Yurtdışına çıkış haracı

Yurtdışına çıkacak olan Türk vatandaşlarının ödemek zorunda olduğu çıkış harcı, Cumhurbaşkanlığı kararıyla 1000 TL'ye çıkarıldı. 2024 başında 150 TL olan harç iki yılda yüzde 567 oranında arttı. Harçtan sağlanan gelir, Hazine’nin en hızlı büyüyen nakit kaynaklarından biri haline geldi.

Bir tür vergi olan bu harç, "devletin genel bütçe gelirlerine katkı sağlamak amacıyla" tahsil ediliyor. Harç tutarından 15 lira TOKİ’ye aktarıldıktan sonra kalan kısım genel bütçeye gelir kaydediliyor.

Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bağlı Muhasebat Genel Müdürlüğü verilerine göre 2025 tamamında 8 milyar 663,3 milyon lira tutarında yurtdışı çıkış harcı geliri kaydedilmesi bekleniyor. Ancak yılın ilk 8 ayında bu tutarın yüzde 51’i toplandı. Ocak-Temmuz döneminde yurtdışı çıkış harcı adı altında toplanan tutar 4 milyar 452,1 milyon lira oldu.

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 2024 yılının Haziran ayında ‘Yeni Vergi Paketi’ adlı sunumunda yurtdışına çıkış yapan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarından çıkış başına alınan harç tutarının 3 bin TL olarak belirlenmesi ve harcın her yıl yeniden değerleme oranında artırılmasının sağlanması ve Cumhurbaşkanına verilen yetkinin buna göre düzenlemesi önerilmişti. Etki analizinde 2023 yılında 8 milyon 743 bin 760 kişinin yurtdışına harç ödeyerek çıkış yaptığı, 2024’te de aynı sayıda kişinin yurtdışına harç ödeyerek çıkış yapacağı varsayımı ile 6 aylık gelir etkisinin 12,5 milyar TL olacağı hesaplanmıştı.

Ancak büyük tepkilere neden olan bu öneri yerine Ağustos 2024’te 150 TL’den üç kattan fazla artırılarak 500 TL’ye çıkarıldı. Sene başında 710 liraya yükseltilen harç, son karar ile 1000 liraya çıkarıldı. 1 Ocak 2026 itibarıyla yeniden değerleme oranında artış ile en az 1250 lira olması bekleniyor.

2024’te Hazine’ye toplamda 2 milyar 911,4 milyon lira yurtdışı çıkış harcı geliri kaydedildi. 2025’in Ocak-Temmuz döneminde toplanan gelir geçen yılın sonuna göre yüzde 53 arttı.

İLK YILINDA 15 TL’YDİ

Yurtdışı çıkış harcı ilk olarak 18 Şubat 1963’te çıkarılan 196 sayılı kanun ile "Dış Seyahat Harcamaları Vergisi" olarak kabul edilmişti. Daha sonra birkaç kez kaldırılıp yeniden yürürlüğe sokulan verginin son kanuni düzenlemesi 2007 yılında yapıldı.

2007 yılına yürürlüğe giren 5597 sayılı kanun uyarınca, Türkiye Cumhuriyeti pasaportu ile yurtdışına çıkış yapanlar, çıkış başına harç ödemek zorunda. Kararın kabul edildiği 8 Mart 2007 tarihinde bu ücret 15 TL’ydi.