Yoksul ülkeler cinsel sağlık hizmetlerine ulaşamıyor

Özde ÇELİKBİLEK

Halihazırda yoksulluk, eşitsizlik, şiddet, hak gaspları ile mücadele eden kadınların hayatına bir de salgının yarattığı kriz eklendi.

Birleşmiş Milletler birimlerinin 2020 raporları, kadınların en temel sağlık haklarına erişemediğini, kız çocuklarının çocuk yaşta evlilik tehlikesine karşı savunmasız olduğunu gösteriyor.

YİNE YOKSULLARI VURDU

Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) araştırmasına göre salgın süresince yaklaşık 12 milyon kadının doğum kontrol yöntemlerine erişememesi, dünya çapında 1,4 milyon istenmeyen gebeliğe yol açtı. UNFPA, Covid-19 salgınının son 100 yılda en hızlı ilerleyen küresel sağlık krizi olduğunu belirttiği raporunda, dünya çapında sağlık sistemlerine benzeri görülmemiş bir yük oluşturduğu ve bu nedenle özellikle yoksul ülkelerdeki kadınların cinsel sağlık hizmetlerine erişememesine neden olduğunun altı çizildi.

Rapordaki veriler sağlık hakkına erişimdeki eşitsizliği de gösterdi. Sonuçlar, zengin ülkelerde daha az bebek doğarken gelişmekte olan ülkelerde daha fazla bebek doğmasını doğum kontrol hizmetlerine erişim eksikliğinden kaynaklandığını gösterdi. UNFPA Genel Koordinatörü Natalia Kanem, “Cinsel sağlık hizmetlerine erişim öncelikli ihtiyaçlardır. Bu, insan onurunun temel parçasıdır” dedi. Gebeliklerin pandemi ya da başka herhangi bir krizde de durmadığını söyleyen Kanem, “Kadınların hayat kurtarıcı doğum kontrollerine ve sağlık hizmetlerine kesintisiz erişimi olmasını sağlamalıyız” diye konuştu. UNICEF’in bir raporuna göre dünya üzerinde yaklaşık 75 milyon çocuk, yaşamını sürdürmelerine yardımcı olmak için yeterli gıdaya, temiz içme suyuna ve sağlık hizmetlerine erişemiyor.

KIZ ÇOCUKLARI EVLİLİK TEHLİKESİYLE YÜZ YÜZE

BM’nin çocuk örgütü UNICEF, koronavirüs salgınının etkilerinin bu on yılda 10 milyon çocuk evliliğine daha yol açabileceği konusunda uyardı. BM Çocuklara Yardım Fonu’nun (UNICEF) yeni raporu ise kız çocuklarının karşı karşıya olduğu tehlikelere dikkat çekerek salgın krizinin bir sonucu olarak önümüzdeki on yıl içinde on milyon kız çocuğunun daha erken yaşta evlendirilme riskiyle karşı karşıya kaldığını gösterdi. UNICEF’in ​​tahminlerine göre salgın daha başlamadan önce bile önümüzdeki on yıl içinde 100 milyon çocuğun zorla evlendirileceği tahmin ediliyordu, ancak 2020’de bu rakamlara yüzde 10’luk bir artış eklendiği görülüyor. Rapor, küresel çapta okulların kapanması, ekonomik kriz ve sokağa çıkma kısıtlamaları sırasında ailelere ve çocuklara yönelik destek hizmetlerinin aksamasının, 2030 yılına kadar on milyon daha kız çocuğunun, yasal olarak yetişkin olmadan önce evlendirilme olasılıklarının daha da artırdığını gösterdi. UNICEF’in Zararlı Uygulamaların Önlenmesi Danışmanı Nankali Maksud yaptığı açıklamada, “Bu rakamlar bize dünyanın kız çocukları için daha zor bir yer haline geldiğini söylüyor” ifadelerini kullandı.

PED LÜKS TÜKETİM Mİ İHTİYAÇ MI?

İskoçya Parlamentosu kadınlara ücretsiz hijyenik ped uygulamasını onaylarken ve 16 ülkede bu ürünlerden vergi alınmazken Türkiye’de de bir kampanya başlatıldı. Change.org internet sitesinde başlatılan kampanyada, regl olan çok sayıda kadının sağlık ürünlerine kolayca ulaşamadığına dikkat çekildi. Ayrıca bu ürünlerin ‘lüks üretim’ kategorisinde olduğu değerlendirildiği belirtilirken yüzde 18 oranında da KDV alındığının altı çizildi. Hijyenik ürünlere ulaşamayan kadınlarınsa birçok sağlık problemi yaşadığına vurgu yapılan kampanyada, “Her kadının ihtiyaç duyduğu bu ürünlere neden sadece ekonomik anlamda gücü yeten kadınlar erişebiliyor? Bu dönem sizce bir istek mi yoksa bir zorunluluk mu?” diye soruldu.