Emeklilikte hayal, gerçekten uzak
BAYETAV’ın 2025 Yaz İzmir Barometresi, emeklilerin refah, güvence ve sosyal yaşam beklentilerinin büyük ölçüde karşılanmadığını, stres ve kaygının hâkim duygu olarak öne çıktığını ortaya koydu.
Halil ERTUNÇ
Bir Arada Yaşarız Eğitim ve Toplumsal Araştırmalar Vakfı (BAYETAV), 2025 Yaz İzmir Barometresi kapsamında, İzmir’de yaşayan 603 kişiyle yaptığı anket ve derinlemesine görüşmelerin sonuçlarını paylaştı. Rapora göre, emeklilerin en yoğun hissettiği duygu 10 üzerinden 6,2 puanla stres ve kaygı oldu. Mutluluk düzeyi 4,6, umut düzeyi ise 4,5 puan olarak ölçüldü. Her iki değer de İzmir genel ortalamasının altında kaldı. Özellikle BAĞ-KUR ve işçi emeklileri, ekonomik ve sosyal açıdan en fazla zorluk yaşayan gruplar arasında yer aldı.
Araştırmaya göre, İzmirlilerin yüzde 45’i geçinemediğini söylüyor; kiracılarda bu oran yarıyı geçiyor. Sadece yüzde 12’si birikim yapabilecek durumda. Emeklilerin yüzde 70’i, önümüzdeki beş yılda ekonomik durumlarının daha da kötüleşeceğini düşünüyor. Toplumun yüzde 84’ü, emekli ve memur maaş zamlarını yetersiz buluyor.
SOSYALLEŞME SORUNU
Emeklilerin yüzde 68,4’ü yeterince sosyalleşemediğini, yüzde 72,3’ü ise aile ve çevresine istediği ölçüde katkı sunamadığını belirtiyor. Kadın emekliler, erkeklere kıyasla hem temel ihtiyaçları karşılama hem de sağlık hizmetlerine erişimde daha dezavantajlı durumda.
Atatürkçü kimlik yüzde 56,4 ile İzmir’de baskınlığını korurken, milliyetçi kimlik yükselişte. CHP’nin oy oranı artarken AKP’nin yüzde 24-26 bandında durağan seyrettiği görüldü. Emekli seçmenin yaklaşık yarısı CHP’yi, dörtte biri ise AKP’yi destekliyor.
ALGIDA KIRILMA
İzmirlilerin yüzde 80’i, geçmişte emekliliğin daha güvenceli ve saygın bir statü olduğunu düşünüyor. Katılımcıların yüzde 73’ü, emeklilerin durumunun iyileşmeyeceğini öngörüyor. Birçok emekli, toplu taşıma ve kamusal alanlarda olumsuz tutumlarla karşılaştığını, kendilerine ‘topluma yük’ muamelesi yapıldığını ifade ediyor.
En yüksek memnuniyet kent güvenliği, toplu ulaşım ve kültür-sanat faaliyetlerinde görülürken; altyapı, trafik ve ekonomik fırsatlar en düşük memnuniyet alanları oldu. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nden memnuniyet yıl içinde artış gösterse de yüzde 40 seviyesini aşmadı.
