Yurttaşa tasarruf yapması gerektiğini söyleyen iktidara bütçe dayanmıyor. Ekim ayı sonunda Diyanet 7.7 milyarlık bütçesinin 7 milyarını harcarken Cumhurbaşkanlığı da 845 milyondan 1.5 milyara çıkartılan bütçe ödeneğinin 1.1 milyarını tüketti. Lağvedilen Başbakanlık ise 1.6 milyar olan ödeneğinin tümünü harcadı

Yurttaş ay sonunu zor getiriyor: Diyanet’le Saray’a bütçe dayanmıyor!

NURCAN GÖKDEMİR nurcangokdemir@birgun.net

Tasarruf açıklamaları ve “kesin kararlılık” ifadelerine rağmen kamunun harcamaları hız kesmiyor. Birçok kurum, mali yılın bitmesine iki ay kala bütçe başlangıç ödeneklerinin tümünü harcadı, bir bölümü de şimdiden üzerine çıktı.

Yeni rejimin inşasında önemli rol üstlenen ve son olarak Başkan Ali Erbaş’ın laiklik düşmanı Kadir Mısırloğlu’nu ziyaretiyle tartışmaların odağına oturan Diyanet İşleri Başkanlığı 2018 yılı bütçe ödeneklerinin sonuna geldi. 7.7 milyarlık bütçe ödeneğinin 7 milyar 92 milyon lirasını harcayan Diyanet’in aylık harcama tutarları dikkate alındığında yılı ödenek almadan tamamlaması mümkün görünmüyor. Yıl boyunca aylık harcamaları 619 milyonla 819 milyon lira arasında değişen Diyanet, Ekim ayında da 715 milyon lira harcadı.

Ek ödenek de yetmedi
Yıla 845 milyon 365 bin liralık bütçe ile başlayan Cumhurbaşkanlığı’nın ödeneği yıl içinde 1.5 milyar liraya çıktı. On ay içinde bunun 1.1 milyar lirası harcandı. Yıl boyunca en fazla aylık 159 milyon lira harcayan Cumhurbaşkanlığı’nın harcamaları Ekim ayında rekor kırdı. Bir önceki ay harcaması 84.5 milyon lira olan Cumhurbaşkanlığı yaklaşık beş katı artışla ekim ayında 411 milyon lira harcama yaptı.

24 Haziran sonrası lağvedilen Başbakanlığın harcamaları da hız kesmedi. Başbakanlık 1 milyar 610 milyarlık başlangıç ödeneğinin üzerine çıkarak 1 milyar 620 milyon lira harcama yaptı. Yıl içinde ödeneği arttırılarak 1 milyar 852 milyon lira olan Başbakanlık, bu harcama hızını korursa yılı yeni bir ek ödenek almadan tamamlayabilecek.

Örtülü 1.5 milyar
Ekim ayında örtülü ödenekten yılın en yüksek üçüncü harcaması yapıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, mart ayındaki 209 milyon, Haziran’daki 207 milyonluk harcamadan sonra Ekim ayında örtülü ödenekten 204 milyon TL harcadı.

Eylül ayında hız keserek 21 milyon lira harcanan bu kalemden Ekim ayında yapılan harcama ile 10 ayın toplamı 1 milyar 512 milyon liraya çıktı.

Büyük bölümü, kamu özel işbirliği projeleri olmak üzere müteahhitlere, Ekim ayında 4.9 milyar lira aktarıldı. Yılın en büyük ödemesinin yapıldığı Ekim ayındaki bu aktarma ile müteahhitlere yıl boyunca ödenen tutar 37.3 milyar lira oldu. 14.1 milyar lira ile en yüksek ödeme yol yapımına aktarılırken bunu 12.6 milyar lira ile “diğerleri”, 9.7 milyar lirayla da “hizmet binası yapımı” izledi.

***

Tasarrufun sadece adı var

Bütçenin israf kalemleri olarak değerlendirilen harcama kalemlerinde de hükümet frene basmadı.

Mal ve hizmet alımı: Ekim ayı harcaması, hükümetin tasarruf kararının lafta kaldığını gösterdi. 5.8 milyar TL’lik alım sonunda bu kalemden yapılan harcama 52.3 milyara çıktı. Hükümet, 2.8 milyonluk gıda, içecek ve tütün, 305 milyonluk kırtasiye ve büro malzemesi, 128 milyonluk su ve temizlik malzemesi, 445 milyonluk yiyecek ve içecek aldı.
Güvenlik harcamaları: Ekim ayında 795 milyonluk liralık “güvenlik ve savunmaya yönelik mal, malzeme ve hizmet alımı”nın yapılmasıyla 10 aylık harcama 6.8 milyara çıktı.

Müşavir ödemeleri: Ekim ayındaki müşavir firma ve kişilere 1 milyar TL ödendi. Böylelikle 10 ayda bu harcama tutarı, 12.4 milyara ulaştı. En yüksek harcama 9.6 milyarla “diğer” adı altında yapılırken bunu 1 milyar lira ile temizlik hizmeti alımı izledi. Özel güvenlik hizmeti için de 10 ayda 564 milyon lira harcandı.

Haberleşme: Hükümetin 10 aylık haberleşme gideri, 1.3 milyara ulaştı. Bu kalemden en yüksek harcama, “abonelik giderleri”ne yapıldı.

Kiralar: AKP Hükümeti’nin en fazla eleştirilen harcama kalemlerinden “kira ödemeleri” de hız kesmedi. Ekim ayında 280 milyon liralık ödeme ile yılın rekoru kırılırken 10 aylık ödeme 2.1 milyara ulaştı. En yüksek kira ödemesi 902 milyon lirayla hizmet binalarına yapılırken 482 milyon lira personel servisine, 412 milyon lira da taşıta ödendi.

Temsil ve tanıtma: Hükümet, “temsil, ağırlama, tanıtma, tören ve organizasyon” kaleminden de Ekim ayında en yüksek harcamayı yaptı. 26 milyonluk harcama ile 10 ayın toplamı 156 milyona çıktı.

Taşıt alımı: Tasarruf kararının ardından taşıt alımını da azaltmayan Hükümet, Mayıs ayındaki 68 milyondan sonra en çok harcamayı 39 milyon lira ile Ekim ayında yaptı. Bu ay taşıt alımı için harcanan paranın tamamına yakını, aralarında zırhlıların da bulunduğu kara taşıtı alımlarına gitti. 10 aylık taşıt alım tutarı, 173 milyon lira oldu.