünsal ise şunları aktardı: “Puanlar, sıralamalar sürekli değişiyor. Bu durumun sınavın genetiğini değiştiriyor. Örneğin öğrenci yaptığı netle geçen yıl puanını hesaplıyor. Sınav sonucunda aldığı puan geçen yıla göre daha yüksek. Ama o puanla geçen yıl 50 binde olan bir kişi bu yıl 130 bine geriliyor. 5 yıldır sıralamanın en çok öğrenciyi yoracağı yıl olacak. Bu da sınavın nisbeten kolay olmasının etkisi. Yeni mezun olanlarda matematik üç net fazla ama buradan başarı hikâyesi yazılamaz. Sınav bilgiyi yeteri kadar sorgulamıyor. Sıralamaya odaklanarak tercih yapılmalı.”

Devlet üniversitelerinin büyük çoğunluğunun bu yıl dolacağını kaydeden Ünsal, “Yine de öğrenciler muhtemelen yaşadıkları şehirleri tercihe edecektir. Sınavın açıklanma yöntemi doğru değil. Önceden öğrenciye duyurulmalı. İlan edilen tarihe uyulmalı. Kılavuz ortada. Bu durum birçok şüphe barındırıyor. ‘Vakıf üniversiteleriyle pazarlık mı yapılıyor’ diye bile düşünülebilir. Sınav sistemi acilen masaya yatırılmalı. Öğrencilerin performansı eskiden daha iyi ölçülüyordu. Matematik ve Türkçe biraz daha iyi diye kitleyi başarılı kabul edemeyiz. Kitle gittikçe zayıflıyor” diye konuştu.

KONTENJANLAR BELİRSİZ

Eğitimci Nazik Kösegil de kılavuzun açıklanmamasının büyük bir problem olduğunu dile getirdi. Kösegil şunları aktardı: “Sınavdan önce kılavuz açıklanmalıydı. Şu an kontenjanların ne olacağını bilemiyoruz. Sınav eleyici değildi. Yığılmalar mevcut. Öğrenciler kesin girerim dediği yere giremeyecek.”
Düşük ortalamaları da değerlendiren Kösegil, “Sınav soruları lise düzeyinden yukarıda. Sınavlarda okullarda öğretilmeyen şeyler soruluyor. Öğrencilerin akademik başarısı düşük diyemeyiz doğal olarak” ifadelerini kullandı.

***

Yığılma yaşandı

Toplam 96 bin 518 adayın sıfır çektiği sınavdaki puan dağılımı da dikkati çekti. TYT oturumuna katılan 3 milyon 8 bin 287 adaydan yalnızca biri tam puan alabildi. Sınavda 100 ve üstü puan alanların sayısı 2 milyon 911 bin 511 olarak, 200 ve üstü puan alanların sayısı 1 milyon 711 bin 44 olarak, 400 ve üstü puan alanların sayısı ise 73 bin 44 olarak hesaplandı. 2 milyon 256 bin kişi 260 puanın, 2 milyon 2 bin kişi de 240 puanın altında kaldı.

***

Başarısızlık YÖK ve MEB’in

Eğitim Sen sınav sonuçlarına ilişkin açıklama yaptı. Başarısızlığın YÖK ve MEB’den kaynaklandığı ifade edilen açıklama şöyle:

“2022 YKS sonuçlarının en dikkat çekici yönü sorulara verilen doğru yanıtların ortalamasının çok düşük kalmasıdır. 2022 YKS sonuçları, eğitimde çok kötü bir tablo ile karşı karşıya olduğumuzu gösterirken, milyonlarca gencimizi acımasız bir rekabete iten sınav merkezli eğitim anlayışının YKS sonuçlarına nasıl olumsuz etkileri olduğunu da görmek zor değildir. Eğitim sistemimiz çocuklarımızı ve gençlerimizi eğitmemekte, sadece yapılacak olan sınavlara hazırlamaktadır. İktidar tarafından bilinçli olarak teşvik edilen ‘rekabete’ ve ‘yarışmaya’ dayalı ‘piyasacı eğitim’ anlayışı derhal terk edilmeli, çok yönlü bilgi ve beceri kazandırıcı, nitelikli bir eğitim anlayışı benimsenmelidir.”