İşyeri yaptığı zammı geri çekebilir mi?
Soru: Bizim firmamız Ağustos ayında tüm çalışanlara zam yaptı. Yani asgari ücretle çalışan 17000 TL ücretli bir işçinin son zamla beraber aylığı 18700 TL’ye yükseltildi ve bordrosuna da bu zam yansıtıldı. Benim sormak istediğim şey aralık sonunda 2025 asgari ücrete zam geldiğinde diyelim yüzde 40 zam geldi bizim maaşlarımıza bu gelen zam 17000 TL üzerinden yansıtılıp maaşlarımız 23800 TL mi olur? Yoksa Ağustos ayında yapılan zam 18700'e yüzde 40 ekleyip 25900 mü olur, iş yeri ağustosta yaptığı zammı geri çekebilir mi?
Cevap: İş Kanunu'nda işçinin ücretinden indirim yapılamaması ilkesi vardır. Bu işçinin onayı olmaksızın ücretinin düşürülemeyeceği anlamına gelir. İşveren ücrete artış yapılması konusunda iş sözleşmesi ve/veya toplu sözleşmede buna ilişkin bir madde varsa buna uymak zorundadır. İş sözleşmesi ya da toplu sözleşmede ücret artışına ilişkin bir madde olmaması durumunda ise işveren ücret artışı konusunda yönetim hakkı çerçevesinde ücrete yapılacak artış oranı vs. konularında inisiyatif kullanabilir. Özetle işvereninizin yaptığı artışı geri çekmesi gibi bir durum söz konusu olamaz. Ancak işvereniniz yeni dönemde (2025 yılı) yapacağı artışı kendisi belirleyecektir. Bu artış elbette en son ücretinizin üzerine yapılmalıdır. Yani ağustos ara zammı öncesi olan 17 bin TL'ye değil.
2 GÜNLÜK YEVMİYE KESİLMESİ YASAL MIDIR?
Soru: Cumartesi pazar tatil olan bir firmada çalışmaktayım. Cuma ya da pazartesi ücretsiz izin aldığımda işyerim 2 günlük yevmiyemi kesiyor bu yasal mı? Bilgi verirseniz çok sevinirim. Teşekkürler.
Cevap: İşvereniniz tarafından size yapılan uygulama doğru bir uygulama değildir. İşçinin işveren tarafından verilen izne (bu izin ücretsiz izin olsa dahi) istinaden hafta tatilini de kesmesi ve 1 günlük izne karşılık 2 günlük kesintiye gitmesi yasal olmayan bir uygulamadır.
Bu uygulamanın yasal olmamasının sebebi ise İş Kanunu'nun 46. maddesidir. Bu madde aynen aşağıdaki gibidir;
MADDE 46
Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63 üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmi dört saat dinlenme (hafta tatili) verilir.
Çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödenir.
Şu kadar ki;
a) Çalışmadığı halde kanunen çalışma süresinden sayılan zamanlar ile günlük ücret ödenen veya ödenmeyen kanundan veya sözleşmeden doğan tatil günleri,
b) Evlenmelerde üç güne kadar, ana veya babanın, eşin, kardeş veya çocukların ölümünde üç güne kadar verilmesi gereken izin süreleri,
c) Bir haftalık süre içinde kalmak üzere işveren tarafından verilen diğer izinlerle hekim raporuyla verilen hastalık ve dinlenme izinleri, çalışılmış günler gibi hesaba katılır.
Maddenin c- fıkrasında açıkça görülebileceği üzere 1 haftaya kadar işveren tarafından verilen izinler hafta tatilinin hesabında çalışılmış gibi kabul edilir. Dolayısı ile işyerinizdeki uygulamaya ilgili maddeyi referans göstererek itiraz edebilirsiniz.
