Kadın adayın faydası ne?

2019’da bayraktarı olmaya ant içtiğim, bunu da aynı yıl yazdığım kitabımda ilan ettiğim konu gündeme yerleşti, şimdilik mutluyum, herkes yerel seçimde kadın aday konusundan söz ediyor.

Şimdi bu konuyu yeni bir seviyeye taşıma zamanı geldi. “Neden kadın aday?” denildiğinde genellikle “E işte siyasete zarafet gelir, kadın eli değer…” gibi doyuruculuktan uzak yanıtlar geliyor. Karşınızda Kalamış Divan’da purosunu içen yetmişlik bir siyasi kurt hayal edin, dumanı yüzünüze üfleyip “Bunlardan bana ne? Bunun seçime ne faydası var?” diyecektir.

Gerçi bu tip adamlar bunları asla yüze söylemez, arkadan konuşarak tüm kadın adayları bir bir elerler.

Ben kadın adayların faydalı olacağını, kısa ve uzun vadede daha çok oy getireceğini iki gerekçeyle iddia ediyorum.

∗∗∗

1- Seçim kampanyası sırasında, atalet içindeki seçim bölgelerinde liyakat sahibi kadın aday gösterilirse, o bölgede oylar artar… İstanbul’dan ele alalım ve sadece iyi örnekleri söyleyeyim. Büyükçekmece’de Hasan Akgün’den başka aday gösteremezsin çünkü tüm seçim sonuçları ve anketler gösteriyor ki Akgün’ün ilave en az 10 puanı var. Bu bir belediye başkanını dokunulmaz yapmaya yeter. Küçükçekmece, Kartal ve Beylikdüzü’ndeki başkanlar için de bu olumlu durum geçerli. Avcılar’da Turan Hançerli ulusal, hatta uluslararası bir başarı sembolü… Bu saydığım yerlerde bir atalet, bir seçmen beklentisi yok. (Elbette bu isimlerden nefret eden, onları yok sayan, başarılarını bilmeyen veya görmezden gelen bir kesim vardır, %100’ü ikna diye bir durum siyasette olmaz)

Öte yandan aynı İstanbul’da üç bölgede (ben burada adlarını yazmayayım) seçim bölgelerinde oyların düşmesine neden olacak kadar başarısız bulunan üç belediye başkanı var. Bir o kadar da nötr olunan var. Mevcut 14 belediyeden yedisinde başkan değişmese de, diğer yedisinde değişmesi şart. Ben diyorum ki, bu seçim bölgelerinde değişim hak eden bir kadın adayla gerçekleşirse, o bölgelerdeki oy artışı kritik İBB seçimine müspet etki edecek kadar yüksek olur.

Burada bir konuyu daha tekrarlamalıyım: Partiler oylarını maksimize etmeye çalışırlar. Öncelikli beklenti oy artışıdır. Kadın aday koyacağım diye başarılı bir başkanı görevden almak oyları ve toplam motivasyonu düşürür. Benzer şekilde CHP’nin elindeki az sayıda kadın belediye başkanın başarısını ölçmek de araştırma şirketlerinin işi. Kadın başkan başarılı olur, erkek başkan olmaz diye bir düşünce de saçma...

CHP’nin elindeki yaklaşık 230 ilçe belediyesi içinde oyunu en çok artıran ve son 5 yılda açık ara farkla en çok iş yapan belediye Çankaya. 230 belediyenin tamamını tanıyan Seyit Torun’dan sonra ikinci kişi olarak yazıyorum, yorum değil, somut bilgi… Kadın aday konusu hazır yükselmişken, bunu mazeret gösterip Taşdelen’i mi değiştireceğiz? Verileri yok mu sayacağız? Eğer diğer 229 belediyenin tamamında kadın aday gösterilirse, neden olmasın? (Kalamış Divan’da puro içen amcalar üzüldü)

Kadın aday, mevcut belediye başkanından büyük oranda mutsuz seçmenlerin olduğu bölgelerde, bu seçmenleri sandığa çekmek ve değişim rüzgârı yaratmak için gerekli. Bu nedenle faydalı. Bu mutsuz seçim bölgelerinde iyi bir kadın aday, değişimin ve heyecanın adı haline gelir. Böylece daha fazla oy alınır, daha başarılı bir seçim olur.

2- Kadın adaylar evlere girebilir. Kocası işte, çocukları okulda olan bir kadının evine erkek belediye başkanı olarak giremezsin ama kadın başkanlar girer. Fatma Girik Şişli’de girilmedik ev, bakılmadık imalathane bırakmamıştı. Özellikle devrimci kültürden gelen kadınlar, kent yoksulu, kentin en çok ezileni kadın seçmenle el ele tutuşur; kara çarşafıyla dünyanın tüm kötülüklerinden korunmaya çalışan genç bir anneyle abla kardeş olurlar… Parmak sallayıp doğruyu öğreten, yoksul evleri Channel parfümleriyle dolduran tuzu kuru kadınları söylemiyorum. Yine iyi örnekle, Merkezefendi, Selçuk ve Safranbolu belediye başkanlarının seçmen kadınlarla kurdukları pozitif iletişim paha biçilmez.

∗∗∗

AKP’nin en güçlü yanı kadın seçmenler. Suadiye’de yaşayıp sadece Halk TV izleyen bir seçmenin bunu anlaması zor belki ama BirGün ve Evrensel gibi yayınlarda bu sevginin nedenlerini araştıran onlarca makale çıktı. Evin tüm rızkını içkiye yatıran, sabah akşam karısını döven alkolik babayı “ıslah eden” bir partinin yarattığı sadakati hiçbir reklam kampanyası aşamaz. Ortalama CHP’li seçmen için nefret objesi olma gayreti içinde gibi görünen Esenler Belediye Başkanı Tevfik Göksu’nun imam nikâhlı çiftleri resmi nikâhlı yapma konusunda bir rekora sahip olduğunu biliyor muydunuz? Birden bire “medeni kanun”un koruma kalkanı altına giriveren binlerce genç kadının Göksu’ya olan bağlılığını aynı kişilere Nutuk dağıtarak aşmak mümkün mü? Nasıl bir paradokslar içinde seçim kampanyaları yapıldığının farkında mıyız?

Kadın temsili arttıkça CHP hiç ulaşamadığı bu muazzam kitleye daha fazla ulaşacak. Bence kadın adaylar seçilirken de, yoksul mahallelerdeki temsil kabiliyetleri incelenmeli.

Özetle, kadın aday hem küskün bölgelerdeki seçmenleri hareketlendirmek; hem de CHP’yi yoksul kadınlarla daha fazla yakınlaştırmak için faydalı. Siyasete katacakları zarafetse güzel bir bonus.