Erkenci kirazın hasadı hüsranla bitti: Zararına çalışıyoruz
İzmir’in Kemalpaşa ilçesinde erkenci kirazın hasadı hüsranla bitti. Girdi maliyetlerinden ve zamlardan dert yanan üreticiler, yağışlardan dolayı çatlayan erkenci kirazın bölgede tesis olmadığı için çöpe gittiğini belirtti.
Mahir KANAAT
Türkiye’nin önemli kiraz üretimlerinin başında gelen İzmir’in Kemalpaşa ilçesinde erkenci kiraz hasadı bitti. İklim krizi sebebiyle kirazlar, zamansız yağışlardan dolayı çatladı. İklim şartları, girdi maliyetleri ve zamlardan dolayı işçi ücretlerini bile ödemekte zorlanan üreticiler, erkenci kirazların yüzde 70’ini kaybettiklerini belirtti.
Maliyetine ve zararına çalıştıklarını söyleyen üretici Muammer Altın, “Girdi maliyetleri geçen yıllara göre çok daha fazla. Geçen sene kirazı 5-10 liraya mal ediyorsan bu sene 20-30 lira üretim maliyeti var. İşçilikler 450 liraları buldu. 40 liralık kiraz toplasak sadece 10-15 lira işçilik maliyeti biniyor. Erkencileri bitiren üreticiler gün sonunda, işçi parasını çıkartınca, cebine 1000-2 bin lira kalıyor. Kimi üreticiler ise cebinden iki üç yevmiye vermek zorunda kalıyor. Erkenciler sadece işçiliği çıkarmak için uğraşıyor. Şimdi yeni başlayacak çeşitli kirazlar var onlar ihracata gidiyor. Buradan çıkışı 110-120 lira, pazara girişi ise en az 160 belki 200 lira. İnsanların bu fiyata iyi kiraz yemesi pek mümkün değil, ekonomik şartlar ortada” dedi.
“MALİYETİN ÇIKMASI MÜMKÜN DEĞİL”
Altın, soğukların ve yağışların üretimi olumsuz etkilediğini belirtirken “Hiçbir destek yok. Çok çiftçiyle konuştum iki yevmiye cebimden çıktı diyeni çok gördüm bu sene. Çatlak da çok, yüzde 70-80 çatlak var. 25-30 liralık fiyatlara maliyetin çıkması mümkün değil. Kışın yapılan üretimde gübresi, işçiliği, mazot parasını saymıyorum. Umudumuz şimdi yeni gelecek olan çeşitlerde. Kötü tarım politikası yüzünden gençler tarımı tercih etmiyor, çalıştıracak işçi bulamıyoruz. Geçen sene 300-500 liraya aldığımız ilaç bu sene 1000-1500 lira. Bir mazot desteği veriyorlar onlar da çok komik rakamlar. İsteğimiz destek vermesinler ama gübre, ilaç ve mazot fiyatlarını düşürsünler. Bunlara zam gelmesin” ifadelerini kullandı.
“DEĞERİNİN YÜZDE 30 ALTINDA SATILIYOR”
Bir diğer üretici Serdar Karasüyek ise “Bu bölgede kiraz zorla meyve tutuyor. Budaması, ilacı, gübresi çok yüksek. Sadece bir kilo kiraz üreticiye 20 liraya mal oluyor. Döviz kuru da düşük. İhracatta kiraz 2 dolar civarında oluyor. Bu da maliyeti ne yazık ki karşılamıyor. Kirazın kıymetini ne çiftçimiz ne Tarım Bakanlığı ne de yerel yönetimler biliyor. Böyle ürünler kooperatifler aracılığıyla yapılır, üretilir, pazarlanır, üretici kazanır ve üretmeyi sürdürür. Eğer buna üretici, Tarım Bakanlığı, yerel yönetimler sahip çıkmıyorsa bu yok pahasına gider. Nitekim de öyle oldu. Kemalpaşa kirazı değerinin en az yüzde 30 altında satılıyor. Şu an doların fiyatı düşük gösteriliyor. Doların normal fiyatı piyasalarda 27-30 bandında. Oralarda olsa 2 dolara satsa üretici para kazanır, üretimi sürdürür” diye konuştu.