‘Zeytine ve üzüme zarar verir’

Kardelen Tatar

Aydın İdare Mahkemesi, Germencik ve Uzunkum’a Beştepeler Enerji Üretim tarafından yapılmak istenen Jeotermal Elektrik Santralı’nın (JES) ÇED olumlu kararı için yürütmeyi durdurma kararı verdi. Mahkeme bölgedeki zeytinciliğin zarar göreceğini ve durumun zeytin kanununa aykırı olduğunu vurguladı. Bölge halkı santrala karşı mücadele ediyordu.

Proje alanın zeytinlik içinde kaldığının ve çevresinde yoğun şekilde zeytincilik faaliyeti yapıldığını ifade eden mahkeme heyeti, “Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunun 20.maddesi hükmü nedeniyle Kubilay JES projesine ilaveten Kubilay 2 JES projesine ilişkin verilen ÇED olumlu kararının hukuka uygun olmadığı” kanaatine vardı.

Mahkeme kararında ayrıca şu noktalara değinildi, “Projenin önemli çevresel etkilerinin olacağı, projenin uygulanacağı saha, coğrafya bir bütün olarak değerlendirildiğinde, gerek canlı ve bitki çeşitliliği ve gerekse de Aydın ilinin ve projenin uygulanacağı sahanın tarımsal potansiyeli ile projenin olası etkileri dikkate alındığında ÇED olumlu kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.”

Söz konusu kanun gereğince zeytinlik sahası içerisindeki alanların 3 kilometre mesafesindeki bölümüne sadece zeytinyağı fabrikası yapılabilmesi söz konusu. Ayrıca yine bu yasaya göre söz konusu bölgelerde, zeytinliklere zarar verecek ve kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran tesislerin yağımı da yasak.

Jeotermale karşı sevindirici bir diğer haber de İzmir’in Çeşme ilçesinden geldi. Çeşme’ye bağlı Ovacık mahallesinde bir firma tarafından sondaj yöntemiyle jeotermal kaynak aramak için hazırlanan projeye İzmir Valiliği’nce verilen ‘ÇED gerekli değildir’ kararı, iptal edildi. Bölge sakinleri ve çevrecilerin açtığı dava sonucu İzmir 5’inci İdare Mahkemesi’nce verilen kararda, jeotermal akışkanların yüzey üstü su kaynaklarına kontrolsüz boşaltılması durumunda, yüzey ve yeraltı sularının kirleneceği vurgulandı.

Çeşme de kazandı: Yüzey suyu kirlenir

Kararda; dava konusu sondaj alanlarının tüm çevresinde özellikle zeytin ve üzüm bağlarının olduğu, bölgenin ‘dikili tarım arazisi’ niteliğinde bulunduğu belirtilerek, 5403 sayılı ‘Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu’na göre bu tür alanların, tarım dışı faaliyetlerde kullanılamayacağı hatırlatıldı.