Yurtdışına göç liseden başlıyor

Berkay Dündar

İktidar genç nüfusun diğer ülkelere nazaran daha fazla olduğunu söylese ve üniversite sayısının çokluğuyla övünse de gençler Türkiye’de gelecek göremiyor. Üniversiteyi yurtdışında okumayı tercih eden nitelikli liselerin mezunlarının sayısı her geçen yıl artıyor.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) ‘İstatistiklerle Gençlik, 2020’ verilerine göre Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin genç nüfus ortalaması yüzde 10,6 iken Türkiye’de bu oran yüzde 15,4. Genç nüfus oranı yüksek olsa da Türkiye donanımlı insan oranı açısından iyi bir grafik çizmiyor. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) verilerine göre Türkiye, ‘iyi seviyede okuma-yazma,’ ‘matematik’ ve ‘problem çözme’ gibi donanımlara sahip insan oranında yüzde 3 ile sonuncu sırada. Nitelikli liselerin mezunları üniversite okumak için yurtdışını önceki yıllara oranla artık daha fazla tercih ediyor.

YURTDIŞI TERCİHLERİ ARTTI

Nitelikli liselerden mezun olan öğrenciler önceki yıllarda daha çok yurtiçinde bir üniversiteye yerleşirken bu sayı giderek azalarak son yıllarda tam tersine döndü. Liselerin verilerine göre Almanya, İtalya, Fransa, ABD, Birleşik Krallık üniversite okumak için mezunların en çok tercih ettiği ülkeler.

Yüzdelik dilimi 0,3 ile 5 arası değişen okullardan mezun olan öğrencilerin yıllara göre ülke tercihleri şu şekilde:

► Alman Lisesi: 2012 yılında mezun olan öğrencilerin yüzde 58’i Türkiye’de bir üniversiteye yerleşirken 2021’de yalnızca yüzde 8’i ülkede kalmayı tercih etti.

► Özel Galileo Galilei İtalyan Lisesi: 2020-2021 yılında toplam 57 mezun verdi. Mezun olan öğrencilerden 30’u yurtdışını tercih etti. 27 öğrenci Türkiye’de bir üniversiteye yerleşti. 2012 yılında ise 54 mezundan 37’si Türkiye’de kalırken 17 öğrenci yurt dışına gitti.

► Robert Koleji: 2020 yılında mezun olan öğrencilerin yüzde 52’si yurtdışını tercih ederken yüzde 48’i tercihini yurtiçinden yana kullandı

► İstanbul Erkek Lisesi: Devlet lisesinde de durum farklı değil, 2015 yılında 175 mezunun 132’si yurtiçinde kalmayı tercih ederken 43 mezun yurtdışında okumayı seçti Ancak geçen yıl gelindiğinde ise tablo tam tersini gösterdi. 141 mezundan yalnızca 40’ı yurtiçinde okumayı tercih ederken 101 öğrenci yurtdışına gitti.

GELECEK GÖREMİYORLAR

Eğitim Yazarı Pervin Kaplan, nitelikli öğrenci kaybının Türkiye için uzun vadede olumsuz etkilerinin olacağını belirtti. Gelecek kaygısı ortadan kalkmadığı sürece, nitelikli öğrencilerin yurtdışına gitmeye devam edeceğini vurgulayan Kaplan, gençlerin artık Türkiye’de bir gelecek göremediğine dikkat çekti. Kaplan, şunları dile getirdi: “Daha iyi eğitim, daha kolay iş bulurum gibi kaygıların gençlerde öne çıktığını görüyoruz. Beyin göçü lisede başlıyor. British Council’ın bir araştırmasında ‘Yurtdışına eğitime gitmek ister misiniz?’ diye soruldu ve 100 gençten 95’i evet yanıtını verdi.”

Nitelikli öğrenci kaybının ilerleyen yıllarda birtakım sorunlar doğurabileceğini de vurgulayan Kaplan, “Bu öğrenciler yurtdışına giderse ileride Araştırma Geliştirme gibi işleri yapacak nitelikli insan bulamayacağız” dedi. Nitelikli öğrenci kaybının önüne nasıl geçileceğine değinen Kaplan, sözlerini şöyle sonlandırdı: “Türkiye’de bir gelecekleri olduğuna inanırlarsa gitmezler. Siyasi ve hukuksal olarak Türkiye’nin güvenilir bir ülke olması gerekiyor, gençlerin, geleceklerinin burada olabileceğine inanmaları gerekiyor.”