Zihinsel engellilerin talepleri var: Eğitimin önündeki engelleri kaldırın

Türkiye’de zihinsel engelliler yaşamları boyunca pek çok sorunla karşı karşıya geliyor. Bu sorunların başında ise eğitim geliyor. Temel bir hak olan eğitim hakkından ne yazık ki zihinsel engelliler yeteri kadar faydalanamıyor.

25 yaşındaki Down Sendromlu Robert Cem Osborn, Down Sendromu Derneği’nin desteğiyle change.org’ta üniversiteye gitmesinin önündeki engellerin kaldırılması için imza kampanyası başlattı. Geçen sene Birleşmiş Milletler (BM) tarafından düzenlenen Dünya Down Sendromu Konferansı’na konuşmacı olarak katılan Osborn, 5 fotoğraf sergisi olduğunu ve fotoğrafçılık okumak istediğini söyledi. Osborn, kampanyaya şu sözlerle destek istedi: “Ben üniversiteye gidersem hayatım bambaşka olacak. Mutlu olacağım. Arkadaşlarımla eğleneceğim. Derslere gireceğim, hepsini öğreneceğim. Çünkü derslerde iyi hissediyorum. Testleri yapıp, başarılı oluyorum. Çabalıyorum ve beceriyorum. Ben yapabilirim, becerebilirim, biliyorum. Ben hallederim. Bütün sınavlarımı çalışır yaparım.”

Türkiye’de yaklaşık 80 bin Down Sendromlu yaşıyor. Bireylerin mücadele ettiği sorunların başında eğitim geliyor. Down Sendromu Derneği Kurucu Başkanı Fulya Ekmen, BirGün’e yaptığı değerlendirmede okul öncesi eğitimden üniversiteye kadar büyük eksiklikler olduğunu söyledi.

TOPLUMU BİRBİRLERİYLE KAYNAŞTIRIYORLAR

Üniversiteye gitmek isteyen çok gencin olduğunu ancak alternatiflerin yaratılmadığını aktaran Ekmen, şu ifadelerde bulundu: “Aldıkları diplomada ‘Üniversite hakkı tanınamaz’ ifadesi büyük sorun oluşturuyor. Zihinsel engele sahip oldukları için sınavlarda desteğe ihtiyaçları var. Üniversite giriş sınavlarında diğer gençlerle birlikte aynı koşullarla sınava girip aynı sorulardan sorumlu tutuluyorlar, bu onlar için büyük haksızlık. ‘3 yanlış 1 doğruyu götürür’ gibi kuralları anlamıyorlar.”

Ekmen, zihinsel engellilerin neden üniversite gitmesi gerektiğini şöyle anlattı: “Eğitim bir hak. Engelden dolayı üniversiteye giriş hakkı engellenmesi doğru değil. Gerekli düzenlemeler yapılmalı. Toplumla bütünleşiyorlar, beraber eğitim aldıkları kişileri dönüştürüyorlar. Akranlarıyla üniversite tecrübesi yaşamaları, meslek ve diploma sahibi olmaları son derece önemli.”

YETENEK SINAVINDA YGS ARANMAMALI

Dernek, üniversite sınavı için şu taleplerde bulundu:

• Yetenek sınavıyla alınan bölümlere girişte YGS aranmamalı, sadece yetenek sınavı ile alınmalı. Bu yetenek sınavı zihinsel engelli öğrenciler için ayrı bir sınav ve kontenjan şeklinde olmalı.
• Zihinsel engelli bireyler için ayrı YGS sınavı olmalı. Basitleştirilmiş sorular sorulmalı. 12 Yıl boyunca hiç karşılaşmadıkları bir müfredata ait soruları çözmeleri beklenmemeli.
• Sınavda ek süre, okutman ve işaretleyici olarak özel eğitim öğretmeni atanması, yanlışların doğruları götürmemesi şeklinde sınav düzenlemeleri burada da yapılmalı.
• Üniversite sınavına girme hakkı vermeyen diploma uygulaması kaldırılmalı. Zihinsel engelli bireyler de kendi müfredatlarını hakkıyla çalışıp, sınavlarını verdikleri unutulmamalı.