Yrd. Doç. Dr. Gülriz Şen: Çatışmalar IŞİD’e yarayacak
UĞUR ŞAHİN - @uugurs
ugursahin@birgun.net
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gülriz Şen, IKBY’nin referandum kararının büyük tepkilere neden olduğunu hatırlatarak, “Aslında bu referandumun amacının hemen bağımsızlık ilan etmek olmadığını biliyoruz. Esas amaç, müzakere süreci üzerinden kazanım elde etmekti. Her türlü tepkiye rağmen gerçekleştirilen referandumun sonrasındaki gelişmelerin, daha sert olacağını tahmin ediyorduk. Kerkük’ü terk eden Kürt nüfus var ve adeta bir sivil savaş gündeme geldi” diye konuştu.
Şen’e göre, Erbil Bağdat çatışması IŞİD’e yaracak. Bölgede tansiyonun çok yüksek olduğunu vurgulayan Şen, “IŞİD durumdan hemen faydalanmaya başladı. Bunun için ABD, bölgedeki odağı IŞİD’den başka bir yere çekmemek için daha sık devreye girecek gibi duruyor” diyor.
Ayrılıklar gün yüzüne çıktı
Merkezi Hükümet’in IKBY’yi, İran ve Türkiye’nin işbirliğiyle baskı altına aldığını ifade eden Şen, şöyle devam etti: “Bu işbirliği referandum öncesinde başlamıştı. Görünen o ki, Merkezi Hükümet aldığı destek ile, IKBY’yi 2014’teki sınırları öncesine çekmeye zorluyor. Kerkük ve daha sonrası Sincar’da yaşanan gelişmeler bize Barzani yönetiminin buradan çekilmeye zorlandığını gösteriyor. Referandum Barzani’nin iktidarda tutunabilmesi için önemliydi. İran Türkiye gibi bölgesel aktörlerin kurduğu baskı neticesinde peşmerge içerisindeki ayrılıklar ve bölünmeler gün yüzüne çıkmış oldu”
Süleymani’nin ziyareti önemliydi
Barzani’nin referandum kararıyla büyük bir risk aldığının altını çizen Şen, bölgede İran’ın oynadığı role dikkat çekiyor. İran Devrim Muhafızları Komutanı Kasım Süleymani’nin haftasonu gerçekleştirdiği Kerkük ziyaretinin önemine değinen Şen, “Süleymani Kürdistan Yurtseverler Birliği’nin (KYB) peşmergeleriyle temas kurdu. Bakıldığı zaman Kerkük’te konuşlanan KYB peşmergeleri çekildi. Bu da İran’ın Kürt siyasetinde Talabani cephesi üzerinde nüfuzunu etkin bir biçimde kullandığını ve aynı şekilde merkezi hükümetle yakın ilişkilerle Irak’taki siyaseti şekillendirdiğini gösteriyor” ifadelerini kullandı.
IŞİD sonrası tansiyon şiddetlenecek
“Ortadoğu büyük ve sancılı bir dönemeçten geçiyor” diyen Şen, sözlerini şöyle noktalıyor: “Irak’ta yakın vadede çözüme kavuşulur mu bilinmez. Ancak bu tansiyonun IŞİD ile mücadele bittikten sonra daha da şiddetlenebileceğini öngörebiliriz. Çünkü tarafları bir arada tutan IŞİD’e karşı mücadeleydi. IŞİD sonrası eski fay hatları yeniden gündeme gelecek ve ülkede farklı gruplar arasında çatışmalar gün yüzüne çıkacak. İşin seyrinin ise askeri karşılaşmalar ve meydan okumalar belirliyor. Bu da uzun vadeli bir çözüm yaratmıyor.”
***
‘Savaşa hayır, kentin ortak yönetimi esas olmalı’
Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP) Başkanlar Kurulu, Kerkük’te referandum nedeniyle yükselen tansiyonla ilgili bir açıklama yaptı. ÖDP Başkanlar Kurulu imzasıyla yayımlanan açıklamada şunlara yer verildi: Kerkük tarihsel olarak Kürtlerin, Arapların, Türkmenlerin, özünde etnik ve dini kimliğine bakılmaksızın Irak’ın tüm renklerinin ortak kentidir. Barzani’nin fırsattan yararlanma arzusuyla Kerkük’ü bağımsızlık referandumuna dahil etmesi ciddi bir hata olmuştur. Mevcut konjonktürde kentin “ortak yönetimi” en iyi çözümdür. Kerkük’te Kürtler, Araplar, Türkmenler ve tüm diğer unsurlar kardeşçe “bir arada” yaşamalı, doğal zenginliklerin askeri çözümlere gidilmeden nasıl kullanılacağı karara bağlanmalıdır. Başta ABD emperyalizmi tüm dış güçler Irak’tan ellerini çekmelidir.
