Maliyet zirvede, üretici çıkmazda
Yem, elektrik, akaryakıt gibi temel girdilerin fiyatlarına sürekli gelen zamlar ile bir litre çiğ sütün üretim maliyeti arttı, satış fiyatı düştü. Ürettiği sütten kazanamayan çiftçiler, “Artık geçinemiyoruz” diyor.
İlayda SORKU
Ekonomik kriz son dönemde tarım sektörünün hemen her alanında ortaya çıktı. Hayvancılıkla uğraşan çiftçiler ise gün geçtikçe çıkmaza girdi. Yem, elektrik, akaryakıt gibi temel ihtiyaçların fiyatlarının fahiş seviyelere ulaşmasıyla birlikte bir litre çiğ sütün üretim maliyeti hızla artarken satış fiyatlarının yerinde sayması, hatta bazı bölgelerde düşmesi, üretimi durdurma noktasına getirdi. Birçok üretici ya hayvanlarını satmaya zorlandı ya da üretimi tamamen durdurma noktasına geldi.
Türkiye Süt Üreticileri ve Süt Sanayi Derneği (TÜSEDAD) tarafından düzenli olarak açıklanan çiğ süt üretim maliyeti temmuz ayında litre başına 17,54 TL’ye yükseldi. Öte yandan Ulusal Süt Konseyi’nin litre başına çiğ süt tavsiye satış fiyatı değişmedi. Üreticiler, litre başına 14,65 TL olan tavsiye satış fiyatına rağmen satış fiyatlarının 14 TL altında seyrettiği dile getirdi. Kiraz, İzmir’in merkezine en uzak ilçe konumunda. Burada 43 bin kişi yaşıyor. İlçenin geçim kaynağı ise tarım ve hayvancılık…
Kiraz'da yaşayan ve BirGün’e konuşan süt üreticilerinden Ahmet Efe, “Bize net bir satış fiyatı vermiyorlar, fiyatlar 12 TL’ye kadar düşüyor. Her şey yükseliyor ama satış fiyatı düşüyor” dedi. Geçen yıla kıyasla maddi olarak bu yıl daha da zor durumda olduklarını aktaran Efe, “Biz köylüyüz, köyde giderlerimizi en asgariye düşürüyoruz ama yine de geçinemiyoruz” ifadelerini kullandı. Üreticinin artık geçinemediğini vurgulayan Efe, “Bu sene çok kötü; ne elektrik parasına yetişebiliyoruz ne de mazot parasına. İşçilik fiyatları da çok yüksek. Kâr etmiyoruz ürettiğimizden. Devlet büyükleri, Tarım ve Orman Bakanlığı görmüyor mu halimizi? Ankara’dan bakınca her şey çok mu güzel gözüküyor” diye sordu.
Başka bir süt üreticisi Uğur Dervişoğlu ise, girdi maliyetlerini karşılayamayacak hale geldiklerini dile getirdi. Satış fiyatının litre başına 20 TL bandını geçmesi gerektiğini belirten Dervişoğlu, aksi takdirde üreticiyi daha da zor günlerin beklediğine dikkat çekti ve şunları söyledi: “Şu an üretime devam ediyoruz ama eksideyiz, cepten gidiyor. Cebimizdeki parayla üretim yapıyoruz. Elektriğe gelen zamlar, mazot parası, yem girdileri… Sürekli zam üzerine zam geliyor, zamlar belimizi büktü. Geçinemeyecek hale geldik.”
Çiftçi Hüseyin Yamalı da bu yıl, geçen yıl sütten elde ettikleri gelirin yalnızca yüzde 25’ini kazandıklarını belirtti. Bölgede tek gelir kaynağı hayvancılık olan ailelerin geçim derdine sürüklendiğini dile getiren Yamalı, “Komşum daha yeni hayvanlarını sattı. Üretici artık ineklerini satacak duruma geldi, üretimi durdurmak zorunda kalıyor. Böyle giderse ya üretim duracak ya da üreticiler ayaklanacak” dedi.
