Yolcu garantisinde yüzde 96’lık sapma

Mustafa BİLDİRCİN

Hayali yolcu garantisi nedeniyle DHMİ bütçesinde karadelik haline gelen Zafer Havalimanı, 2023 yılının Ocak-Mart döneminde de beklenen ilgiyi görmedi. Yap-İşlet Devret modeli ile inşa ettirilen ve özel sektöre işlettirilen havalimanı, ocak-mart dönemine yönelik garanti edilen yolcu sayısının yalnızca yüzde 4’ünü karşılayabildi. Böylelikle yolcu tahminindeki sapma yüzde 96 oldu.

YİD sözleşmesi kapsamında işletmeci IC İÇTAŞ'a iç hat giden yolcu başına 2 avro ve dış hat yolcu başına ise 10 avro olarak verilen garanti tutarına göre, üç aylık garanti ödemesi 1 milyon avronun üzerinde hesaplandı. Devlet Havalimanı İşletmesi’nin havalimanlarını kullanan yolculara yönelik istatistiklerinde gelen ve giden yolcu sayısı ise ayrıca belirtilmedi.

ZARAR YAZMAYA DEVAM EDİYOR

Kütahya Zafer Havalimanı için ilk kazma, 22 Nisan 2011 tarihinde vuruldu. İhtiyaca bakılmaksızın yapıldığı gerekçesiyle tepki çeken havalimanı, 25 Kasım 2012’de hizmete açıldı. Yapım maliyeti 50 milyon avroyu bulan havalimanı, işletmeci firmaya verilen yüksek yolcu sayısı garantileri nedeniyle DHMİ bütçesinde adeta altüst etti. DHMİ’nin ocak-mart dönemine yönelik havalimanı istatistikleri ise Zafer’in zarar yazmaya devam ettiğini ortaya koydu.

Hemen her ay garanti yolcu sayısının çok altında kalan Zafer Havalimanı, mart 2023’te de geleneği bozmadı. 2023 yılının ilk iki ayında yalnızca 7 bin 908 yolcuyu ağırlayan Zafer’e mart ayında konan ya da havalanan yolcu sayısı sadece 5 bin 167 ile ifade edildi. Ocak-mart döneminde Zafer Havalimanı’nı kullanan toplam yolcu sayısı 13 bin 75 olurken yolculardan 8 bin 141’inin iç hat, 4 bin 934’ünün ise dış hat yolcusu olduğu belirtildi.

DHMİ’nin denetiminde özel şirket tarafından işletilen diğer havalimanlarında da tablo değişmedi. Havalimanlarının büyük bölümü, öngörülen yolcu sayısının altında kaldı. İşletme hakkı özel sektörde olan havalimanlarının ocak-mart 2023 döneminde kullanım istatistikleri ise şöyle kaydedildi:

•Zonguldak Çaycuma: 16 bin 580 yolcu

•Gazipaşa Alanya: 124 bin 817 yolcu

•Aydın Çıldır: 0

Yüksek maliyetleri itibarıyla tartışılan bazı havalimanlarındaki yolcu sayıları ise kayıtlara şöyle geçti:

•Kastamonu Havalimanı: 13 bin 68 yolcu

•Siirt Havalimanı: 11 bin 461

•Tokat Havalimanı: 30 bin 453

***

PARALAR ŞİRKETE AKITILIYOR

2012 – 2023 (Ocak-Şubat) döneminde Zafer Havalimanı için şirkete yapılan garanti ödemesi 60 milyon 821 bin avro ile ifade ediliyor. Havalimanının kamuya devir yılı olan 2044’e kadar şirkete toplam 208 milyon avro tutarında garanti ödemesi yapılacağı öngörülüyor.