Yurttaş tehdit değil krize çözüm bekliyor

Uğur Kurnaz

Pandemiyle her geçen gün derinleşen krizin faturası yurttaşın sırtına yüklenirken, koronavirüs denetimine çıkan Denizli Valisi Ali Fuat Atik’in döner ustasına yönelik tavrı tepki çekti.

Denetim sırasında kendisini tanımayıp işine devam eden döner ustasına sinirlenen Vali Atik, işletmenin kapatılmasını istedi. Valinin tavrı sosyal medyada gündem olurken, Atik, gelen tepkiler üzerine özür diledi.

Özür üç kere paylaşıldı

Olayın ardından Denizli Valiliğinden de açıklama geldi. Vali Atik, “Gün boyu yapılmış olan denetimin getirmiş olduğu yorgunlukla işletme çalışanı ile yaşanan diyalogda şahsımın yaklaşımı, üslubum ve kullandığım ifadenin gönül kırıcı bir yaklaşım içermesi hakikaten beni de üzdü” dedi. Denizli Valiliği’nin internet sitesinde Denizli Valiliği İl Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü imzasıyla yayınlanan açıklama, imla hataları nedeniyle üç kez yenilendi. Konuya ilişkin açıklama yapan İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ise Atik için, “Özrü yerinde olmuştur” ifadelerini kullandı.

Gebereyim daha iyi

Vali Atik’in aynı denetimde bir başka esnaf ile yaşadığı diyalog da gündem oldu. Atik, bir başka esnafa “Maskeniz neden takılı değil?” diye sordu. Hediyelik eşya dükkanı işleten 36 yaşındaki Üzeyir Yazır valiye “Canıma yetti, günde 15 lira kazanıyorum. Gebereyim daha iyi” yanıtını verdi. Valinin tepkisi ise “Sabır, sabır” şeklinde oldu. Konuya ilişkin BirGün’e konuşan esnaflar, yaşadıkları ekonomik sıkıntıları şöyle anlattı:

Üzeyir Yazır

Üzeyir Yazır: “Daha önce kafem vardı. Ekonomik sıkıntı nedeniyle kapatmak zorunda kaldım. Şimdi de başka dükkan açtık ama buradan da zarar ediyorum. Bize maske takın diyorlar, biz zaten ölüyoruz. Maske takmamızı söylüyorlar benim şu an son derdim maske. Param yok, esnafı düşünen yok. Pandemiden sonra kazanamaz duruma geldim. Her gün zarar ediyorum, günlük 80 lira kazanıyorum. Bunun hepsi kar olsa ne olur? Esnaf böyle kan ağlarken bu tavırla esnafa yüklenmenin manası ne? Hangi siyasi sorumluluk üstlenip istifa ediyorlar? Ancak vatandaşla uğraşıyorlar. Sizin vergileriniz bizim maaşımızla. Size bunun için mi maaş veriyoruz?”

Tanımak zorunda değiliz

Kitabevi işletmecisi Emrah Tarhan: “Bulaşıcı hastalıktan önce her şeye ucu ucuna yetişir durumdayken hastalıktan sonra ipin ucunu kaçırmış durumdayız. Sözde verdikleri kredi desteği bir esnafın kira borcuna bile yetmezken sevgili yetkililerimiz geçen ay BAĞKUR borcu olan esnaflarımıza tebligat gönderdi. Neymiş efendim ödemezlerse haciz gelirmiş. Arkadaş biriniz de çıkın da yedi aydır ne yediniz ne içtiniz diye bir sorun be kardeşim. Koronadan önce sokakta 15 esnaftık koronadan sonra sokakta 6 esnaf kaldık. Maalesef 9 arkadaşımız iş yerlerini boşaltmak zorunda kaldı. Sayın valimiz dün bir esnaf arkadaşımızla bir olay yaşamış. Öncelikle hiçbir esnaf arkadaşımız valiyi tanımak zorunda değil. Benim iş yerime gelse ben de tanıyamazdım kendisini. Öyle, bir şeyler hoşunuza gitmedi diye sorgusuz sualsiz iş yeri kapatmak da yeni adetlerimizden olacak anlaşılan. “

Mecbur olmasam açmam

Murathan Solak

Kafe işletmecisi Murathan Solak: “İşlerimiz %60 düştü. Okulların açılmaması da etkiledi işleri. Valinin tavrı kötü. Esnaflar ayakta durmaya çalışırken, esnafı kapatmaya çalışıyorsun. Ödemelerimi yapamıyorum, geriden geliyoruz. Pandemi dönemindeki kira borçlarını yeni ödedim. Elektrik ve kiram1 ay geriden ödeniyor. Ödemem gereken kiram vardı ayın 15’inde ödeyemedim 4800 TL ancak günlük 200 lira ciro yapıyorum. Kiraya, sigortaya, suya çalışıyorum. Mecbur olmasam açmam. Ama mecburum.”

İşletmemi kapattım

Kafe işletmecisi Orhun Çoban: “Esnaf kan ağlarken vali kapatın burayı diyerek talimat veriyor. Esnaf aç, ben kapatmak zorunda kaldım işlettiğim kafeyi. Kimse esnafın derdini sormuyor kiramı elektriğimi suyumu ödeyemez duruma geldim, devlet görevlilerinin hele bu ilin valisi ise vatandaşa, esnafa bu şekilde tavır almasını tasvip etmek mümkün değil. Halktan ve sosyal medyadan gelen baskılar üzerine vali esnaftan özür dilemiş, yetkililer esnafın derdine çare bulmak yerine nereden nasıl ceza keser devlete aktarırım diye uğraşıp duruyor.”

Orhun Çoban

Tekel Bayii işletmecisi Tolga Sırmacı: “Zorlanıyoruz, eski işler yok. Esnaf zor durumda. Yüksek vergi satışlarımızı engelliyor. Çok pahalı elektrik, çok geliyor. Aylık 1500 lira elektrik faturası geliyor. Kiramı mı ödeyeyim elektriği mi? Yoksa ev mi geçindireyim? Vergilerden kaynaklı sahte alkol yapımı arttı. İnsanlar ölüyor. İnsan sağlığıyla oynuyorlar.”

***

Uşak Valisi de özür dilemişti

Denizli Valisi Ali Fuat Atik’in esnafa yönelik tavrı akıllara bürokratların yurttaşa karşı kibirli sözlerini getirdi. Uşak Valisi Funda Kocabıyık da koronavirüs denetimine çıktığı esnada birbirlerine çok yakın bir gruba yönelik, “Sosyal mesafeyi ayarla, bak çok dip dipe insanlar, düzelt, herkes hadi” İfadelerini kullanmıştı. Kocabıyık, gelen tepkiler üzerine özür dilemişti.

***

Maskesiz denetime çıktı

Denizli Valisi Atik, Denizli’nin Acıpayam İlçesi’ndeki Yeşilyuva mahallesinde binlerce kişinin çalıştığı Ayakkabıcılar Sitesinde işçilerle maskesiz olarak görüştü. Vali Atik’in ziyaretinden hemen önce, AKP’li Acıpayam Belediye Başkanı Hulusi Sevkan, cami hoparlörlerinden anons yaparak, ilçede artış gösteren salgına karşı halkı uyarmıştı. Başkan Sevkan, özellikle Yeşilyuva mahallesindeki vaka sayısının yüksek olduğunu, tedbirlere uyulmamasının kötü sonuçları olabileceğini de belirtmişti. Atik’in bu ziyarette maske takmaması dikkat çekmişti.