Yurttaş hakkını AİHM’de arıyor
AİHM’e 2022 yılında en fazla başvuru Türkiye’den yapıldı. Avukat Turgut Kazan, ‘‘Bu durum Türkiye’de adalet olmadığını ve insanların haklarını AİHM’de aradığını gösterir’’ dedi.
Kayhan AYHAN
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) 2022 yılına dair dava veri analizlerini kamuoyuyla paylaştı.
AİHM Başkanı Siofra O’Leary’nin Fransa’nın Starzburg kentinde düzenlenen bir basın toplantısı ile uluslararası kamuoyu ile paylaşılan verilere göre, 2022 yılında AİHM’e toplam 45 bin 500 başvuru yapılırken bu rakam, 44 bin 250 başvurunun yapıldığı 2021’e göre yüzde 3’lük bir artış gösterdi. 2022 yılı itibarıyla 39 bin 570 dava AİHM’de karara bağlandı. 2022 yılındaki başvurulardan 26 bin 700’ü mahkemece ‘kabul edilemez’ bulunduğu gerekçesiyle reddedildi.
2022 yılı sonu itibariyle AİHM’de sonuçlandırılmayı bekleyen başvuru sayısı ise 74 bin 650. Yüksek mahkemede bekleyen davaların yüzde 74’ü ise Türkiye, Rusya, Ukrayna, İtalya ve Romanya’dan oldu.
Mahkeme’nin yayınladığı verilere göre, 2022 yılında yapılan başvuruların yüzde 26,9’unu Türkiye kaynaklı davalar oluşturuyor. Türkiye’yi yüzde 22,4 ile Rusya ve yüzde 13,9 ile Ukrayna takip ediyor. Verilere göre, Türkiye’nin AİHM’de bekleyen 20 bin 100 davası, Rusya’nın 16 bin 750 davası, Ukrayna’nın 10 bin 400 davası, İtalya’nın 3 bin 550 davası ve Romanya’nın AİHM’de bekleyen 4 bin 800 davası var.
2022’de Türkiye’den yapılan ve karar bağlanan başvurular hakkında da bilgi paylaşan AİHM’in 2022 verileri, bir yılda toplam 80 karar verildiğini, bu kararların 73’ünde en az bir hak ihlali bulunduğunu gösterdi. Mahkeme en çok ‘‘Özgürlük ve güvenlik hakkının ihlali’’ başlığından hak ihlali kararı verdi.
HALK BOYUN EĞMİYOR
Başvuruları değerlendiren avukat Turgut Kazan, en çok başvurunun Türkiye’den yapılmasının hem iyi hem de kötü olduğunu belirterek, "Kötü olan tarafı ülkede ihlalin çok olduğunu gösterir. Türkiye’de adaletin olmadğının bir göstergesidir. Bu büyük bir ayıp. Tek adam rejiminde kimler yetkiliyse onlara ait bu ayıp" dedi.
Başvurulardaki iyi tarafın ise halkın boyun eğmediği olduğun söyleyen Kazan, "AİHM’e bu kadar başvuru halkın korkmadığını bize gösteriyor. Boyun eğmiyor. Hak aramayı bir hak olarak görüyor halk. Seçimlere giderken bu iyi rüzgar kendini gösterecek ve o kötülükleri yapanlar sandıkta kalacak" ifadelerini kullandı.
***
AYM’DE İHLAL KARARLARI ARTTI
Türkiye’de mahkemelerden umduğunu bulamayan yurttaşların son durağı ise Anayasa Mahkemesi oluyor. Son dönemde çok sayıda hak ihlali kararı veren Yüksek Mahkeme’ye başvurular da arttı. Yargıtay Başkanı Mehmet Akarca ise AYM’nin bireysel başvurulardaki kararlarını eleştirmişti. Akarca, ‘‘AYM’nin ‘yargısal aktivizm’ değil de bir yönlendirme yoluna başvurmasının daha doğru olacağını düşünüyorum. Şimdi herkesin yerine geçerek; bir karar oluşturulursa ve bu şekilde anlaşılırsa bu yetki ve hukuki problemlerin daha da artmasına neden olur’’ demişti.