Ege’de deprem fırtınası sürüyor

Berkay SAĞOL

Ege Denizi’nde 28 Ocak’tan bugüne kadar 1000’e yakın deprem meydana gelirken, sarsıntılar da devam ediyor. Sismik hareketlilik nedeniyle tsunami ihtimali göz önünde bulundurularak çeşitli önlemler alınırken, bazı adalarda tahliye planları devreye sokuldu.

Yaklaşık 15 bin kişinin yaşadığı Santorini, Helen Yayı olarak bilinen volkanik ada zincirinin parçası. Ada, 3 bin 500 yıl önce büyük bir volkanik patlamayla oluşan kayalıklar boyunca inşa edilmiş beyaza boyanmış evleriyle yılda üç milyondan fazla ziyaretçi çekiyor. Bölgede Santorini yanardağının yanı sıra Nisyros, Methana ve Milos gibi bir dizi aktif volkan yer alıyor. Sismik aktivitenin yoğunluğu volkanik aktivite ihtimalini gündeme getirse de Yunan volkan ve deprem uzmanlarına göre volkan patlaması ihtimali yok denecek kadar az.

Adalardaki volkanik ve sismik aktiviteyi yerinde inceleyen Yunan Jeolog Profesör Efthymios Lekkas, televizyonlarda canlı yayınlanan açıklamasında, “Risk gerçek ancak bu sismik aktivite volkanik aktiviteyle bir arada olmaz. Volkanik bir risk yok, sismik riske odaklanıyoruz. Richter ölçeğine göre 5’in üzerinde bir deprem olması muhtemel” diyen Lekkas, 5,5 ve 6’nın üzerinde bir deprem olma ihtimalini ise "neredeyse imkânsız" olarak nitelendirdi.

Dokuz Eylül Üniversitesi’nin (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü ve Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir de deprem fırtınasının Türkiye’ye olası etkilerini ve alınacak önlemleri değerlendirdi: “Bu konuyla ilgili olarak geçmişte yaşanmış hem deprem ve hem de volkanik faaliyet var. Santorini, Milos ve Nysiros adalarında MÖ 160’lı yıllarda, MS 1800’lü yıllarda ve 1950 yılında volkanik püskürmeler oldu ve bu volkanik faaliyetler nedeniyle Yunan adalarında, tsunami gerçekleşti, can ve mal kaybı yaşandı. Özellikle, Türkiye’nin güneybatı kıyılarında ve Kuşadası-Bodrum-Datça’da tsunami yaşandığına dair kayıtlar var. Böyle bir patlama olması durumunda volkan küllerinin Ege kıyılarına kadar ulaşabileceği öngörülebilir.”

Santorini Adası kuzeyinde 1956 yılında 7,5 büyüklüğünde bir deprem olduğunun ve 13 dakika sonra 7 büyüklüğünde artçı bir şok yaşandığının bilindiğini söyleyen Sözbilir, “Bu depremler sonrasında Ege kıyılarımızda 1-2 metreye varan tsunamiden bahsediliyor. Böyle bir olayın gerçekleşmesi durumunda, ciddi bir problem yaşanacağını düşünmüyorum. Zira bu deprem modellenmiş durumda. Santorini civarında 7 büyüklüğünü aşan bir deprem olduğu anda AFAD ve ilgili diğer sismoloji istasyonlarına bağlı sismometreler birkaç saniye içinde depremi algılıyor. Tsunami tehlikesi varsa, AFAD uygulaması içeren tüm akıllı telefonlara mesaj geliyor. Bu mesajdan yaklaşık 20-30 dakika sonra tsunami kıyılarımıza ulaşabilir. Bu süre içinde deniz kıyısından 4-5 kilometre karaya doğru ilerlediğimizde herhangi bir can kaybı yaşanmayacak. Belki kıyıdaki bazı binaları deniz suyu basacak daha sonra geri gidecek” dedi.

ACİL EYLEM PLANI

Ege Denizi’nde üst üste yaşanan depremlerin ardından, İzmir’de acil eylem planı toplantısı düzenlendi. CHP Genel Başkan Yardımcısı Gökan Zeybek, 5 büyük kentin yaptığı ve yapacağı çalışmaları da anlattı. CHP’li belediyelerin acil eylem planının hazırlandığını vurgulayan Zeybek, “Bu karar ile belediye başkanlıklarının çağrısına gerek olmadan doğrudan itfaiye dairesi başkanlarımız, afet dairesi başkanlarımız, kentsel dönüşüm dairesi başkanlarımız, su ve kanalizasyon idaresi daire başkanlarımız Ege Bölgesi’ndeki alanlarda sorun çıkması halinde nasıl eşgüdüm halinde çalışacak belirledik. 24 saat esasına göre belediyelerin ilgili birimleri teyakkuz halinde olacak. 5 büyük şehrimiz acil eylem planını yarın itibari ile hazır edecekler. Ege Bölgesi’nde olası problem halinde alınacak önlemler konusunda, belediyelerimizin acil eylem planlarının hazır olduğunu belirtmek istiyorum” dedi.

∗∗∗

SANTORİNİ’DE BİR DİZİ ÖNLEM

Deprem fırtınasının ardından yaklaşık 9 bin kişi, büyük bir deprem olabileceği endişesiyle Santorini’yi terk etti. Ada’da okullar kapatıldı. Turistlerin adadan ayrılabilmesi için ek uçak seferleri de başlatıldı. Santorini’de yaşayanlara ve ziyaretçilere büyük kapalı alan toplantılarından, eski binalardan ve kaya kaymalarının meydana gelebileceği alanlardan kaçınmaları tavsiye edildi. Otellere, büyük hacimli suların güçlü bir deprem durumunda binaların dengesini bozabileceği endişesiyle yüzme havuzlarını boşaltmaları talimatı verildi. Öte yandan Yunanistan hükümeti acil durum ekiplerini de adaya yönlendirdi.