Yolsuzluk ve rant gelenekleri oldu

BirGün/Ankara

Sayıştay’ın denetim raporları AKP’li belediyelerde yapılan yolsuzluk ve usulsüzlükleri bir kez daha ortaya koydu. Raporda; yandaşa bedelsiz tashihten vakıflara desteğe, ihalede usulsüzlüklerden kaybolan araçlara kadar birçok tespit yer alıyor.

KOCAELİ: BEDELSİZ TAHSİS

Türkiye’nin en borçlu belediyesi olan AKP’li Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin dernek ve vakıflara sağladığı ayrıcalık, Sayıştay’ın denetim raporları ile ortaya konuldu. 2020 yılı denetimleri kapsamında AKP’li belediyenin mali hesaplarını inceleyen Sayıştay denetçileri, belediyeye ait taşınmazların bazı derneklere bedelsiz olarak tahsis edildiğini belirledi.

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin mali hesaplarında yapılan inceleme, “Ortak hizmet projeleri” kapsamında bazı dernek, vakıf ve STK’lerin kullanımı için yapılan ve 2019 yılında yargılama konusu olan tahsislerin 2020 yılında da sürdürüldüğünü gözler önüne serdi. İdare, işlemin mevzuata uygun olduğunu savunsa da Sayıştay denetçileri, “Ortak hizmet projeleri kapsamında bile olsa mevzuat gereği karşılıklı tahsis mümkün değildir” diyerek belediyeyi uyardı.

İHALEYİ İSTEDİĞİNE VERDİ

AKP’li belediyenin ihaleleri de Sayıştay denetimlerine takıldı. Belediyenin temel ihale usulleri yerine, “Kamu ihalelerini adrese teslim” haline getirdiği gerekçesiyle eleştirilen pazarlık usulünü kullandığı belirlendi. İncelemeye göre, 2020 yılında gerçekleştirilen toplam 76 mal ve hizmet alımının ihalesi, pazarlık yöntemi ile gerçekleştirildi. İhale onay belgelerinde ise pazarlık yönteminin kullanılma gerekçesi, “açık, gerçekçi ve objektif olarak” belirtilmedi.

İŞÇİLER MAĞDUR EDİLDİ

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’ne yönelik dikkati çeken diğer bazı bulgular ise şunlar oldu:

Araç temini işinin yapım işleri kapsamına dahil edilmesi ve araçların amacı dışında kullanılması,

İşçilerin yıllık izinlerini kanuna uygun olarak kullandırılmaması…

BURSA: AĞIRLAMA SALTANATI

AKP’li Bursa Büyükşehir Belediyesi sadece belediye başkanının kullanması gereken temsil ağırlama bütçesini şube müdürlüklerine de kullandırarak büyük harcamalara imza attı. Başkan Aktaş’ın otel harcamaları da bu ödenekten karşılandı.

Denetim raporuna göre, temsil, ağırlama bütçesinin Başkanlık makamını temsile yetkili olan Belediye Başkanı tarafından kullanılması gerekirken 33 müdürlük daha bu amaçla ödenek aldı. Belediye bu tespite karşı, “33 müdürlüğün temsil ve ağırlama gideri bütçe tertibine ödenek konulmuş olsa da 13 müdürlükte bu bütçe tertibinden bir harcama yapılmadı, 2021 mali yılı bütçesinde temsil ve tanıtma giderlerinde Belediye Başkanı tarafından kullanılmak üzere yalnız 3 birimde ödenek konuldu” dedi.

Ayrıca bu ödenekten mevzuata aykırı olarak Belediye Başkanı Alinur Aktaş’ın otel konaklama gideri gibi farklı harcamaların da yapıldığı belirlendi.

Bazı mal ve hizmet alımları, Kamu İhale Kanunu’ndaki kısıtlamalara takılmamak için kısımlara bölünerek doğrudan temin yöntemi ile alındı.

KAMU MALINI İŞGALE VİZE

Belediyeye ait mülk ve işletmelerin bir kısmın herhangi bir ihale yapılmadan işgal edildi, bu işgalciler çıkarılmadı, bunun yerine tespit edilen ecrimisiller kira gibi uygulanarak işgallere göz yumuldu.

KAYIP ARAÇLAR

Kuruma ait Bursa İl Emniyet Müdürlüğü trafik tescil kayıtlarının incelenmesinde; kurum adına tescilli 54 adet taşıtın 6 tanesinin başka kurumlara devredildiği, 48 adedinin fiilen olmadığı ve bu taşıtların envanter kayıtlarında da yer almadığı tespit edildi.

KONYA: İŞGALE GÖZ YUMMUŞ

AKP’li Konya Büyükşehir Belediyesi’nin taşınmazlarında yapılan inceleme ile bazı taşınmazların herhangi bir ihale yapılmadan kişi ve şirketler tarafından işgal edildiği, işgalcilerin ise taşınmazlardan çıkarılmadığı gözler önüne serildi. Sayıştay raporuna göre, belediyenin mülkiyetinde bulunan 46 adet taşınmazın işgal edildiği, idarenin işgalci konumunda bulunanları tahliye etmek yerine ecrimisil uygulamasını kira uygulamasına dönüştürerek aylık ecrimisiller aldığı ve işgallerin devam ettiği tespit edildi.

AMACI DIŞINDA KULLANIM

“AKP’nin kalesi” olarak adlandırılan belediyenin, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca tahsis edilen taşınmazları da amacı dışında kullandığı ortaya çıktı. Denetim raporunda, amacı dışında kullanıldığı belirlenen taşınmazlara ilişkin şu bilgilere yer verildi: “Konya ili Meram ilçesi 347 ada 16 parselde yer alan 724,31 metrekare yüzölçümüne sahip taşınmaz, park olarak düzenlenmek ve kullanılmak, ticari amaç ve üçüncü kişilere kullandırılmaması ve kamunun bedelsiz kullanımına sunulmak amacıyla 2016 tarihinde İdareye tahsis edilmiştir. Ancak taşınmazın, İdare şirketine, belirli bir bedel karşılığı işletme hakkı verilmek suretiyle değerlendirildiği, alanın ticari faaliyet arz edecek ve kamunun ücretsiz değil tamamen piyasa koşulları gözetilerek belirlenen bedel karşılığı kullanımına açıldığı ve tüm bunların Bakanlık tarafından yapılan tahsis amaç ve şartına aykırı olduğu tespit edilmiştir.”

Konya Büyükşehir Belediyesi’ne yönelik diğer bazı tespitler ise raporda şöyle kaydedildi:

• Belediyeye ait mesken niteliğindeki taşınmazların, bir kamu kurumuna, intifa hakkı tesis edilmek suretiyle kamu lojmanı olarak kullanılması amacıyla verildiği tespit edilmiştir.

• İdare bünyesinde çalışan toplam 457 işçiden 111’inin, 60 iş gününden 288 iş gününe kadar birikmiş yıllık ücretli izin hakkı olduğu görülmüştür.

• İdarenin yurtdışı kuruluşlara kurucu üye veya üye olarak katılabilmesi için alınması gereken Çevre ve Şehircilik Bakanlığı izninin alınmadığı tespit edilmiştir.

DİYARBAKIR: VAKIFLARA ÇALIŞMIŞ

Sayıştay, HDP’deyken kayyum atanarak el konulan Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’ndeki usulsüz işlemleri tespit etti. Belediyeye ait çok sayıda taşınmazın dernek ve vakıflara tahsis edildiği ortaya çıktı.

Kayyum belediyenin ücretsiz olarak vakıf ve derneklere tahsis ettiği taşınmazlardan 177’si üçüncü şahıslara kiralandı. Üçüncü şahıslara kiralanan bu taşınmazların usule uygun kullanılması konusunda Sayıştay uyarıda bulundu. 2007-2017 yılları denetimlerine ait toplam 604 bin 371 TL’lik kamu zararının 183 bin 148 TL’si tahsil edildi, kalan 421 bin 223 TL’si ise tahsil edilmedi.

BALIKESİR: VAKIFLARA KIYAK

AKP’li Balıkesir Büyükşehir Belediyesi, ticari minibüs hattı işletme hakkını süresiz olarak ve ihale yapılmaksızın kullandırdı. Belediye mülkiyetindeki iskele, kahvehane, sebze meyve hali, tiyatro gibi yerlerin işletilmesi ihalesiz olarak belediye şirketlerine devredildi. 91 adet taşınmazın, ihale ile kiralanması gerekirken mevzuatta yeri olmayan “işgaliye sözleşmesi” ile kullandırıldı. Dernek ve vakıflarca gerçekleştirilen sağlık, eğitim, sosyal hizmet ve turizmi geliştirmeye yönelik projeler için yapılan taşınmaz tahsislerinde, Büyükşehir Belediye Meclisi Kararı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın onayı alınmadı.

Büyükşehir Belediyesi ile dernek ve vakıflar tarafından birlikte yürütülen ortak hizmet projelerinin, içeriği sadece dernek ve vakıflarla protokol yapılabilmesine ilişkin olan tek bir meclis kararı doğrultusunda gerçekleştirildi. Projelerin ve kapsamlarının ne olduğu ise bu meclis kararında belirtilmedi.

Belediyesi tarafından yapılan yardımlar, sağlanan teşvik ve destekler ile denetim komisyonunun raporları kamuoyundan gizlendi.

KAYSERİ: GELENEK BOZULMADI

Kayseri Büyükşehir Belediyesi’nin “geleneği” bozmayarak vakıf ve derneklere kamu kaynaklarından ayrıcalık yapmayı sürdürdüğü ortaya çıktı. Sayıştay denetimlerine yansıyan usulsüzlüğe göre, belediye bünyesindeki bazı taşınmazlar, süresiz şekilde vakıf ve derneklerin kullanımına sunuldu.

USULSÜZ ATAMALAR

AKP’li idarenin, müfettiş olmayan veya mesleğe yarışma sınavıyla girmeyen ve idari görevlerde bulunan kişileri müfettiş kadrosuna atadığı da raporda belirlendi. Atamaların hatalı olduğunun daha önce de belirtildiğinin altını çizen Sayıştay denetçileri, “Müfettiş unvanına sahip olmayan ve idari görev olan Daire Başkanlığı kadrolarında bulunmuş olup müfettişliğe atanan personellerin atamalarının iptali sağlanmalıdır” değerlendirmesiyle belediyeyi uyardı. Naklen itfaiye erliğine yapılan atamalarda da yönetmeliğe uyulmadığı, boy-kilo şartını karşılamayan ve yaş sınırını aşan kişilerin itfaiye erliğine getirildiği belirlendi.