Ege seçimini yaptı

Aycan KARADAĞ

Türkiye’de pazar günü Cumhuriyet tarihinin en kritik seçimlerinden biri gerçekleşecek. Cumhurbaşkanı ve milletvekillikleri seçimleri için partiler çalışmalarını tamamladı. En kritik bölgelerin başında gelen Ege Bölgesi’nde ise seçim sonuçları ayrı öneme sahip. Bölgede, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin Milet İttifakı’nın adayı Kemal Kılıçdaroğlu ve Cumhur İttifakı adayı Recep Tayyip Erdoğan arasında geçmesi beklenirken, Kılıçdaroğlu’nun oy oranının açık ara önde olması bekleniyor. 

Seçim çalışmalarında iki adayın da Ege Bölgesi için özel çalışma yaptığı görüldü. Buna rağmen Erdoğan’ın gerçekleştirdiği birçok mitingin, Kılıçdaroğlu’nun mitinglerine göre daha az katılımlı ve coşkusuz olması dikkat çekti. İzmir’de geçen günlerde üç farklı miting yaşandı. 30 Mayıs günü Recep Tayyip Erdoğan, 31 Mayıs’ta Kemal Kılıçdaroğlu ve 1 Mayıs mitingleri yurttaşın seçimde nasıl bir tavır göstereceğini ortaya koydu. Farklı illerden seçmenlerin otobüslerle İzmir'e getirilmesine rağmen Erdoğan'ın İzmir mitinginin bir önceki seçim mitingine göre daha düşük olduğu görüldü. Bir gün sonrasında ise Kemal Kılıçdaroğlu’nun mitingine, Erdoğan’ın mitinginin neredeyse iki katı insan katıldı. 1 Mayıs mitingi de önceki yıllara göre daha kalabalıktı. Emekçilerin değişim talebi mitinge damga vurdu. Öte yandan CHP’nin kalesi olarak bilinen Aydın ve Muğla’da ise Kılıçdaroğlu’na gün geçtikçe desteğin arttığı görüldü. 

RÜZGÂR TERSİNE DÖNDÜ 

Seçim sürecinde AKP’nin geçen yıllarda güçlü olduğu kentlerde ise rüzgârın tersine dönmeye başladığını söylemek mümkün. 24 Nisan’da Kılıçdaroğlu’nun Uşak’ta gerçekleştirdiği miting büyük yankı uyandırdı. Uşak’ta daha önce yapılmış mitinglere göre yoğun katılım gösterilmesi günlerce kamuoyunda konuşuldu. Kılıçdaroğlu’nun Denizli, Manisa ve Afyon mitinglerinin de geçten yıllara göre daha kalabalık olması dikkat çekti. Öte yandan Erdoğan’ın bu illerdeki mitinglerinde geçen yıllara göre katılım sayısı düşerken, coşkunun ise neredeyse hiç olmaması gözlerden kaçmadı.  Siyaset bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun, “Bölgede siyasal davranışlar, siyasal eğilimler de parti tercihleri anlamında kıyıdan iç kesime doğru değişiyor. Ve daha muhafazakâr refleksler ve bu reflekslere uygun siyasal tercihler öne çıkıyor. Ege’nin seçim çevresinde 80 öncesi ve sonrası siyasal parti tercihleri de farklılaşıyor. Mesela kıyı Ege dediğimiz İzmir, Aydın, Denizli gibi yerlerde güçlü bir Demokrat Parti seçmeni vardı. Özellikle AKP döneminde kültürel refleksler ve yaşam tarzları üzerinden bir kırılma yaşandı. Ağırlıklı olarak seküler milliyetçi seçmen 90'larda CHP tarafına çekildi ve halen bu seçmen CHP tarafından kontrol ediliyor. Bunlar kendilerini CHP'li olarak tanımlamıyor ama CHP'ye oy veriyor. Manisa gibi milliyetçi reflekse sahip olan illerde milliyetçi refleksten daha merkez sağa yakın olanlar ise İYİ partiye yönelmeye başladı. Onun dışında kalanlar AKP ile temsil ediliyor. Ekonomik kriz nedeniyle AKP oylarında kayıplar yaşanabilir” diye konuştu. 

KAYIPLAR ARTACAK

Tosun şunları dile getirdi: “Özellikle 80'li yıllarda o piyasa ekonomisinin üretmiş olduğu piyasacı muhafazakâr seçmen kitlesi var. Bu seçmen kitlesinin de AKP ile 2000'li yıllarda bağı kuruldu ve bu bağı halen devam ediyor. Ama bu seçmen özellikle daha 80'lerde temsil edilen seçmen bir miktar, AKP'den 2015 sonrası belki daha fazla bu ekonomik kriz nedeniyle çekilmeye başladı. Afyon, Kütahya gibi illerde halen AKP temsil ediliyor. Fakat ekonomik kriz bir miktar AKP'den çekilmelerine yol açtı. Buralarda oy kaybı yaşamaya başladı. Muhtemelen bu seçimde de kayıplar artacak.”