Erdoğan, 6 Mart günü depremi bahane edip öfkeyle ‘Bay Kemal’ diye diye şu örneği vermişti: “Deprem riski olan Karabağlar’da dönüşümü engellediler.” O kentsel dönüşümün detayları ortaya çıktı işte: Yine bomboş arazi ve bol miktarda AKP’li mülkü.

‘Bay Kemal’ diye diye imar rantını büyütüyor
Fotoğraflar kentsel dönüşüm yapılan boş Hazine arazilerindeki Nuhoğlu ve TOKİ projelerine ait. (Fotoğraflar: BirGün)

Biraz uzun bir hatırlatmayla başlayalım. Sonrasında AKP’nin mesele imar rantına geldiğinde nasıl inatla, ince hesapla hareket ettiğini; felaketleri dahi fırsat bilip biraz daha zenginleşmek için neler yaptığını okuyacaksınız çünkü. 

6 Mart 2023 günü… Kabine toplantısı bitmiş, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan deprem riskine karşı tedbirleri açıklıyor. Söz dönüp dolaşıp kentsel dönüşüme geliyor. Hiddetle CHP’yi işaret ediyor. “Hadi bakalım” diyor; “İzmir’in belediyesi zat-ı şahanelerinde. Şu Karabağlar’ı değiştirin de görelim be.” Ve ardından rutin ‘Bay Kemal’ hitapları.

9 Mart 2023 günü… ATV koşturup gidiyor Karabağlar’a. Muhabir gecekonduvari binaların görüntüsü eşliğinde şevkle sunuyor haberi: “Kentsel dönüşüm, Şehir Plancıları Odası’nın açtığı davalar yüzünden 11 yıldır engelleniyor. 540 hektar alan riskli ilan edildi ama belediye ile CHP’ye yakın odalar dönüşümü engelledi.” Bazı ‘uzman görünümlü’ kişiler de görüş veriyor sırayla: “İlla Hatay, Maraş gibi mi olsun!”

Milyonlarca insanın taptaze deprem acısının bile ‘katık’ yapıldığı bu saldırgan propagandanın arkasından ne yapıldı peki? Fakir fukaraya güvenli konut inşaatına mı başlandı? Karabağlar eskisinden daha güvenli hale mi getiriliyor? Hışımla açıklanan ‘deprem tedbirleri’ neler?

Gelin beraberce bakalım şimdi.

BOMBOŞ ARAZİYE KENTSEL DÖNÜŞÜM

13 Nisan 2023 günü Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı, Karabağlar’da 540 hektarlık alan içindeki 101 hektarla (1. Etap) ilgili parselasyon planlarını açıkladı. Bakanlığın internet sitesinde yayımlanan o parselasyonun eklerindeki listeye bakanlar, propagandanın kimlerin çıkarını gizlemeye dönük olduğunu da gördü böylece. Buraya döneceğiz, ama önce hikayenin en başına gidelim ki, AKP’nin ısrarının sebebini anlayalım.

Karabağlar’daki 540 hektar 31 Aralık 2012 günü ‘afet yasası’ kapsamında tarafından riskli alan ilan edildi. Haliyle kentsel dönüşüme sokuldu. Bunun içindeki 101 hektarlık bölüm için aceleyle imar planı hazırlandı. Şehir plancıları, jeoloji mühendisleri ve peyzaj mimarları odalarının şubeleri mahkemeye koştular. Çünkü heyelan bölgesi de olan yerde ne zemin etüdü var ne de bina! Büyük kısmı Hazine arazisi. Yani 100 binden fazla insanın yaşadığı yerde dönüştürmek için bula bula bomboş araziyi buldular.

Mahkeme 2015’te planı iptal etti. Ancak Bakanlık dava sürerken hazırlanan yenisini onayladı. Ona da dava açıldı. Bakanlık yine dava devam ederken 2016’da başka bir tane hazırladı. Bu plana da askı sürecinde itiraz edildi. Bakanlık ne yaptı dersiniz? ‘En yeni planı’ hazırladı. Odalar bir kez daha mahkeme yolunu tuttular. 2017’de açılan davaya istinaden mahkeme 2018’de iptal kararı aldı. 6 Ocak 2020 tarihinde Bakanlık bu sefer 2016’daki yargı kararlarını gerekçe göstererek davaya konu planları onayladı. Bir kez daha mahkeme ve sonuç: 3 Şubat 2022 tarihli karar ile dava konusu işlemin iptaline…

Son olarak, 31 Ağustos 2022’de yine planlar onaylıyor ve yine dava açılıyor. Dava ediyor ancak planlara askı süresi içerisinde yerel yönetimler ve vatandaşlar tarafından yapılan itirazlar dikkate alınarak plan değişiklikleri 24 Şubat 2023’te onaylanıyor. Ve 18 Nisan 2023’te hazırlanan parselasyonlar askıya çıkıyor.

2015-2023 arasında olan biteni özetlersek 7 ayrı imar planı ve 3 ayrı plan değişikliği yapılmış.

Belki okurun kafasını biraz karıştıracak bu hukuki detayların aktarılmasının sebebi, AKP’nin kağıt üzerinde imar planlarıyla nasıl ısrarla oynadığını göstermek. Zerresi Karabağlılar’ın yararına değil oysa. Onu da teknik ayrıntılarla dolu planların gerçek hayattaki karşılığına bakınca anlıyoruz. Bakalım öyleyse…

HER PLANDA LÜKS KONUT DİKTİLER

540 hektarlık alanda kentsel dönüşümün başlatıldığı 101 hektar için planlar yapılıp iptal edilirken yargı kararları dahi beklenmeden hızla devasa konutlar yapıldı. Mesela Yenitepe İzmir projesi. Nuhoğlu İnşaat yapıyor. Proje “İlbank güvencesiyle” diye satışta. TOKİ, kentsel dönüşüm arazisini ‘lüks site projeleri’ne çevirmiş. Olanca hızıyla konut üretiyor ve müzayede salonunda açık artırmayla satışa çıkarıyor. 29 Eylül 2021’de 267, 15 Ekim 2021’de 141 konut, “Yüzde 40 peşin, kalanı 120 ay vadeyle” açık artırmada satıldı.

Kim aldı bu konutları peki? Karabağlar’da yaşayan ve Erdoğan’ın talimatıyla “deprem riski altındasınız” denilen vatandaşlar mı? Elbette hayır. Onlar risk altında hala. En küçüğü 1.2 milyondan başlayıp 3-4 milyon liraya kadar çıkan fiyatlara kimin gücü yeterse onun artık konutlar.

Karabağlar’daki kentsel dönüşümün asıl hedefi ise parselasyon listesine bakınca ortaya çıkıyor. Listede imar planı değişikliği yapılan 101 hektarlık alandaki mülklerin kimlere ait olduğu yer alıyor. 19 Nisan günü Ege’de Son Söz gazetesinden Metehan Ud’un duyurduğu listedeki isimleri incelediğimizde, parsellerin çoğunu AKP’lilerin parsellediğini görüyoruz. Kimler yok ki!

ARAZİLERİN ÇOĞU AKP’LİLERE AİT

En fazla araziye sahip şirket Megapol Emlak Yatırım. Diğerleri de Vaha Emlak, Vaha Konut Yatırım, Vaha Gayrimenkul ve Vaha Perakende şirketleri. Tümü tek bir isme ait. Selim Gökdemir. 

Hani Karabağlar’da kentsel dönüşüm onun için yapılıyor denilse yeridir. 2004-2009 arası İzmir Büyükşehir Belediye Meclis üyesiydi. İmar Komisyonu’nda da çalıştı. 2009’da AKP’den Bayraklı Belediye Başkanı adayı oldu. AKP İzmir yönetiminde görev aldı. İzmir’de diktiği gökdelenlerle tanınıyor. 2016’da da yine kendisine ait Megapol Elektrik Üretim şirketine Karşıyaka ve Çiğli’nin tamamı ile Bayraklı’nın bir bölümünde, toplam 4 bin 725 hektar alanda jeotermal sondajı yapma izni de verilmişti. Bir de adının İzmir’de patlak veren ilk “FETÖ borsası” iddialarına karıştığını da hatırlatalım. Orkide Yağları’nın sahibi Ahmet Küçükbay’ın ifadeleriyle ortaya çıkan rüşvet skandalı İzmir’de FETÖ soruşturmasını yürüten Başsavcı Vekili Okan Bato’ya uzanmıştı. Bato, FETÖ’ye finansman sağlamakla suçlanan Gökdemir dahil 23 kişi hakkında takipsizlik kararı vermişti.

Selim Gökdemir

Kentsel dönüşümün fayda sağladığı bir diğer isim Uluağaç Gayrimenkul Sanayi AŞ. Onun da çok sayıda parseli bulunuyor. Sahibi Aydın Şengül. Eski AKP İzmir İl Başkanı ve 24. dönem milletvekili. AKP’den milletvekili aday adayı olmuş Adnan Görümlü ve AKP’den Gaziemir Belediye Başkan aday adayı olmuş Yılmaz Eroğlu’nun Eroğlu Tekstil şirketinin da yüklü miktarda arazisi bulunuyor bölgede. Kalan isimlerin çoğunluğu da AKP ile ilişkili çıkıyor zaten. Üstelik Karabağ’da yaşamıyorlar. Satın alıp biriktirmişler.

İşte bir kentsel dönüşüm hikayesinin perde arkası daha böyle. Memleketin imar haritasını AKP’lilerin arazilerine göre değiştirip duruyorlar. Her öfkeli “Bay Kemal” nidasının ardına, biraz daha zenginleşecekleri bir yolu gizliyorlar.