İktidara kendi rakamlarıyla suçüstü

Söylemlerindeki tasarruf sözcüğünün sadece arada açıkladıkları tasarruf paketleri ile sınırlı olduğunu dünya âlemin bildiği iktidarın 2024’ün ilk altı aylık döneminde harcamaları yine zirve yaptı. Geçen yıla göre yüzde 93,7 oranında artan harcamaların resmi enflasyon rakamı ile açıklanması mümkün değil. Bu durumda,  “Ya enflasyon rakamı yalancısısınız ya da tasarrufu sadece maaşı ile geçinmek zorunda olan milyonlara yaptırıyorsunuz?” demek haklı bir soru olarak orta yerde duruyor.

Yanıtı çok belli bu soruyu tekrar sorma nedeni Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın açıkladığı 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu… Rapordaki rakamlar, hiç yorumsuz iktidarın ülkeyi felakete sürükleyen ekonomi politikasını bir kez daha teşhir eden nitelikte.

CUMHURBAŞKANI ‘TASARRUF’ DEDİ

İktidarın açıklamakla yetinip gereğini yerine getirmediği tasarruf paketlerinin sekizincisi geçtiğimiz aylarda açıklandı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, rejimin ruhuna uygun olarak bunu Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a atıfta bulunmayı ihmal etmeden şu sözlerle duyurdu:

“Cumhurbaşkanımız kamuda taşıtlar, binalar, haberleşme giderleri, cari harcamalar, hizmet içi eğitim, yurt dışı seyahat, kamu istihdamı gibi alanlarda tasarruf kültürünü güçlendirileceğini belirtmişlerdir.”

İnandırıcılıklarının kalmadığının farkında olduklarından bu kez genelgedeki bazı hükümleri göstermelik de olsa yasal yaptırımlara da bağladılar. Ancak iktidarın açlık sınırının altında bir ücrete mahkûm ettiği milyonlar başta olmak üzere neredeyse tüm ülkedeki yaygın kanı şu oldu:

“İktidar bunu yine uygulamaz…”

RAKAMLAR NİYETİ GÖSTERDİ

Genelgenin hazırlanmaya başlanması ile yayımlanması arasında geçen kısa sürede tavan yapan bütçe harcamaları niyeti gösterdi, sonraki ayki harcama rakamları da bildikleri gibi devam edecekleri beklentisini pekiştirdi. Cumhurbaşkanlığı tarafından açıklanan 2024 yılı Ocak-Haziran dönemi bütçe gerçekleşmelerine bakarak devam edelim.

2024 yılı Ocak-Haziran döneminde bütçe giderleri, 2023 yılının aynı dönemindeki 2 trilyon 363 milyar 577 milyon TL, gerçekleşmeye göre yüzde 93,7 oranında artış göstererek 4 trilyon 578 milyar 549 milyon TL oldu. Aralarında TBMM, Cumhurbaşkanlığı, bakanlıklar, Diyanet İşleri Başkanlığı, MİT, Emniyet Genel Müdürlüğü ve yüksek yargı organlarının bulunduğu genel bütçeli idareler altı ayda  4 trilyon 467 milyar 538 milyon TL harcadı.

2023 yılının aynı dönemine göre genel bütçeli kamu idarelerinin harcamalarındaki artış yüzde 91,5…

Karayolları Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri gibi önemli icracı genel müdürlüklerden oluşan özel bütçeli idareler ise 464 milyar 649 milyon TL harcadı. Bu kurumların harcamalarındaki artış oranı ise 136,4 olarak hesaplandı.

BTK HARCAMA ŞAMPİYONU

Bir diğer harcama yapan grup ise “Düzenleyici ve Denetleyici” olarak isimlendirilenler… Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ve Instagram yasağı ile gündeme gelen Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun aralarında bulunduğu bu kurumların altı ayda harcadıkları rakam ise yüzde 77.5’luk artışla 21 milyar 563 milyon TL…

Genel bütçeli idareler arasında en yüksek harcamayı Milli Eğitim Bakanlığı, özel bütçeliler de KÖİ projelerinin garanti ödemelerini gerçekleştiren Karayolları Genel Müdürlüğü yaparken düzenleyici ve denetleyici kurumların rekortmeni 16 milyar TL ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu… BTK’nın altı ayda harcadığı tutar tüm benzeri kuruluşların 21 milyar TL’lik harcamasının 16 milyarı…

TASARRUF ÜCRETLİLERDEN

AKP iktidarının tasarruf, kamu kaynaklarının verimli ve ülke gerçeklerine uygun kullanımı, israf harcamalarından kaçınılması iddiasının en fazla tasarruf denilen dönemde bile hayata geçmediğini rakamlar gösteriyor. Tasarruf maaşı bir yılda bir kez artırılan asgari ücretlinin ve maaş artışı yüzde 19-20 dolayında kalan memurlar ile emeklilerin cebinden, sofrasından yapıldı.

TÜİK’İN HARCAMASI ENFLASYONU KATLADI

Kamu kurumları arasında TÜİK’in Haziran ayında yüzde 71,6, Temmuz ayında ise 61,7 olarak açıkladığı enflasyon oranı dolayında ya da altında harcama yapan kamu kurumu yok denecek kadar az. Çoğunluğunun harcamasındaki artış oranı yüzde 100’ün üzerinde rakamlarla ifade ediliyor. Bunların başında her zamanki gibi Cumhurbaşkanlığı geliyor. 2023 Ocak Haziran döneminde 2.1 milyar TL harcayan Saray bu yılın aynı döneminde harcamasını yüzde 177 oranında artırarak 6 milyar liraya çıkartmış. TBMM’nin harcamaları yüzde 110’luk artışla 2.2 milyar TL’den 4.7 milyar TL’ye milyar TL’ye, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın yüzde 137,3’lük artışla 19.6 milyar TL’den 46.7 milyar TL’ye İletişim Başkanlığı’nınki yüzde 99.4 artarak 1.2 milyar TL’den 2.5 milyar TL’ye  fırlamış.

Açıkladığı enflasyon rakamları ile tartışılan TÜİK bile 2023 Ocak-Haziran döneminde 708.8 milyon TL olan harcama miktarını yüzde 108 arttırarak 1.4 milyar TL harcamış. Bu rakamlar ortada iken TÜİK'in sonuncusunu önceki gün açıkladığı enflasyon rakamlarının gerçeği yansıtmadığını söyleyenlere, “Kötü niyetli, ezeli muhalif” denilemeyeceği ortada. Rakamların gerçek olduğunu ısrar ediyorlarsa o zaman da “Kaynakları yağmalıyorsunuz, tasarruf aklınızdan bile geçmiyor” denildiğinde itiraz hakları kalmıyor.