İflas, konkordato ve işçilik hakları

SORU: Yaklaşık 7 yıldır bir tekstil firmasında çalışıyorum. Son 3 aydır maaşlarımızı eksik ve parçalar halinde alıyoruz. İşverenin iflas edeceği ve konkordato ilanı gibi duyumlar alıyoruz. Çalışanlar olarak çok tedirginiz. Böyle bir durumla karşılaşırsak ne yapmalıyız, haklarımızı nasıl alabiliriz?

YANIT: Öncelikle belirtmeliyiz ki işçiler için bu tür durumlar oldukça sıkıntılı süreçlerdir. Şirketler, iflas veya konkordato ilan etmeden önce mal varlıklarını azaltma, taşınır/taşınmazlarını ortakları üzerinden çekme (mal kaçırma) gibi uygulamalara başvurabiliyor. Bu yüzden süreci yakından takip etmeniz çok önemlidir.

Yasalar işçi alacaklarını öncelikli alacaklar arasında sayıyor. Bu konudaki sıralama şöyledir:

1. Devlete olan alacaklar (vergiler, SGK primleri gibi)

2. İşçi alacakları (son bir yıl içindeki ücretler, fazla mesai, hafta tatili ve yıllık izin ücretleri, genel tatil ücretleri)

3. Kıdem ve ihbar tazminatları

4. İş kazası veya meslek hastalığı tazminatları

5. Diğer özel ve genel alacaklılar

Bu konuda işçi bakımından sorunlu konuları şöyle sıralayabiliriz: Devlete olan alacaklar her zaman öncelikli olduğu için, işçi alacaklarının tamamı hemen tahsil edilemeyebilir. Ayrıca bilmeniz gerekir ki, ülkemizde işçi alacakları devlet güvencesinde değildir. Ücret Garanti Fonu ise kısa vadeli bir güvence sağlar; sadece son üç aylık çıplak ücreti kapsar. Kıdem, ihbar tazminatı, prim veya ikramiyeler bu kapsamda değildir.

Aciz vesikası, konkordato ve iflas nedir?

• İşveren mali acz durumunu mahkemeye belgelediğinde mahkeme aciz vesikası veya konkordato kararı verir.

• Konkordato, işverenin borçlarını yeniden yapılandırmasıdır ve ödemeler mahkemece onaylanan plana göre yapılır.

• İflas ilanında işverenin tüm malvarlığı tasfiye edilir ve alacaklar sıra cetveline göre tahsil edilir.

• Bu Durumda Siz Ne Yapabilirsiniz?

Bu tür süreçler tek başınıza yürütülmesi oldukça zor ve karmaşıktır. Haklarınızı korumanın en güvenli yolu başta bir avukat aracılığıyla hareket etmektir. Yapılacak başlıca adımlar:

• Alacaklarınızın kayda geçirilmesi

Avukatınız, konkordato ilanında alacaklarınızı konkordato komiserine, iflas halinde ise iflas idaresine kaydeder.

• Mal kaçırmaya karşı tedbir talep edilmesi

İşverenin mal varlığı üzerinde olası işlemlere karşı avukatınız mahkemeden ihtiyati tedbir talep eder.

• İş sözleşmesinin haklı nedeniyle feshedilmesi

Ücretiniz ödenmiyorsa avukatınız aracılığıyla iş sözleşmenizi haklı nedenle feshedersiniz; böylece kıdem ve ihbar tazminatınız korunur.

• Alacakların hesaplanması ve resmi kayda geçirilmesi

Ücret, fazla mesai, hafta tatili ve yıllık izin gibi alacaklar avukatınız tarafından hesaplanır ve resmi kayda geçirilir.

• Sürecin takibi ve hak kaybı riskinin önlenmesi

Süreç boyunca gelişmeleri avukatınızla takip etmek, hak kaybına uğramamanız için kritik önemdedir.

Netice itibarıyla ile konkordato ve iflas süreçleri karmaşık ve zorlayıcı süreçler olsa da, hak mücadelenizden vazgeçmemelisiniz. Durumu öğrendiğiniz anda alacaklarınızı kayda geçirmek, olası mal kaçırma durumlarına karşı tedbir almak ve hukuki destekle haklarınızı savunmak, sürecin karmaşıklığına rağmen alacaklarınızı korumanızı sağlar. Bu adımlar, hak arama mücadelenizi güvenle sürdürmenize ve haklarınızı etkin biçimde savunmanıza olanak tanır. Bununla birlikte Türkiye’de işçi alacaklarının devlet güvencesinde olmaması, bu sorunun en temel nedenlerinden biridir. İşveren iflas ve konkordato ilanlarının giderek arttığı bu dönemde, yasaların işçi haklarını koruyacak şekilde acilen güçlendirilmesi ve uygulanabilir düzenlemelerin bir an önce hayata geçirilmesi gerekiyor.