Demokrasi Gemisi: Türkiye’nin gerçeği
İzmir Şehir Tiyatroları, Aziz Nesin’in eserlerinden sahneye uyarladığı ‘Demokrasi Gemisi’ oyunuyla yoluna devam ediyor. Oyun, günümüz Türkiye’sinde yaşanan aksaklıkları, seyirciyi eğlendirmeyi unutmadan hicvediyor.
Mahir KANAAT
İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları (İzBBŞT) yeni oyunu ‘Demokrasi Gemisi’ni 1 Mart itibariyle tiyatroseverlerle buluşturdu. Aziz Nesin’in üç farklı gölge oyunundan yola çıkarak sahneye taşınan oyun Türkiye’nin geçmişten günümüze yaşadığı aksaklıkları eleştirel ve mizahi dille gözler önüne seriyor. Oyunu sahneye uyarlayan ve yöneten İzBBŞT Genel Sanat Yönetmeni Yardımcısı Harun Özer ve oyuncuları Sonya Diçle Çetin, Efe Çetinel ile konuştuk.
Aziz Nesin’in politik bir mizah anlayışına sahip olduğunun, diğer yandan ise eserlerinin son derece dramatik bir yapıda olduğunun altını çizen Harun Özer, “Oyunda, bugünün can yakıcı meselelerini ortaoyunu formunda sahneye taşımaya çalıştım. Liyakatsizlik, hukuksuzluk, adam kayırma, zorbalık, popülist kültür ve sanat, yandaşlık, omurgasız ve etik yoksunu medya düzeni gibi başlıklar birer ortaoyunu tipi olarak sahneye taşındı. Sözgelimi Külhanbeyi ya da Kopuk bugün hak arayanların karşısına dikilen mafyatik bir tip olarak karşımıza çıktı. Ya da Çelebi aşkın romantik ve insani bağlamından kopmuş, yalnızca tensel hazlar arayan bir tipleme olarak… Ortaoyunu, Karagöz, Meddah gibi geleneksel sanatlarımızın, temel formunu koruyarak ancak güncel ve politik bir içerikle sahneye taşınmasını oldum olası savunmuş ve önceden denemiştim. ‘Demokrasi Gemisi’ bağlamında andığım şeylerin hayata geçirilmesi ve son derece eğlenceli bir ‘Halk Tiyatrosu’ pratiği yaratmak için çalıştım” diye konuştu.
ÇÖZÜM DE SUNUYORUZ
Oyunda sorunlara dokunmak kadar çözümlere dair öneriler de olduğunu vurgulayan Özer, “Öncelikle son derece yaratıcı oyunculuklara dayanan bir oyun bekliyor seyirciyi. Tiyatromuzun değerli oyuncuları bu oyunda da duyarlı, ölçülü, teknik beceriyle dolu ve şaşırtıcı performanslara imza attılar. Seyircimiz 80 dakika boyunca 2025 yılında Türkiye’nin yaşadığı birçok temel meseleyi görecek. Bu meselelerin nasıl durduk yerde ortaya çıkmadığını biliyorsak; çözümlerinin de ne olduğu konusunda söyleyecek birkaç çift lafımız olacak elbet… Bununla birlikte son derece eğlenceli, dinamik, samimi ve çılgın bir oyun olduğunu söyleyebilirim” dedi.
Direklerarası geleneğinde Ramazan Ayı’nın özel bir yeri olduğunu hatırlatan İzBBŞT Genel Sanat Yönetmeni Yardımcısı Özer, oyunun gelecek süreçte de seyirciyle buluşmaya devam edeceğini aktardı. Özer, şunları dile getirdi: “İzmir Şehir Tiyatroları olarak oyunlarımızı sürekli doldurmanız, yerinde ve tutarlı eleştirileriniz, samimiyetiniz ve beklentileriniz konusunda bize ulaşma çabanız son derece değerli! Bizler önüne geleni sorgulamadan alkışlayan, kolaycılığın peşine düşen bir seyirci profilindense; denetleyen, talep eden, gelişen ve katılan bir seyirci profilinin peşindeyiz. Doğru yolda olduğumuzu bize hissettirdiğiniz için çok teşekkür ederiz.”
MİZAH ÇOK CİDDİ BİR İŞTİR
Orta oyunu gibi ‘Saray tiyatrosu’ olarak ortaya çıkmış bir geleneğin, daha sonrasında halka yayılıyor olması ve bunun günümüzde Aziz Nesin kalemiyle politik, toplumsal bir eleştiri aracı haline getiriliyor olması ana motivasyonları olduğunu söyleyen, Oyunda ‘Müteahhit’ karakterini sahneye taşıyan İzBBŞT Oyuncusu Efe Çetinel de şu ifadeleri kullandı: “Daha önce Azizname’de rol almıştım. Tekrar bir Aziz Nesin eserinde rol almak gurur verici… Aziz Nesin’in mizah anlayışı benim için temel bir motivasyon diyebilirim. O’nun mizahının ciddiyetini asla kaybetmeden, ‘Mizah çok ciddi bir iştir’ sözüne sadık kalarak ancak eğlenerek, tadını çıkararak rolüme hazırlandım. Mart ayı boyunca seyircilerimizle birlikte sahnede olacağız. Çok güleceğimiz, bol müzikli, bol danslı, çokça eleştirili, hep birlikte eğleneceğimiz bir oyun olacak. Tüm İzmirli tiyatroseverleri mutlaka bekliyoruz.”
Oyunda ‘Sümbül Teber’ karakterine hayat veren İzBBŞT Oyuncusu Sonya Dicle Çetin ise bir Aziz Nesin eseriyle sahnede olmanın kendisini güvende hissettirdiğini belirtti. Çetin, “Bir Aziz Nesin eseriyle sahneye çıkacak olmak beni güvenli hissettiriyor çünkü gerçek sanatçıların yaratımları eğer örselemezseniz çoğunlukla sizi yarı yolda bırakmıyor. Biz sahnedeyken, oyunu oynarken çok eğleniyoruz. Seyircimiz, yani tiyatroseverler de bizi yalnız bırakmasın, gelsinler birlikte eğlenelim” dedi.
