Doğadan Çizgili Hikayeler: Altın değerindeki safran çiçekleri

Gül ÇETİN

Safran çiçeği içinde sanki altın saklı,

Şifası, kokusu, lokumu, baharatı, boyası

Saymakla bitmez faydası

O yüzden dünyanın en pahalı baharatı

Safranın tarihi çok eski

Bronz çağında başlanmış ilk yetiştirilmesi

Akla gelir Budist keşişlerin kıyafetleri

Sonbaharda açar mor çiçeklerini,

Antik Yunan, Mezopotamya, İran, Hindistan,

Pek çok kültürün kıymetlisi,

Edebiyatta, mitolojide, sanatta, tasarımda,

Mutlaka var etkisi

Safranbolu’muzun sembolü safran çiçekleri...

İyi pazarlar, bol çiçekli haftalar....

Bilimsel adı: Safran (Crocus sativus), süsengiller (Iridaceae) familyasından, sonbaharda çiçek açan, 20–30 cm boyunda, çiğdem (Crocus) cinsinden soğanlı bir kültür bitkisi ve bu bitkiden elde edilen baharat.

Anavatanı: Güneybatı Asya

Mitolojik hikayesi: Antik Yunan mitolojisinde Crocus isimli ölümlü delikanlı (safranın ait olduğu türün adı) ile sevgilisi su perisi Smilax birbirlerine aşıktır. Bir süre sonra bu çift tanrılar tarafından cezalandırılır. Birbirlerine gerekli değeri vermedikleri için Crocus, bir safran çiçeğine, Smilaks ise kendi adında bir bitkiye dönüştürülür.

Biliyor muydunuz?

Safran bitkisinin adı da, Arapçada ve erken Türkçede aynı zamanda sarı rengin de adıdır. Mardin’deki meşhur Deyrüz-Za’feran manastırı “Safran Manastırı” demek değil de aslında Sarı Manastır demek olduğunu biliyor muydunuz?

SANATTA SAFRAN ÇİÇEĞİ

“Young Girl Gathering Saffron Crocus Flowers” / "Genç Kız Safran Çiğdem Çiçekleri Topluyor" (M.Ö 1630), Kiklad adası Thera'daki bir liman kenti olan Akrotiri'deki bir büyük bir duvar resminin bir detayıdır. Genç kadınların çocukluktan kadınlığa geçişlerinin kutlandığı törenler bu duvar resminin bulunduğu odada gerçekleşir. Safran çiçeklerinin adet kramplarının azalttığının biliniyor olduğu resimden ve ritüelde kullanılmasından anlaşılıyor.

Antik Yunan Minos uygarlığının bize verdiği bilgiler çok dikkat çekici değil mi? Antik Yunan’da üst sınıf kadınların hepsi ünlü Minos yılan tanrıçası figürünün üzerindeki gibi safranla boyanmış elbiseler giyerler.

ARASINDA SAFRAN ÇİÇEĞİ KURUMUŞ BİR KİTAP

A alemin önü, ardı, yüzü, sırtı, bana bak,

benim yüzümü gör de

safran gibi sararmış yüzümden

safranlar devşir.

Mevlana Celaleddin-i Rumi, Divan-ı Kebir arasında safran çiçeği kurumuş bir şiir:

...ve çocukluğunun bir düğme kadar delik yerinden bakılırsa

gözleri bir çağla çekirdeği gibi beyaz ve kocamansa o zaman

gözleri iki safran ipliği şimdi.

Edip Cansever/Gelmiş Bulundum

Şifası: Safran çiçeği, başta ilaç olmak üzere, kozmetik ve baharat olarak kullanılıyor. Tümörleri küçültüyor, alzhaimerla savaşıyor. Kansere karşı da yarar sağlıyor. Kalp, böbrek, karaciğer gibi hayati önem taşıyan organların hastalıkları için üretilen ilaçlarda safran kullanılıyor.

- Yaraların iyileşmesini hızlandırıyor.

- Taş ve kum dökmeyi kolaylaştırıyor.

- Sinir zayıflığını gideriyor.

- Kokusu yatıştırıcı ve rahatlatıcı.

- Öksürük, bronşit ve astımda faydalı.

- Ciltteki kaşıntıları ve sivilceleri gideriyor.

- Adet sancılarını azaltmakta etkili.

- *Sağlığınız için doktorunuza danışmadan kullanmayın.

Yararlanılan Kaynaklar:

https://jennyprince.livejournal.com/1315.html

Sevan Nişanyan, Kelimebaz

https://manifold.press/hirt-hisir-safran

https://tr.wikipedia.org/wiki/Safran

https://www.neoldu.com/mucizevi-bitki-safran-cicegi

https://www.ntv.com.tr/galeri/ntvpara/safran-ciceginde-hasat-basladi