Alman kamuoyunda seçimlere ve Kılıçdaroğlu’na büyük ilgi
Türkiye’deki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde demokratik muhalefetin ortak adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun seçim kampanyası sırasındaki çalışmaları ve hedefleri Almanya kamuoyunun büyük ilgisini çekiyor. Almanya’nın 16 kentindeki konsoloslukların bir hafta önce başlayan ve daha öncekilere göre daha büyük katılım yaşanan oy verme işlemleri devam ederken seçimlerle ilgili haber ve analizler Alman medyasında geniş yer buluyor.
Son olarak önde gelen ciddi günlük gazetelerden muhafazakâr eğilimli FAZ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) ve sol liberal eğilimli TAZ’da (Tageszeitung) manşetten yayınlanan haber analizlerinde Kılıçdaroğlu’nun başta Avrupa Birliği’yle olan ilişkiler olmak üzere dış politikaya ilişkin hedefleriyle, geçtiğimiz pazar günü İzmir’de gerçekleştirilen büyük seçim mitingi ele alındı.
FAZ’da Friederike Böge’nin Ankara mahreçli “Yaklaşma ya da yabancılaşma?” başlıklı makalesinde Kılıçdaroğlu’nun AB’yle tam üyelik görüşmelerinin başlatılması konusunu “baş hedef” ilan ettiği vurgulandı. Kılıçdaroğlu’nun seçilmesi halinde Ankara ile Brüksel arasındaki diyalog ikliminde belirgin bir iyileşme beklendiğine işaret edilen yazıda, onun NATO’yla ilişkilerde de “normalleşme”yi hedeflediği, öte yandan Rusya’ya yönelik ambargolar, Türkiye’nin Suriye’deki askeri varlığı ve Kıbrıs sorunu gibi konulardaki politikasının Erdoğan’ınkinden farklı olmayacağı ileri sürüldü. Analizde seçilmesi halinde Erdoğan’ın da dış politikadaki çizgisini değiştirebileceği kaydedildi.
BirGün’ün YORUMUNA YER VERİLDİ
TAZ’da da Jürgen Gottschlich’in İzmir mahreçli “Erdoğan’a karşı birlik” başlıklı tam sayfalık makalede de Türkiye’deki muhalefetin şimdiye kadar en sıkı birlik içinde Kılıçdaroğlu’nun arkasında olduğuna ve “Güç kaybeden Erdoğan’a karşı ciddi şansı” olduğuna ileri sürüldü. Yazıda, gazetemiz BirGün’de haftalar önce, muhalefetin adayının belli olmadığı günlerde yayımlanan “Aday olarak kim belirlenirse belirlensin herkes onu desteklemeli. Bundan başka bir şansımız yok artık” yorumuna da yer verildi. İzmir’deki 100 bin bin kişinin katıldığı mitingin “sanki kazanılmış bir seçimin kutlaması” gibi geçtiğine işaret edilen yazıda, sadece İzmir’de değil, diğer kentlerdeki seçim etkinliklerinin de her geçen gün daha fazla insanın Erdoğan rejimine karşı olduğunu gösterdiği kaydedildi.
Öte yandan AKP taraftarlarının Almanya’nın bazı kentlerini Erdoğan afişleriyle donatarak yürüttükleri seçim çalışmalarına ilişkin tepkiler de medyada yer alıyor. FAZ’de yayınlanan bir haberde Nürberg kentinde bir Türk derneğinin bu yoldaki başvurusunu kabul eden belediyenin eleştiriyle karşılaştığına ve Bavyera Eyalet Meclisi’nde tartışıldığına işaret edildi. Habere göre Nürnberg Büyükşehir Belediyesi’nden yapılan açıklamada 24 Nisan – 5 Mayıs arasında kent içinde 25 afişin asılmasına izin verildiğini, gerekli başvuruyu yapmaları durumunda muhalefete de aynı iznin verilebileceği kaydedildi. Ancak ileride Almanya’nın “başka ülkelerdeki seçim kampanyalarına sahne“ olmaması için bu konuyla ilgili mevcut yönetmeliklerin yeniden gözden geçirileceği belirtildi.
SEÇİMLERE İLGİ BÜYÜK
Öte yandan yurtdışında ve gümrüklerde 27 Nisan’da başlayan seçime katılımın önceki yıllardaki seçimlere göre çok daha canlı bir biçimde sürüyor. Toplam 73 ülkede ve 156 yurtdışı temsilciliğindeki sandıklar oy kullananlarını sayısının ilk beş günde 2018’deki seçimlerdekinin iki katını bulduğu açıklandı. Türkiye dışındaki toplam 3 milyon 416 bin seçmenin en kalabalık bölümünün yaşadığı Almanya’da (1 milyon 500 bin seçmen) da sandıkların kurulduğu başkonsolosluk ve konsoloslukların önünde yüzlerce metrelik kuyrukların yurtdışındaki seçimlerin sona ereceği 9 Mayıs’a kadar sürmesi bekleniyor. CHP Frakfurt ve Berlin örgütlerinden edinilen bilgiye göre her geçen gün seçim merkezlerine gelip oyunu kullananların sayısı artıyor. Örneğin Frankfurt Başkonsolosluğu’daki seçim merkezinde ilk gün 2779 seçmen oy kullanırken, son günlerde bu sayı 5000’in altına düşmüyor… Sandık başında görev alan gözlemcilerden aldığımız bilgilere göre bazı ufak tefek olayların dışında oy verme işlemleri sorunsuz olarak devam ediyor.
Yurtdışındaki seçmenlere yaşadıkları ülkelerde oy kullanma hakkı 2012 yılında tanınmış ve bu ilk kez 2014 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçiminde gerçekleşmişti. Özellikle Almanya’daki Türkiye kökenli göçmenlerin ülkeye entegrasyonunu olumsuz etkilediği gerekçesiyle bu uygulamaya karşı olanlar da var. Ancak çoğunluk bunu “önemli bir demokratik hak“ olarak görerek savunuyor. Şimdiye kadar gerçekleştirilen ve katılım oranının yüzde 50 civarında olduğu daha önceki seçimlerin hepsinde kazanan Erdoğan ve partisi AKP oldu. En son 2018’deki cumhurbaşkanlığı seçiminde Türkiye’de aldığı oy oranı yüzde 52,54, Almanya’da aldığı oy oranı ise yüzde 64,8 (tüm yurtdışında yüzde 59,4) olarak açıklanmıştı.
Almanya’daki Türk vatandaşlarının Türkiye’deki seçimlere katılmasına karşı çıkanlardan biri SPD’li federal milletvekili Macit Karaahmetoğlu. İki yıl önceki genel seçimde Federal Meclis’e seçilen 1968 doğumlu Karaahmetoğlu, bu durumun Almanya’daki ortak yaşamı zorlaştırdığını, seçimlerde oy kullanmak isteyenlerin eskiden olduğu gibi Türkiye’ye gitmesinden yana olduğunu açıkladı. "Türkiye seçimlerine oy verme işleminin Almanya’da yapılmasının çok kötü bir fikir olduğunu düşünüyorum. Seçimler Türk toplumunu bölüyor. Ben eski sistemin yeniden getirilmesinden yanayım. Eğer oy kullanmak istiyorsanız Türkiye'ye gitmelisiniz. Her Türk vatanseverin bunu böyle yapması gerekiyor, çünkü hiç kimsenin bu bölünmeden bir çıkarı olamaz. Erdoğan'dan önceki dönemde, Almanya'daki Türkler’in yüzde 80'i ya da 90'ı topluma uyumluydu. Şimdi bu oran yarı yarıya diyebiliriz" diyen Karaahmetoğlu’nun bu çıkışını destekleyenler hiç de az değil.
Öte yandan seçime katılan partilerin milyonlarca seçmenin oy kullanacağı yurtdışından çok az sayıda aday göstermiş olması da tepkilere neden oluyor.
***
Kılıçdaroğlu’ndan yurtdışı seçim bölgesi
Bu arada yurtdışındaki vatandaşlara ve Türkiye kökenli göçmenlere yönelik hedeflerini açıklayan Kemal Kılıçdaroğlu, seçilmesi halinde tüm yurtdışının 15 milletvekilini seçecek bir “seçim bölgesi” olarak değerlendirileceğini duyurdu.
Yurtdışındaki seçmenlere yönelik bir çağrı yayınlayan Kılıçdaroğlu, “Türkiye’de yaşayın, yaşamayın. Burası sizin memleketiniz. Toprak çeker derler ya, kim bilir belki bir gün memleketinize döneceksiniz, belki bazılarınızın emeklilik hayali var, belki bazılarınız dönmeye hazır. Bunun için ülkenin düze çıkmasını, ekonominin düzelmesini, ülkeye özgürlük gelmesini bekliyor olabilirsiniz. Öyle ya da böyle vatandaşları olarak sizler de bu ülkenin geleceğinde söz sahibisiniz. Adil, zengin, dünyayla rekabet eden, gençleri umutlu bir Türkiye için ihtiyacımız olan değişimde gelin siz de yerinizi alın. Sizin de payınız, sizin de emeğiniz, sizin de alın teriniz olsun” dedi.
Kılıçdaroğlu’nun yurtdışındaki vatandaşların sağlık ve emeklilik sorunlarından, cenazelerine kadar birçok hususu içeren vaatlerinin başlıcaları şöyle:
Yurtdışı seçim çevresi: Yurtdışındaki vatandaşlarımızın sorunlarının TBMM’ye daha etkin şekilde taşınası için yurtdışı seçim çevresi oluşturulacak ve 15 milletvekiliyle doğrudan Meclis’te temsili sağlanacak.
Sağlık: Yurtdışındaki vatandaşlarımız, Türkiye’de sağlık hizmetlerinden eşit şekilde yararlanacak.
Emeklilik: Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın Türkiye’deki emeklilik hakları iyileştirilecek. Türkiye’de emekli olmuş vatandaşlarımızın yurtdışında çalışmasını engelleyen tüm kısıtlamalar kaldırılacak.
Askerlik: Yurtdışındaki vatandaşlarımız için dövizli askerlik bedelinde indirim yapılacak. Askerlik bedelini ödeyemeyen yurtdışındaki vatandaşlarımız, toplumsal hizmetlerde çalışarak askerliklerini tamamlayacak.
Araç kullanımı: Vatandaşlarımızın yurtdışından Türkiye’ye geldiği araçların süre kısıtlaması beş yıla çıkacak ve sürücü kısıtlaması kaldırılacak.
Telefon kullanımı: Yurtdışındaki vatandaşlarımızın cep telefonlarına uygulanan dört aylık süre sınırlaması kaldırılacak. Yurtdışından telefon alımında pasaport şartı kaldırılacak.
Otomatik bilgi paylaşımı: Otomatik bilgi paylaşımında yaşanılan mağduriyetlerin ortadan kaldırılması için gerekli diplomatik girişimler yapılacak. Bu konuda konsolosluklarda resmi danışma hizmeti verilecek.
Mavi kartlılar: Mavi kartlılara yönelik ayrımcılık bitirilecek, söz verilen eşit imkanlar sağlanacak. Hak kayıpları ve mağduriyetler ortadan kaldırılacak.
Ulaşım: Uçak biletlerindeki fahiş fiyat uygulaması son bulacak. Türkiye’ye araçlarıyla gelen yurttaşlarımızın yolculuk boyunca yaşadıkları güvenlik sorunları, sınır kapılarında uzun bekleme süreleri ve uygulanan cezai işlemler gibi tüm sıkıntılar çözülecek.
Konsolosluk hizmetleri: Yurtdışında artan nüfusa göre yoğun bölgelerden yeni konsoloslukların açılması ve mobil konsolosluk hizmetinin yaygınlaştırılması sağlanacak. Konsolosluk işlemleri elektronik ortamda gerçekleşecek ve bürokratik engeller ortadan kaldırılacak.
Eğitim: İhtiyaç duyulan alanlar için eğimi ataşesi ve öğretmen atamaları yapılacak. Atamalarda Avrupa’da yaşayan Türkiye kökenli eğitimcilere öncelik verilecek. Yurt dışında başladıkları eğitimlerine Türkiye’de devam etmek isteyen gençlerimiz, yıl kaybına uğramayacak.
Diplomatik girişimler: Çifte vatandaşlık hakkının kazanılması için gereken tüm diplomatik girişimler yapılacak.
Cenazeler: Cenazelerin Türkiye’ye getirilmesi için imkanı olmayan ailelere devlet desteği sağlanacak.
Yapısal sorunlar: Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımıza yönelik çalışmaları koordine edecek bir Yurtdışı Türkler Bakanlığı kurulacak.
***
Seçime katılmak isteyenler için gönüllü ulaşım hizmeti
Yurtdışındaki cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçiminde en büyük sorun oy kullanılacak seçim sandıklarının sayısının azlığı. Genellikle Türkiye’nin başkonsolosluk binalarında kurulan sandıklar, bazı seçmenlerin yaşadığı yerlerden onlarca kilometre uzaklıkta. Çoğu yerde vatandaşlarımızın sandık başına gidip, oyunu kullanabilmesi için toplu ulaşım sisteminden yararlanması mümkün değil, dolayısıyla özel araçlardan yararlanmak zorundalar. Yani kendi arabası olmayan seçmenler sandık başına gidebilmek için çoğu kez başkalarına muhtaç durumlalar.
Bu nedenle çoğu yerde siyasi parti örgütleri, dernekler ya da gönüllü bireyler, seçmenlerin sandık başına ulaşım sorununu çözmek üzere araç desteği veriyorlar. Hessen eyaletinin Cumhuriyet Halk Partisi’nin Frankfurt örgütü de bunlar arasında. CHP üyelerine ve taraftarlarına ait, üzerine Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun resimleriyle ve vatandaşları seçime davet eden sloganların yer aldığı 16 minibüslük “ulaştırma filosu”, Frankfurt Başkonsolosluğu’nun sorumlu olduğu bölgedeki, yani içine Almanya’nın Hessen eyaletini ve birçok komşu kenti içine alan büyük alanda ulaşım sorunu yaşayan seçmenlere hizmet veriyor.
***
Avrupa Ülkeleri’ndeki seçmenler
Almanya 1.501.136
Fransa 397.089
Hollanda 286.754
Belçika 153.444
KKTC 140.111
Birleşik Krallık 127.283
Avusturya 111.660
İsviçre 105.820
İsveç 42.773
Danimarka 36.726
İtalya 20.148
Rusya 14.357
Polonya 10.457
Norveç 10.391
Romanya 10.173
Bulgaristan 8.868
Finlandiya 6.791
İrlanda 6.770
İspanya 5.838
Makedonya 4.107
Macaristan 3.887
Çek Cumhuriyeti 3.018
Bosna Hersek 2.946
Malta 2.808
Ukrayna 2.608
Sırbistan 2.311
Kosova 2.192
Karadağ 1.704
Lüksemburg 1.507
Portekiz 1.484
Arnavutluk 1.416
Moldova 861
Litvanya 795
Estonya 776
Belarus 643
Slovakya 642
***
Avrupa dışı ülkelerdeki seçmenler
ABD 134.245
Avustralya 53.902
Kanada 40.418
Suudi Arabistan 23.005
Birleşik Arap Emirlikleri 12.757
Azerbaycan 11.036
Katar 10.868
Lübnan 8.325
Kazakistan 6.101
Irak 5.738
Japonya 5.672
İsrail 5.088
Kuveyt 4.725
Çin 4.337
Özbekistan 3.182
Kırgızistan 3.118
Ürdün 3.030
Mısır 2.327
Gürcistan 2.306
Cezayir 2.280
İran 1.592
Güney Afrika 1.561
Umman 1.395
Bahreyn 1.359
Tayland 1.278
Pakistan 1.233
Libya 1.132
Yeni Zelanda 1.115
Singapur 1.020
Sudan 985
Kore 866
Tanzanya 865
Malezya 711
Fas 685
Türkmenistan 635
Nijerya 584
Brezilya 581