Cem Özdemir’den bir ilk daha!
Almanya’da Türkiye kökenli ilk milletvekillerinden Cem Özdemir, bir buçuk yıl sonra memleketi Baden Württemberg’de gerçekleştirilecek eyalet seçimlerine partisi Yeşiller’in başbakan adayı olarak gireceğini resmen açıkladı.
Cem Özdemir Federal Almanya’nın siyasal tarihine bir ilki daha yazdırdı. Tam 30 yıl önce Federal Meclis’e (Bundestag) seçilen göçmen ve de Türkiye kökenli ilk iki milletvekilinden biri olan Yeşil politikacı, Almanya’nın en büyük ve zengin eyaletlerinden Baden Württemberg’in başbakanlığına aday olduğunu resmen açıkladı.
Halen “Almanya’nın göçmen ve de Türkiye kökenli ilk federal bakanı” olarak Gıda ve Tarım Bakanlığı’nı yürüten Özdemir’in doğduğu, çocukluk ve öğrenim yaşamını geçirdiği, siyasete başladığı Baden Württenberg’in başbakanlığını hedeflediği, başta Başbakan Winfried Kretschmann olmak üzere partisinin önde gelen isimlerinin de bunu istediği uzun süredir biliniyordu ancak resmi olarak kesinleşmemişti. Geçtiğimiz günlerde dünyaya geldiği Bad Urach’ta kentin “fahri vatandaşı” ünvanını da alan Özdemir’in son yıllarda başta başkent Stuttgart olmak üzere çeşitli vesilelerle sık sık Baden Württemberg’e gelmesi de 2026’daki eyalet seçimlerine hazırlık olarak yorumlanıyordu. Hatta bu durumu bir soru önergesiyle Federal Meclis’in gündemine getiren ana muhalefet partisi CDU (Hıristiyan Demokrat Birlik), onun ülkenin diğer eyaletlerini dikkate almadığı, sadece kendi eyaletine ağırlık verdiği eleştirisini getirmişti.
Özdemir’in başbakan adaylığını destekleyenlerin başında 2011 yılından bu yana bu eyaletin başbakanlığını yürüten Kretschmann geliyor. Almanya’da Yeşiller partisinden ilk eyalet başbakanı 76 yaşındaki Kretschmann’ın önümüzdeki seçimler öncesinde siyaseti bırakacağı biliniyordu. Partinin “gerçekçiler” (realos) adıyla bilinen sağ kanadının önde gelen isimleri arasında yer alan Kretschmann, yine aynı kanatta yer alan Özdemir’in bu eyalet için “ideal bir aday” olduğunu açıkladı. Son dönemlerde büyük güç kaybına uğrayan ve son aylardaki seçimlerde üst üste büyük hezimetlerle karşı karşıya kalan Yeşiller partisinin önde gelen isimlerinden, Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock da “Cem bu eyalet için en iyi isimdir!” diyerek, Özdemir’in adaylığına destek veren politikacılar arasında yer aldı.
Yeşiller partisi, 2011 yılındaki Japonya’daki Fukişima Nükleer Santrali kazasının neden olduğu “çevre korumacı” siyasi atmosferin etkisiyle, o döneme denk gelen Baden Württemberg seçimlerini kazanarak, eyaletin en güçlü partisi konumuna gelmişti. O dönemden beri önce sosyal demokratların, daha sonra da merkez sağdaki Hıristiyan demokratların küçük ortak olduğu çeşitli koalisyon hükümetlerinin başında yer alan Winfried Kretschmann, uzun süredir kendisine bir halef arıyordu. Önceleri aynı partiden Freiburg ya da Tübingen kentlerinin büyükşehir belediye başkanlarının ve hatta Kreschmann’ın son hükümetine Maliye Bakanı olarak aldığı Türkiye kökenli Federal Milletvekili Danyal Bayaz’ın adları da gündeme gelmişti. Ancak 2021 yılındaki son genel seçimde seçim bölgesi Stuttgart’ta rekor düzeyde oy alarak (yüzde 40) diğer adayları geride bırakan Özdemir’in ismi potansiyel adaylar arasındaki en güçlüsü zaman zaman gündeme geliyordu.
Sonunda beklenen oldu ve Baden Württemberglilere hitaben kaleme aldığı bir mektupla “Sevgili hemşehrilerim, sizlere eyalet başbakanı olarak hizmet etmek ve bu eyalet için herşeyimi vermek istiyorum” diyerek adaylığını açıkladı.
Ancak bu adaylık hem Özdemir, hem de Yeşiller açısından şansız bir döneme denk geldi. Son kamuoyu yoklamaları onun siyasi kariyerine “Almanya’da bir eyalet başkanlığına aday olup, kaybeden ilk politikacı” olarak geçme olasılığının çok yüksek olduğunu gösteriyor. Anketlere göre Yeşiller’in bu eyaletteki oy oranı yüzde 18’e (üç yıl önceki seçimlerde yüzde 32’nin üstündeydi) kadar gerilemiş durumda. Son yıllarda hep Yeşillerin gerisinde kalan merkez sağ parti CDU’nun (Hıristiyan Demokrat Birlik) oy oranı ise yüzde 34 civarında ve hem bu eyalette, hem de ülke çapındaki yükseliş eğilimi sürüyor.
Cem Özdemir’in adaylığını açıklaması Almanya’daki göçmenlerin siyasi süreçlere katılımı açısından olumlu olarak görülüyor. Örneğin Almanya Türk Toplumu Başkanı Gökay Sofuoğlu’nun basına yansıyan açıklaması şöyle:
“Bu adaylık çeşitli açılardan ve göçmen kökenli insanlar açısından önemli bir gelişme. Ülkemiz için de bir başarı öyküsü.”
Yeşillerin son zamanlardaki güç kaybı nedeniyle potansiyel rakipleri Özdemir’in adaylığını sukunetle karşıladılar. “Galiba Berlin’deki hükümetin baş aktörlerinden biri işini kaybetmekten korkuyor” diyen CDU’nun Genel Sekreteri Nina Warken’in, çiftçilerin son dönemdeki protestolarını hatırlatarak Özdemir’in tarım bakanı olarak başarısız olduğunu ileri sürdü.
“Yeşillerin 2026’da Cem Özdemir’i mi yoksa Micky Maus’u mu aday göstereceği bizim hiç umrumuzda değil” dedi.
ÖZDEMİR'İN İLKLERİ
1965’te Türkiye’den Almanya’ya işçi olarak gelmiş olan bir ailenin çocuğu olarak Stuttgart yakınlarındaki Bad Urach’ta dünyaya gelen Özdemir, 16 yaşından beri Yeşiller partisi içinde siyaset yapıyor.
Öğretmenlerinin mesleki eğitim dayatmalarına karşı çıkarak önce liseyi bitiren, sonra da yüksek öğrenimini tamamlayan Özdemir, parti içindeki göçmen kökenlilerle birlikte ImmiGrün – (Göçmen Yeşili) grubunun kurucuları arasında yer aldı.
1994’te Federal Meclis’e seçilen Türkiye kökenli ilk iki milletvekilinden biri oldu (diğeri SPD’den Leyla Onur).
1994-2002 arasında ve 2013 yılından bu yana Federal Milletvekilliği yapan Özdemir, 2002-2004 arasında bir ucuz kredi skandalı nedeniyle geri çekildi, 2004-2009 yılları arasında da Avrupa Parlamentosu’nda milletvekili olarak yer aldı.
2008-2018 yılları arasında Almanya’da göçmen kökenli ilk parti genel başkanı (eş başkan) olarak görev yaptı.
Milletvekilliği sırasında Alman ordusunda “ihtiyat subayı” statüsüyle ve “üsteğmen” rütbesiyle askeri eğitim programına katılan ilk politikacılardan ve ilk federal bakan.
2021 yılındaki genel seçimlerin ardından kurulan sosyal demokrat, yeşil ve liberal partiler koalisyonunda Tarım ve Gıda Bakanı olarak yer aldı.