İktidarın hedefindeki AYM’nin açıkladığı bireysel başvuru istatistiklerine göre yurttaşlar en çok adil yargılanmamaktan şikâyetçi. Yüksek Mahkeme’ye yapılan en çok başvuru adil yargılanma hakkı ihlali konusunda oldu. AYM’nin incelediği dosyaların yüzde 94’ünde hak ihlali kararı vermesi de dikkat çekti.

Yurttaşlar adalete aç

HABER MERKEZİ

Hükümetin hedef tahtasına oturttuğu Anayasa Mahkemesi (AYM), bu yılın ilk 9 ayına ilişkin bireysel başvuru istatistiklerini yayımladı. Esastan incelediği dosyaların yüzde 94’ünde hak ihlali kararı veren AYM’ye en çok başvuru ‘adil yargılanamama’ hakkında oldu.

Yüksek Mahkeme’nin 2012’nin eylül ayı ile bu yılın eylül arasındaki bireysel başvuru istatistiklerine göre yıllara göre, AYM’ye yapılan toplam başvuru sayıları şu şekilde:


■ 2012: Bin 342 (Yüzde 0)
■ 2013: 9 bin 897 (Yüzde 3)
■ 2014: 20 bin 578 (Yüzde 7)
■ 2015: 20 bin 376 (Yüzde 7)
■ 2016: 80 bin 756 (Yüzde 28)
■ 2017: 40 bin 530 (Yüzde 14)
■ 2018: 38 bin 186 (Yüzde 18)
■ 2019: 42 bin 917 (Yüzde 15)
■ 2020’nin ilk 9 ayı: 30 bin 584 (Yüzde 11)

ÇOĞU KABUL EDİLMEDİ

2012’den bu yılın Eylül ayına kadar Yüksek Mahkeme’ye toplamda 285 bin 220 başvuru yapıldı. Bu başvurulardan 244 bin 743’ü sonuçlandırıldı. Başvuruları karşılama oranı yüzde 85 olarak kaydedildi. Ancak AYM, başvuruların yüzde 90’ını, yani 220 bin 202’sini, ‘kabul edilemezlik’ şeklinde sonuçlandırdı.

İncelemesi devam eden dosyalarda ise bu yıl yüzde 55,1’lik oranla ilk sırada yer aldı. Bu yılki 22 bin 291 dosya henüz sonuçlandırılmazken 2019’dan 12 bin 177, 2018’den 4 bin 516, 2017’den ise bin dosyanın incelemesi sürüyor.

YÜZDE 93’ÜNE İHLAL KARARI

Başvuruların sadece yüzde 0,3’ünde ‘hak ihlali olmadığı’ yönünde karar verilirken, yüzde 4,3’ünde en bir hakkın ihlal edildiğine hükmedildi. 10 bin 428 hak ihlali kararı, esastan incelenen 11 bin 124 dosya baz alınarak hesaplandığında ise çarpıcı bir sonuç ortaya çıktı. AYM, esastan incelediği dosyaların 93,7’sinde hak ihlali kararı verdi.

***

ADİL YARGILANMA YOK

İhlal kararlarının hak ve özgürlüklere göre dağılımında ise adil yargılanma hakkı ilk sırada yer aldı. AYM istatistiklerin göre hak ihlali kararlarının oranları şöyle sıralandı:

■ Adil yargılama hakkı: Yüzde 55
■ Mülkiyet hakkı: Yüzde 25,9
■ İfade özgürlüğü: Yüzde 5,7
■ Kötü muamele yasağı: Yüzde 3,4
■ Özel hayatın korunması hakkı: Yüzde 2,7
■ Kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı: Yüzde 2,1
■ Yaşama hakkı: Yüzde 1,2
■ Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı: Yüzde 1,1
■ Ayrımcılık Yasağı: Yüzde 1

■ Örgütlenme Özgürlüğü: Yüzde 0,6
■ Maddi manevi varlığın korunması hakkı: Yüzde 0,5
■ Masumiyet Karinesi: Yüzde 0,2
■ Etkili başvuru hakkı: Yüzde 0,1
■ Suç ve cezaların kanuniliği ilkesi: Yüzde 0,1
■ Din ve vicdan özgürlüğü: Yüzde 0,1
■ Seçme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı: Yüzde 0,1